8 milyon emeklinin aylığı düşecek!

1999 yılında çıkarılan yasayla SSK’lı ve Bağ-Kur’lular için yeni sistem kuruldu. Buna göre 2000 yılı sonrasındaki prim gününüzü artırırsanız, emekli aylığınız her ay için 3 lira düşüyor. Bu durum 8 milyon çalışanı kapsıyor.

Bugün'ün haberine göre, Tür­ki­ye­’de 2000 yı­lı­na ka­dar emek­li ay­lı­ğı he­sap­la­ma sis­te­mi ola­rak iş­çi, me­mur ve es­naf için gös­ter­ge sis­te­mi kul­la­nı­lı­yor­du. Böy­le­ce ay­lık­la­rın bağ­lan­ma­sın­da ve yıl­dan yı­la ar­tı­rıl­ma­sın­da her­kes için ay­nı sis­tem kul­la­nı­lı­yor­du.

Emekliler ile ilgili tüm haberleri ve gelişmeleri buradan öğrenebilirsiniz...

2014 ZAMLI EMEKLİ MAAŞLARI İÇİN TIKLAYIN

Fa­kat 1999’da çı­ka­rı­lan ya­say­la me­mur­lar için es­ki sis­tem ko­ru­nur­ken, SSK’­lı ve Bağ-Ku­r’­lu­lar için ye­ni bir sis­te­me ge­çil­di. İş­te o yıl­dan be­ri iş­çi ve ba­ğım­sız ça­lı­şan­la­rın, me­mur­la­ra na­za­ran hem emek­li ol­ma aşa­ma­sın­da hem de emek­li­lik son­ra­sın­da ka­yıp­la­rı baş­la­dı.

DÜŞÜŞ NE KADAR OLACAK?

2008 yı­lın­da yü­rür­lü­ğe gi­ren re­form, iş­çi ve es­na­fın kay­bı­nı bi­raz da­ha ar­tır­dı. Özel­lik­le 1999’da­ki de­ği­şik­li­ğin et­ki­siy­le, yak­la­şık se­kiz mil­yon ki­şi­nin ça­lış­ma­ya de­vam et­tik­le­ri hal­de bağ­la­na­cak ay­lık­la­rın­da dü­şüş ya­şan­ma­ya baş­la­dı.

Bu­na gö­re eğer;

*2000 yı­lın­dan ön­ce SSK’­lı ve­ya Bağ-Ku­r’­lu ol­duy­sa­nız,

*Şu­an ça­lış­ma­ya/prim öde­me­ye de­vam edi­yor­sa­nız,

*İş­çi ola­rak brüt ka­zan­cı­nız SGK’­ya 3000 li­ra­nın al­tın­da bil­di­ri­li­yor­sa,

*Ya da Bağ-Ku­r’­lu ola­rak ay­lık 1000 li­ra­nın al­tın­da prim ödü­yor­sa­nız,ça­lış­ma­ya de­vam et­ti­ği­niz her ay, iler­de bağ­la­na­cak ay­lı­ğı­nız­da 3 li­ra­ya ka­dar dü­şüş ya­şa­nı­yor. Ör­ne­ğin as­ga­ri üc­ret üze­rin­den ge­çen se­ne emek­li ola­na 736 li­ra bağ­lan­dıy­sa, bu se­ne emek­li ola­na 700 li­ra bağ­la­nı­yor.

En faz­la dü­şüş as­ga­ri üc­ret­li­ler­de ya­şa­nır­ken, as­ga­ri üc­re­tin üze­ri­ne çı­kıl­dık­ça dü­şüş aza­lı­yor ve yak­la­şık 3000 li­ra­dan son­ra ar­tı­şa ge­çi­yor.

Meh­met Be­y’­in yıl­la­ra gö­re ay­lı­ğı

Da­ha net an­la­şı­la­bil­me­si için ko­nu­yu bir ör­nek­le açık­la­ya­lım.

Meh­met Bey 1.1.1985 ta­ri­hin­de ça­lış­ma ha­ya­tı­na gir­miş ve hep as­ga­ri üc­ret­le ça­lış­mış ol­sun. Eğer Meh­met Bey 31.12.1999 ta­ri­hi­ne ka­dar ça­lı­şır ve iş­ten ay­rı­lıp ça­lış­ma­dan ya­şı bek­ler­se, bu­gün ken­di­si­ne 1.160 li­ra ay­lık bağ­la­nı­yor.

Eğer 1999’dan son­ra ça­lış­ma­ya de­vam eder ve 2008/Ey­lül so­nu­na ka­dar ça­lı­şır­sa, prim gü­nü art­ma­sı­na rağ­men ay­lı­ğı 880 li­ra­ya dü­şü­yor. Meh­met Bey 2008/Ey­lü­l’­den bu­gü­ne ka­dar ça­lış­ma­ya de­vam eder­se, bu ay ken­di­si­ne 740 li­ra ay­lık bağ­la­nı­yor.

PEKİ NEDEN DÜŞÜYOR?

Ya­zı di­zi­mi­zin ön­ce­ki bö­lüm­le­rin­de de de­ğin­di­ği­miz gi­bi, emek­li ay­lı­ğı he­sa­bın­da üç ay­rı dö­nem dik­ka­te alı­nı­yor. 2000 ön­ce­si, 2000-2008/Ekim ara­sı ve 2008/Ekim son­ra­sı. Bu üç dö­nem­de de ça­lış­ma­sı bu­lu­nan ki­şi için en de­ğer­li dö­nem 2000 ön­ce­si, da­ha az de­ğer­li olan 2000-2008/Ekim ara­sı ve en az de­ğe­ri olan ise 2008/Ekim son­ra­sı­dır.

Bu­na gö­re top­lam prim gü­nü­nüz içe­ri­sin­de han­gi dö­ne­min ça­lış­ma­sı da­ha faz­lay­sa, emek­li ay­lı­ğı­nız da bu­na gö­re şe­kil­le­ni­yor. Eğer siz 2000 son­ra­sın­da­ki prim gü­nü­nü­zü ar­tı­rır­sa­nız, de­ğer­siz prim­le­ri­niz de­ğer­li­ler­den faz­la ola­ca­ğı için, ay­lı­ğı­nız da ça­lış­ma­ya de­vam et­tik­çe dü­şü­yor.

SÜPRİZ KESİNTİLERE HAZIRLIKLI OLUN

Yıl­lar bo­yu ça­lış­tı­nız, di­din­di­niz, prim öde­di­niz ve ni­ha­yet emek­li ol­du­nuz. Fa­kat bel­ki emek­li ay­lı­ğı­nız yet­me­di­ği için ya da he­nüz kö­şe­ni­ze çe­kil­mek is­te­me­di­ği­niz için ça­lış­ma­ya de­vam et­me ni­ye­tin­de­si­niz. Pe­ki hem ça­lı­şıp hem de emek­li ay­lı­ğı al­ma­ya de­vam ede­bi­le­cek mi­si­niz? Emek­li ay­lı­ğı­nız­dan ke­sin­ti ola­cak mı? Ay­lı­ğı­nız­da sür­priz ke­sin­ti­ler gör­me­mek için ön­ce­lik­le bu so­ru­la­rın ce­va­bı­nı bil­me­niz ge­re­ki­yor.

Bağ-Kur’lu olursanız yüzde 15 kesinti

Emek­li­lik son­ra­sın­da bir dük­kan aç­ma­ya ka­rar ver­di­niz, ya­ni ver­gi mü­kel­le­fi ol­du­nuz. Ya da li­mi­ted şir­ket or­ta­ğı ve­ya ano­nim şir­ke­te or­tak olup yö­ne­tim ku­ru­lu üye­si ol­du­nuz. Bu du­rum­da emek­li ay­lı­ğı­nız­dan her ay %15 ora­nın­da ke­sin­ti ya­pı­lı­yor. Ör­ne­ğin 1000 li­ra emek­li ma­aşı­nız var­sa, Bağ-Kur kap­sa­mın­da ça­lış­ma­ya baş­la­dı­ğı­nız­da ma­aşı­nız 850 li­ra­ya dü­şü­yor.

Eğer bu kap­sam­da ça­lış­ma­ya baş­la­dı­ğı­nız hal­de he­nüz ay­lı­ğı­nız­dan ke­sin­ti baş­la­ma­dıy­sa SGK’­ya uğ­ra­ma­nız­da fay­da var. Zi­ra er ya da geç emek­li­lik son­ra­sı ça­lış­ma­nız tes­pit edi­li­yor ve ma­aşı­nız­dan ge­ri­ye dö­nük ola­rak fai­ziy­le ke­sin­ti ya­pı­lı­yor.

Öte yan­dan emek­li ol­duk­tan son­ra çift­çi olup ta­rım­sal fa­ali­ye­te de­vam eder­se­niz, emek­li ay­lı­ğı­nız­dan her­han­gi bir ke­sin­ti ya­pıl­mı­yor. Ya­ni ta­rım­la uğ­ra­şan emek­li­le­re bu an­lam­da po­zi­tif ay­rım­cı­lık ya­pı­lı­yor.

KAMUDA ÇALIŞANIN MAAŞI KESİLECEK Mİ?

Emek­li­lik son­ra­sın­da hem emek­li ay­lı­ğı­nı alıp hem de SSK ve Bağ-Kur kap­sa­mın­da ça­lı­şa­bi­lir­si­niz an­cak ay­nı şey ka­mu­da ça­lı­şan­lar için müm­kün de­ğil. Emek­li olur da ka­mu­da, be­le­di­ye­ler­de ve­ya his­se­le­ri­nin en az %50’si ka­mu­ya ait şir­ket­ler­de ça­lı­şır­sa­nız, emek­li ay­lı­ğı­nız ke­si­lir.

Geç­ti­ği­miz yıl­lar­da bu şe­kil­de ça­lış­tı­ğı hal­de ay­lı­ğı­nı kes­tir­me­yen bin­ler­ce emek­li­ye, SGK ta­ra­fın­dan borç çı­ka­rıl­dı. Bun­la­rın ay­lık­la­rı ge­ri­ye dö­nük ola­rak ke­si­lir­ken, al­dık­la­rı emek­li ay­lık­la­rı fai­ziy­le ge­ri is­ten­di.

PEKİ ÇÖZÜM NEDİR?

Çalışmaya devam ettikçe aylığınızın düşmemesi için;

*SSK’lıysanız SGK’ya bildirilen brüt kazancınızı 3000 liranın üzerine çıkarmanız gerekiyor.

*Bağ-Kur’luysanız ödediğiniz aylık primi 1.000 lira ve üzerine çıkarmanız gerekir.

Bu arada konunun yasal düzenlemeyle çözülmesi için 10. Kalkınma Planı’na bu yönde bir hedef konulduğunu da ifade etmiş olalım.

HANGİ İŞTE NE KADAR KESİNTİ

Ül­ke­miz­de emek­li­le­rin yak­la­şık %50’si, emek­li ol­duk­tan son­ra da bir şe­kil­de ça­lış­ma­ya de­vam edi­yor. Ki­mi emek­li­ler bir iş­ye­rin­de SSK’­lı ola­rak, ki­mi­si ver­gi mü­kel­le­fi ve­ya şir­ket or­ta­ğı olup Bağ-Kur kap­sa­mın­da, ki­mi­si de ka­mu ku­rum­la­rın­da ça­lış­ma­ya de­vam edi­yor. Emek­li ay­lı­ğı­nı­zın akı­be­ti de bu üç ça­lış­ma tü­rü­ne gö­re de­ği­şi­yor.

KİMLER TAM AYLIK ALACAK?

Han­gi ku­rum­dan emek­li olur­sa­nız olun, emek­li­lik son­ra­sın­da bir iş­ve­re­ne bağ­lı ola­rak ça­lı­şır­sa­nız, emekli ay­lı­ğı­nız­dan ke­sin­ti ol­mu­yor. Ya­ni ay­lı­ğı­nı­zı ek­sik­siz al­ma­ya de­vam edi­yor­su­nuz. İş­ve­ren, si­ze öde­di­ği üc­ret üze­rin­den Sos­yal Gü­ven­lik Des­tek Pri­mi (SGDP) he­sap­la­ya­rak SGK’­ya ödü­yor. Fa­kat SGK’­ya öde­nen bu prim­le­rin emek­li ay­lı­ğı­nı­za her­han­gi bir kat­kı­sı ol­mu­yor.