Engelli yakınına 156 liraya emeklilik hakkı!

Yıllardır konuşulan düzenleme sonunda gerçek oluyor... Evde engellilere baktığı için bakım parası alan 400 binin üzerindeki kişiye emeklilik yolu açılıyor. SGK, düzenlemeyi tamamlayıp Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'na gönderdi. Düzenlemeyle ayda 156 TL prim ödeyen emekli olabilecek.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı hayatlarınıkendileri sürdüremeyecek seviyede engeli bulunanvatandaşlarımızın ihtiyaçlarını karşılamak üzereevde bakım parası uygulamasını yürütüyor. Buuygulama kapsamında bakıma muhtaç derecede engelli olan kişilere aynı evde 24 saat bakımhizmeti vermek koşuluyla, bu bakımı yapan kişiye asgari ücretin net tutarı kadar bir aylık bağlanıyor (Asgari geçim indirimi düşülünce 700 TL). Evdebakım parasına hak kazanabilmek için engellinin tüm gelirlerinin toplamının asgari ücretin nettutarının 2/3'ünü aşmaması gerekiyor. Engellibireyin bakmakla yükümlü olduğu kişiler var ise, engellinin toplam geliri bakmakla yükümlü olduğu kişisayısına bölünerek elde edilen tutar dikkate alınıyor.

ÜÇTE İKİSİNİ AŞAMAZ

Örneğin evli, eşi çalışmayan ve 18 yaşından küçük 2 çocuğu olan bir engellinin 2022 sayılı Kanun'a göre 200 TL engelli aylığı ve 600 TL' de kira geliri varsa bu ailenin toplam geliri 800 TL oluyor. Engellinin bu örnekte kendisi dâhil bakmakla yükümlü olduğu kişi sayısı 4 olduğu için, 800 rakamı 4'e bölünerek, engelli kişinin geliri 200 TL olarak kabul ediliyor. Bu rakam 2013 yılının ilk altı ayı için belirlenmiş asgari ücretin net tutarı olan 778 TL'nin üçte ikisini aşmadığı için, bu kişiye bakacak akraba ya da bir başka kimse evde bakım parası alabiliyor.

En son rakamlara göre halen 404 bin 761 kişiye evde bakım hizmeti veriliyor. Yani bir anlamda, 404 bin 761 engelliye bakan kişi var. Yine rakamlara göre engellilere bakıp evde bakım ücreti alanların yüzde 91'i kadınlardan oluşuyor. Bu kadınların yaklaşık dörtte üçü engellinin annesi. Şu sıralar SGK evde bakım hizmeti veren bu kişilerin sosyal güvenliğinin sağlanıp, emekli olmalarını kolaylaştıracak yeni bir uygulamayı hayata geçirmek üzere. Aslında SGK tarafı çalışmayı tamamladı ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'na gönderdi bile.

SGK YOLLADI TOP AİLE BAKANLIĞINDA

SGK'nın yeni düzenlemesi; "Bakıma muhtaç engelli akrabasının ikametgâhında evde bakım hizmeti verenler 82. maddeye göre, belirlenen prime esas kazancın alt sınırının yarısı üzerinden malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası primi öderler" şeklinde. Eğer SGK'nın yaptığı bu çalışma Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafında olumlu yanıt bulursa, evde bakım hizmeti verenlere yönelik bu düzenleme yakında hayat bulur.

EN AZ PRİMİN YARISI ÖDENMEK ZORUNDA

Düzenlemeyle, bakıma muhtaç engelliye evde bakım hizmeti verenler isteğe bağlı primlerini asgari ücretin yarısı üzerinden ödeyerek sigortalı olacaklar ve böylece prim biriktirip emeklilik hakkı elde edecekler. Yani bugünün şartlarıyla bir kişi ayda 313 TL ödeyerek emeklilik için prim biriktirebiliyor. Mevcut durumda, engellilere bakan kimseler için de aynısı geçerli.

400 BİN KİŞİYİ KAPSIYOR

Getirilecek düzenlemeyle evde bakım ücreti alanlar asgari ücretin yarısı olan 489 TL üzerinden yüzde 32 oranında prim ödeyip emekli olabilecekler. Yani engelliye baktığı için ev dışına çıkıp başka bir işte çalışamayan bir kişi, bu düzenlemeyle her ay aldığı asgari ücretin 156 TL'sini SGK'ya yatırarak sigortalı olacak ve emekliliğinin önü açılacak. Evde engelliye baktığı için çalışma imkânı olmayan yaklaşık 405 bin kişi yeni düzenlemeyle sosyal güvenlik şemsiyesi altına girecek.

4 SORU SORU 4 CEVAP

Emekli Sandığı'na yetim aylığı yok

SORU: Emekli Sandığı'ndan emekliyim. Eşimden ayrılmış bir bayanım. Babam da emekli. Emekli babamdan dolayı aylık almam mümkün mü?

CEVAP: Emekli Sandığı emeklisi kız çocukları babalarından dolayı yetim aylığı alamazlar. Eğer babanız Emekli Sandığı emeklisi, siz de SSK veya Bağ-Kur emeklisi olsaydınız babanızdan dolayı yetim aylığı alabilirdiniz.

Patronum gece ne kadar çalıştırabilir

SORU: İşverenimiz bizi gece de çalıştırıyor, gece döneminde en fazla ne kadar çalışmamız gerekir?

CEVAP: 20.00 - 06.00 arası gece dönemi sayılmaktadır. Gece çalışması en fazla 7,5 saat yaptırılabilir. Ayrıca gece çalıştırılacak işçilerin sağlık durumlarının geceye uygun olduğu, işe başlamadan önce alınacak sağlık raporu ile belgelendirilmesi gerekir. Gece çalıştırılan işçiler en geç iki yılda bir defa olmak üzere, işveren tarafından periyodik sağlık konrolünden geçirilmek zorundadırlar.

Part-time mesaide prim hesabı

SORU: Part - time çalışıyorum. Sigorta primlerimi işveren nasıl ödeyecek?

CEVAP: Bir ay içerisinde çalışılan süre günlük çalışma süresi kabul edilen 7,5 saate bölünür. Çıkan miktar üzerinden SGK'ya sigortalı için prim ödenir. Bu işlem yapılırken tamdan az çıkan süreler tam süreye çevrilir. Örnek olarak, ay içerisinde 30 saat çalışan bir kişi için sigorta prim ödemesi şu şekilde hesap edilir: 30 / 7,5 = 4. Bu durumda part - time çalışan bu kişi için SGK'ya 4 günlük prim yatırılması gerekir.

Yıllık ücretli izin için 'birleştirme'

SORU: İşverenimin farklı işyerlerinde çalıştım. Yıllık iznim hesaplanırken bu farklı çalışmalar dikkate alınacak mı?

CEVAP: İşyerinde çalışmaya başlanılan tarihten itibaren, deneme süresi de dahil en az bir yıl çalışılırsa yıllık ücretli izin hakkı doğar. Sizin durumunuzda, ardı ardına ya da farklı tarihlerde aynı işverene ait değişik işyerlerinde çalıştıysanız, yıllık izne hak kazanmanız için gerekli olan bir yıllık süreyi hesaplarken bu işyerlerinde geçen sürelerinizi birleştirmeniz gerekir.