Anayasa Mahkemesi'nden nöbet ücreti kararı!

Anayasa Mahkemesi (AYM),üniversite hastanelerinde görev yapan öğretim görevlilerinin nöbet ücreti konusunda önemli bir karara imza attı. AYM’nin bireysel başvuru kararına konu olan dosyaya göre, Ege Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan bir uzman doktor, üniversite hastanesinde mesaisine ek olarak tuttuğu, icap nöbeti dahil nöbet ücretlerinin ödenmesi için rektörlüğe başvurdu. Rektörlük talebi yanıtsız bıraktı. Yanıt verilmemesi suretiyle zımnen reddedilen idari işlemin iptali için idare mahkemesine dava açtı. Dava başvurusunda, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında istihdam edilen uzman hekimlere nöbet ücreti ödenmekte iken, 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’na tabi uzman hekimlere nöbet ücreti ödenmemesinin eşitlik ilkesi ve angarya yasağına aykırı olduğunu, ödenmeyen nöbet ücretlerinin yasal faizi ile ödenmesini istedi.

İDARE MAHKEMESİ DOKTORU HAKLI BULDU AMA

İdare mahkemesi, öğretim görevlisi uzman hekimin talebini haklı bularak 657 Sayılı Kanun’a tabi hekimlere ödenen nöbet ücretinin yasal faiziyle ödenmesini kararlaştırdı.

Temyiz başvurusu üzerine dosya İzmir Bölge İdare Mahkemesi’ne (BİM) geldi. BİM, idare mahkemesinin kararını bozdu. BİM kararında, 2914 Sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu ve 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’nda söz konusu personele nöbet ücreti ve icap nöbeti ücreti adı altında bir ödeme yapılacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmediği ifade edildi. Yükseköğretim elemanlarının tüm parasal haklarının 2914 ve 2547 Sayılı Kanunlarda düzenlendiği, bu nedenle diğer kanunlarda yer alan parasal haklardan faydalandırılmasının mümkün olmadığı kaydedildi.

BİM kararında, 657 Sayılı Kanun’da sayılan parasal haktan sadece Ek Madde 33’te açıkça sayılan memurlar ile sözleşmeli personel ve tıpta uzmanlık eğitimi yapmakta olanların yararlanabileceği vurgulandı. Kimlerin nöbet ve icap nöbeti ücretinden yararlanacaklarının maddede oranlar itibarıyla sayıldığı kaydedilen kararda, maddede öğretim elemanları sayılmadığından yorum yoluyla bu haktan yararlandırılmalarının hukuken mümkün olmadığı ifade edildi.

AYM’NİN KARARI DOKTORLARI SEVİNDİRDİ

Bunun üzerine öğretim görevlisi Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) bireysel başvuru yaptı. Mesaisine ek olarak tuttuğu nöbetlere ilişkin hak kazandığı nöbet ücretlerinin idare mahkemesi kararı sonrası ödenmeye başlandığını ancak geçmişe dönük ödeme yapılmadığını, icap nöbeti ücretinin ödenmemesi ile mülkiyet hakkının ihlal edildiğini belirtti. 657 Sayılı Kanun’a tabi uzman hekimler ile 2547 Sayılı Kanun’a tabi tıpta uzmanlık öğrencilerine nöbet nöbeti ücreti ödenirken, 2547 Sayılı Kanun’a tabi uzman hekimlere ödenmemesinin eşitlik ilkesine aykırı olduğunu, zorla çalışma ve angarya yasağının ihlal edildiğini ifade etti.

AYM başvuruyu mülkiyet hakkı bağlamında ayrımcılık yasağı iddiası kapsamında inceledi. AYM’nin gerekçeli kararında, Sağlık Bakanlığı ve üniversitelerce birlikte kullanılan hastanelerde nöbet tutan 2547 Sayılı Kanun’a tabi öğretim üyelerine nöbet ücreti ödenirken, üniversite hastanelerinde çalışan uzman doktorlara nöbet ücreti ödenmemesinin nesnel ve makul bir gerekçeye dayanmadığı kaydedildi. Bu nedenle uzman doktor olarak çalışan başvurucuya, tuttuğu nöbet ücreti ödenmeyerek 657 Sayılı Kanun’a tabi uzman doktorlar ile 2547 Sayılı Kanun’a tabi uzman doktorlar arasında nöbet ücreti yönünden bir farklılık yaratıldığı dikkate alındığında bu durumun mülkiyet hakkına yönelik ayrımcı bir muameleye yol açtığının anlaşıldığı belirtildi. AYM, mülkiyet hakkı bağlamında ayrımcılık yasağının ihlal edildiği sonucuna vardı.

TAZMİNAT TALEBİ REDDEDİLDİ

AYM, öğretim görevlisi uzman doktorun 100 bin lira maddi, 50 bin lira manevi tazminat talebini reddetti. Ancak, tazminat yerine mahkemede yeniden yargılama yapılarak devam eden ihlalin sonuçlarının giderilmesini kararlaştırdı.

İncelenen başvuruda mülkiyet hakkı bağlamında ayrımcılık yasağının ihlal edildiği sonucuna ulaşıldığı ifade edilen kararda, ihlalin idarenin uygulamasından ve mahkeme kararında kanun hükümlerine ilişkin yapılan yorumdan kaynaklandığı, bu nedenle mülkiyet hakkı bağlamında ayrımcılık yasağının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunduğu belirtildi.

KANUN DEĞİŞİKLİĞİ GEREKİYOR

Danıştay’ın da daha önce 2547 Sayılı Kanun kapsamında çalışanlara nöbet ücreti ve icap nöbeti ücreti ödenmesi yönünde kararları bulunuyor. Ancak, mahkeme kararları sadece davayı kazanmış bireylere nöbet ücretini alma hakkı tanıyor. Sorunun kökten çözümü ve 2547 Sayılı Kanun’a tabi uzman hekimlerin hak kaybının önlenmesi için 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Ek 33. Maddesinde değişiklik yapılarak nöbet ve icap nöbeti ücreti almalarına olanak sağlanması gerekiyor.