657 değişecek mi memur kanununda değişiklikler

657 Sayılı Devlet Memuru Kanunu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ve 64'üncü hükümetin reform paketi kapsamında gerçekleştireceği yeniliklerin başında geliyor... Memurların 12 yıldır değişmesini beklediği 657 ne zaman değişecek ve 657'de hangi maddeler değişecek? İşte gündemden düşmeyen ve etrafında çok hararetli tartışmaların yapıldığı '657' dosyası...

657 sayılı Devlet memurları Kanunu'nda değişenler neler? Değişiklikle ilgili yürütülen çalışmalarda detaylar belli oldu. İşte yeni memur yasası detayları...

657 Sayılı Devlet Memuru Kanunu'yla ilgili olarak 18 Şubat 2016 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Başbakanlık Genelgesi pek çok memurun en çok merak ettiği konu haline geldi? Peki 657 zırhı nedir, 657 zırhını delen durumlar nelerdir?

657 ZIRHI NEDİR? BAŞBAKAN DAVUTOĞLU AÇIKLADI

"657 zırhını kırarız” diyen Başbakan Davutoğlu, ilk adımı bir genelge yayımlayarak attı. Milli Güvenliği Tehdit Eden Örgüt ve Yapılarla İrtibatlı Kamu Çalışanları Hakkında Başbakanlık genelgesinde, terör örgütleri veya legal görünümlü illegal faaliyet yürüten yapılanlarla ilişki kuran taşeron personeller dahil, tüm kamu kamu çalışanlar görev başındaki veya görev dışındaki tüm davranışlarıyla izlenecek ve suç teşkil etmesi durumunda ‘ivedilikle’işlem yapılacak.

İŞTE O GENELGEYE GÖRE 657 ZIRHININ KIRILDIĞI DURUMLAR 

- Terör örgütleri veya legal görünüm altında illegal faaliyet yürüten yapılarla ilişki kuran veya eylem birliği içerisinde olan,

- Bu örgüt ve yapıların emir ve talimatıyla hareket eden,

- Bu örgüt ve yapılara yardım eden,

- Kamu imkan ve kaynaklarını bu örgüt veya yapıları desteklemeye yönelik kullanan veya kullandıran,

- Bu örgüt veya yapılarla mücadeleyi engelleyen, bunların propagandasını yapan kamu çalışanları hakkında ilgili meevzuata göre yürütülmesinden yalnız amirlerine karşı sorumludurlar.

-Amirler ise  çerçevesinde idari nitelikteki işlemler yetkili amirler tarafından ivedilikle yapılacaktır. Suç teşkil eden fiiller yönünden ise durum ivedilikle adli mercilere bildirilecektir.

657 ZIRHI NEDİR? 657 ZIRHINI DELEN DURUMLAR NELERDİR?

Resmi Gazete’nin 18 Şubat 2016 tarihinde yayımlanan Davutoğlu imzalı başbakanlık genelgesinde, Türkiye Cumhuriyeti’nin ‘terör örgütleri veya legal görünüm altında illegal faaliyet yürüten yapılarla'mücadelesini hukuki zeminde etkin bir şekilde yürüttüğü belirtildi. İl özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlar ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmelerde çalışanlar dahil olmak üzere kamu çalışanlarının en önemli vasıflarının tarafsızlık ve Anayasa ile kanunlara bağlılık olduğu anımsatıldı. ‘Kamu çalışanlarının hizmet içi ve dışındaki davranışlarının, resmi sıfatlarının gerektirdiği niteliklerle bağdaşır olması zorunludur. Kendilerine duyulan güveni zedelememeleri gerekmektedir’ denilen genelge şöyle devam etti:

TERÖRE KARIŞAN MEMUR YANDI!

“Kamu çalışanları, kanunların suç saydığı eylemleri işlemek amacıyla kurulan örgüt veya yapılarla hiçbir şekilde ilişki içine giremez; bu yönde faaliyet gösteren herhangi bir harekete, gruplaşmaya, teşekküle veya derneğe katılamaz ya da bunlara yardım ve yataklık edemezler. Kamu çalışanları, mevzuatta belirtilen esaslar çerçevesinde yalnız hiyerarşik amirleri tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü olup bu görevlerin ilgili mevzuata göre yürütülmesinden yalnız amirlerine karşı sorumludurlar. Amirler ise maiyetlerinde çalışanların görevlerini Anayasa ve yasalara uygun yerine getirip getirmediğini takip ve kontrol etmekle yükümlüdürler.“

“İVEDİLİKLE İŞLEM YAPILACAK”

Kamu hizmetine girme hakkı da dahil olmak üzere hiçbir hakkın devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve hukuk devletini ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyet biçiminde kullanılamayacağı belirtilen genelge şöyle devam etti:

“Nitekim bu tür faaliyetler, kanunlarda adli ve idari nitelikte yaptırım gerektiren fiiller olarak düzenlenmiştir.

TAŞERON, SÖZLEŞMELİ TÜM PERSONEL DAHİL...

Genelgeni son paragrafında ise, “Yukarıda belirtilen hususlar personel çalışmasına dayalı hizmet alımı ihalesiyle istihdam edilen personel hakkında da ilgili mevzuat çerçevesinde titizlikle uygulanacaktır” denildi.

657 DEĞİŞİYOR! ARTIK HAFTA SONLARI YILLIK
İZİN SÜRESİNDE SAYILACAK

Yeni kanun ile artık hafta sonları yıllık izin süresinden sayılmayacak. Böylece izin hesabında iş günü esası getirilecek. Kamu çalışanlarının yıllık izin süresi, SGK'ya prim ödemek suretiyle geçen hizmeti 1 yıldan 10 yıla kadar (on yıl dahil) 20 iş günü, 10 yıldan fazla olanlar için 30 iş günü olacak.

MESLEK ÇALIŞANI NEDİR?

Kamu çalışanları için hizmet grupları yeniden belirleniyor. Teknik hizmetler sınıfı, sağlık hizmetleri sınıfı, din hizmetleri sınıfı gibi kavramlar tarihe karışıyor. Bunlar meslek çalışanı adı altında toplanacak. Örneğin hemşire artık meslek çalışanı olacak. Bunların ücretleri iş riski ve görev tanımına göre eşit işe eşit ücret şeklinde yeniden belirlenecek. Memurluk kavramı yerine kamu çalışanı statüsü gelecek. Halen memur, veri hazırlama ve kontrol işletmeni gibi kadrolarda görev yapanlar "büro çalışanı" adı altında toplanacak. Yardımcı hizmetlerde çalışanlar ise "destek hizmetleri çalışanı" diye ayrıma tabi tutulacak.

 
ENGELLİ ÇALIŞANLAR

Kamuda engelli çalışma oranı % 3'den % 4'e çıkarılacak . Kamu kuruluşlarında çalışan sayısının yüzde 4'ü engelli olacak. Bu oranın farklı uygulanacağı meslek ve görevler ile kuruluşlar Bakanlar Kurulu'nca kararlaştırılacak.

PERFORMANSI YÜKSEK MEMURA YÜKSEK MAAŞ

Performansı yüksek memur daha fazla maaş alabilecek. Halen çalışan memurlardan emsallerine göre fazla çalışan personel diğer emselinden fazla maaş alabilecek. Memurun yıllık performans değerlendirme sonuçlarına göre ücreti Maliye Bakanlığı'nca belirlenecek belli bir performans ödeneğinden karşılanacak. Bu ödeme yılsonunda yapılacak.

HAMİLELERİN ÇALIŞMA STANDARTLARI

Hamileler, engelliler ve Bakanlar Kurulu'nca belirlenecek iş ve hizmetlerdeki memurlar kurum amirinin izni ile esnek çalışabilecek. Çocuğu olan memur istemesi halinde 1 yaşına kadar esnek çalışabilecek.

Terör örgütlerine destek veren memurlar, kolaylıkla disiplin cezasıyla işten atılacak. Bunun dışında devlet memurları ile ilgili ağırlaştırıcı düzenleme olmayacak. Disiplin cezaları yeniden tanımlanacak.

2016 yılında gelecek bazı yenilikler de şöyle:

1) Kamuda 4/C kavramı bitecek. Maliye Bakanlığı kaynaklarına göre 4/C'liler 4/B'li olacak.
2) Öğretmenin, polisin, uzman erbaşların, astsubayların, genel müdür yardımcılarının, üniversite genel sekreterlerinin ve şube müdürlerinin ek göstergelerinde iyileştirme yapılacak.
3) Üniversite mezunu işçiler öğrenim durumlarına uygun kadrolara geçirilecek.
4) 2016 ve 2017 yılını kapsayan toplu sözleşmede tutanak altına alınan memurların özlük hakları ile ilgili değişiklikler yerine getirilecek

KAMUDA KİMLER İSTİHDAM EDİLİYOR?

1982 Anayasasına göre, kamu kurum ve kuruluşlarındaki istihdam biçimlerine bakıldığı zaman; * Memurlar, * Diğer Kamu Görevlileri; -Askeri Personel, -Hakim ve Savcı, -Akademik Personel, * Sözleşmeli Personel; -657 Sayılı DMK 4/B, - 4924 Sayılı Kanuna göre istihdam edilen sözleşmeliler, -KİT Personeli (399 Sayılı KHK), -Diğer Sözleşmeli Personel(Teşkilat Kanunlarında yer alan), * Geçici Personel ve * İşçilerin istihdam edilmekte olduğu görülür.

Kamu kesiminde nasıl bir istihdam şekline yer verilmesi gerektiği 1982 Anayasasının 128 inci maddesinde yer verilmişti. Bu maddede; Devletin, KİT'lerin ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevlerin, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle gördürüleceği ile memurlar ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ile diğer özlük işlerinin yasa ile düzenleneceği hüküm altına alındı.

KAMUDA KİMLER İSTİHDAM EDİLİYOR?

1982 Anayasasına göre, kamu kurum ve kuruluşlarındaki istihdam biçimlerine bakıldığı zaman; * Memurlar, * Diğer Kamu Görevlileri; -Askeri Personel, -Hakim ve Savcı, -Akademik Personel, * Sözleşmeli Personel; -657 Sayılı DMK 4/B, - 4924 Sayılı Kanuna göre istihdam edilen sözleşmeliler, -KİT Personeli (399 Sayılı KHK), -Diğer Sözleşmeli Personel(Teşkilat Kanunlarında yer alan), * Geçici Personel ve * İşçilerin istihdam edilmekte olduğu görülür.

Kamu Personel Rejimini Düzenleyen Temel Kanunları şöyle:

-657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu,

-926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu,

-2802 Sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu,

-2914 Sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu,

-2451 Sayılı Kanun,

-2477 Sayılı Kanun,

-4924 Sayılı Eleman Temininde Güçlük Çekilen Yerlerde Sözleşmeli Sağlık Personeli Çalıştırılması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun,

- 399 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname.

Ayrıca, çok sayıda Kanun ve KHK'de de personelin mali ve sosyal hakları ile istihdam şekillerine ilişkin düzenlemeler yer alıyor.Genellikle de bu düzenlemelerin kurumların teşkilatlarını düzenleyen mevzuatta yer aldığı görülür. 666 sayılı KHK ile mali düzenlemeler büyük oranda tekleştirildi.

PERSONEL SİSTEMİNİN TEMEL SORUNLARI NELER?

Personel sisteminin bilinen temel bazı sorunlarından müzminleşenlerini aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür:

-Mevzuatın dağınıklığı ve karmaşıklığı.

-Yapılan değişikliklerle sistemin temel mantığının bozulması.

-Personel dağılımının dengesizliği.

-Aynı görevi yürüten personel arasındaki statü ve maaş farklılıkları.

-Şeffaf ve katılımcı yönetimin sağlanamaması ve gelişen şartlara uyum sorunu.

-Çalışanla üst yönetici arasındaki ani geçişlerin rutin hale gelmesi.

-İşportacı yöneticilerin çoğalmasına yönelik zeminin yaygınlaşması.

-Personel sistemini, verimliliğe bağlamaya çalışan düzenlemelerin başarılı olamayışı ve verimlilik unsuru olarak düşünülen maaş kalemlerinin sabit hale getirilmesi.

-Personel sisteminin verimliliği teşvik edici yönünün olmayışı.

-Kurumsal düzenlemelerle genel sistemin dışına çıkma eğilimi.

-Maaşların hesaplanmasında aynı veya farklı niteliklerde ve değişik adlar altında düzenli veya düzensiz çok fazla ödeme unsurunun bulunması.

-Alınan maaş ile emekli aylığı arasında ek göstergedeki dengesizlik nedeniyle ciddi farkların oluşması.

-Sözleşmeli personel uygulamasındaki yanlış yaklaşımların bu sistemi başarısız kılması.

-Memur tanımının çok kapsamlı olması. Hatta yardımcı hizmetler sınıfının dahi 10 hizmet sınıfı içerisine alınması.

-Asli ve sürekli kamu hizmeti tanımının yapılmamış olması.

-Hizmet alımı usulü ile yaptırılacak birçok hizmetin memurlara yaptırılması.

-Sınavsız personel alımının sınırlarının iyi tespit edilmemesi.

-Gerek olmadığı halde birçok memur kadrosuna atamanın müşterek kararname ile yapılması.

-Müktesep hak kavramının açık bir şekilde kanuni tanıma kavuşturulamaması.

-Yargının idare yerine geçerek verdiği kararlardan dolayı sistemin içinden çıkılamaz hale gelmesi.