Annelere erken emeklilik müjdesi

Erken emekli nasıl olunur? Ağır engelli çocuğu olan kadın çalışanların erken emekli olması mümkün. İşte ayrıntılar...

Çalışma hayatındaki kadınlardan, ağır engelli çocuğu bulunanlara erken emeklilik hakkı sağlanıyor. Bu durumdaki kişilerin, 1 Ekim 2008 sonrası çalıştıkları her 1 gün; 1,25 gün olarak emekliliklerine ekleniyor.

ANNELERE AYRIMCILIK

Çalışma hayatındaki kadınlardan, ağır engelli çocuğu bulunanlara erken emeklilik hakkı sağlanıyor. Bu durumdaki kişilerin, 1 Ekim 2008 sonrası çalıştıkları her 1 gün; 1,25 gün olarak emekliliklerine ekleniyor. Yani başkasının bakımına muhtaç ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalının her bir yıl '450 gün' olarak sayılıyor. Diğer yandan bu süreler kadın sigortalının emeklilik yaşından da indiriliyor. Örneğin ilk kez sigortalı olduğu tarih uyarınca 58 yaşında emekli olabilecek başkasının sürekli bakımına muhtaç ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalı 1 Ekim 2008 sonrasında 4 yıl çalışmış ise emeklilik yaşından 1 yıl indirilmesi ve 57 yaşında emekli olması mümkün.

'İSTEĞE BAĞLI' DA OLUR

Ağır engelli çocuğuna bakan annenin de, bir işe girip çalışması imkansıza yakın. Ancak bunu başarabilen annelere kolay emeklilik hakkı sağlanıyor. Bunun yanında, isteğe bağlı sigortalı olan anneler de bu haktan yararlanabiliyor. Yani ağır engelli çocuğuna bakan annenin bir fiil çalışmasına gerek yok.

HER 4 YILA 1 YIL

İsteğe bağlı sigortalı olup kendi primlerini ödeyerek de erken emekli olma hakkından yararlanabilir. Bu durumda annenin kendi cebinden ödediği primler de yüzde 25 artırımlı değerlendirilecek ve her 4 yıllık prim ödemesi için 1 yıl emeklilik yaşından indirilecektir.

Başkasının bakımına muhtaç ağır engelli çocuğu bulunan annenin erken emeklilik hakkından yararlanabilmesi için 4/a'ı, 4/b'li veya 4/c'li olması zorunluluğu yok. Yani anne SSK'lı da olsa, kendi dükkanını da işletse, memur da olsa bu haktan yararlanabilir. Ancak ağır engelli çocuğun ölümü, ağır engellilik halinin ortadan kalkması, boşanma sonrası velayetin babaya verilmesi, ağır engelli çocuğun koruma altına alınması halinde annenin prim gün sayısına ilave edilmesi sonlandırılır.

ÇOCUĞA BAKAN BABAYA ERKEN EMEKLİLİK HAKKI YOK 

Sistem, erken emeklilik hakkını yalnızca annelere yani kadınlara tanımıştır. Yani başkasının sürekli bakımına muhtaç ağır engelli çocuğuna bakan anne erken emekli olabiliyorken, baba erken emeklilik hakkına sahip değildir. Halbuki her ikisi de aynı zorlukla karşılaşmaktadır. Bu hakkın bakım hizmetinin yürütüldüğünü ortaya koyacak net kriterlerle kontrol edilmesini sağlayacak bir denetim mekanizmasının kurulması sonrası babalara, yani erkeklere de tanınması gerekmektedir.

1 EKİM 2008 ÖNCESİ YOK

Başkasının bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan annelere bu hak 1 Ekim 2008 tarihinde tanındı. Bu tarihten önce ağır engelli çocuğuna bakıp bir yandan da çalışan anneler bu haktan yararlanamıyorlar. Yalnızca 1 Ekim 2008 tarihinden sonraki çalışmalar için prim gün sayısı ilavesi ve emekli yaşından indirim söz konusu.

AĞIR ENGELLİLİK TESPİTİ

Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuklarına bakan annelerin, çocuklarının bu durumunu tespit ettirmeleri çok önemli. Çünkü erken emeklilik hakkı çocukların başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli durumunda oldukları süreyle sınırlı. Yani ilerleyen dönemde ağır engellilik halinin ortadan kalkması halinde, anneler erken emeklilik hakkından yararlanamazlar. Ağır engellilik hali ortadan kalktıktan sonra geriye dönük tespit yapılamayacağı için bu haktan yararlanmak mümkün olmayacaktır.

Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocukların bu durumunun tespiti "Engellilik Ölçütü, Sınıflandırması ve Engellilere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik" çerçevesinde yapılmaktadır. İlgili maddedeki ifade 2014 yılında "ağır engelli" olarak değiştirildiği için, bu durumun tespitinin de "Maluliyet Tespit İşlemleri Yönetmeliği" üzerinden yapılması sonlanmıştır.