Bağ-Kur'lu, SGK'lı, kamu çalışanı herkesi kapsıyor! 180 gün erken emeklilik fırsatı
Erken emeklilik hakkı tanınıyor. 10 yıl sigortalı olanlar başvurabiliyor. Tedavisi zor hastalıklar, iş kazası, meslek hastalığı nedeniyle çalışma gücünün yüzde 60'ını kaybedenler malulen emekli olup aylık almaya hak kazanır.
Organ nakli, kanser, çalışmayı engelleyen genetik hastalıklar, Parkinson, MS, kara, bazı psikiyatrik hastalıklar, kalp yetmezliği, demans, Alzheimer, astım, uyku bozuklukları nedeniyle malul aylığı bağlanır. Tüm kanser hastalarında tanının konulmasından itibaren bir yıl içinde başvuranlar 18 ay, kemik iliği nakli yapılanlar 12 ay süreyle maluliyet aylığı alabilir. Maluliyet başvurusu için en az 10 yıl sigortalı olmak ve 1800 gün prim ödemesi gerekiyor. Başkasının bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için bu süre aranmıyor.
Primsiz, vergisiz malulen emeklilik için gerekli koşullar başta
olmak üzere merak edilen soruların yanıtları şöyle:
Sağlık sorunları nedeniyle erken emeklilik için nasıl bir yol
izlemek gerekiyor?
Meslekte çalışma, kazanma gücünün tamamını ya da bir kısmını
kaybetme durumunda sürekli gelir kaybına neden olan fizyolojik bir
risk olarak tanımlanan malullük durumunda erken emeklilik mümkün.
Bunun için bağlı olunan sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünün
ilgili servislerine başvuru yapılabilir.
Malulen emeklilikte sigorta, prim gün sayısı ne kadar?
Eksik olması durumunda borçlanma mümkün mü? Kanser başta olmak
üzere ağır hastalıklarda malul aylığı bağlanması için en az 10 yıl
sigortalı ve 1800 gün prim ödeme koşulu bulunuyor. SGK'ya
başvurulan tarihte en az 5 yıl prim ödemiş olmayanların sevk işlemi
yapılmıyor. Prim gün sayısını borçlanma ile tamamlayanlar da aylık
alabilir.
Geçici maluliyette süreç nasıl işliyor?
Geçici maluliyette aylık ödeme süresi 12 ay ile 24 ay arasında
değişiyor. Tüm kanser hastalarında tanı konulduktan sonra bir yıl
için başvurulması şartıyla 18 ay maluliyet aylığı bağlanıyor. Bazı
hastalarda da tanı konulduğunda 12-24 ay aylık bağlanabiliyor. Kan
kanserinde bu süre 24 ayken, kemik iliği nakli yaptıranlar da 12 ay
uygulanıyor.
Maluliyete esas teşkil edecek rapor nerede
hazırlanıyor?
Sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünce verilen sevk yazısında
belirtilen devlet üniversite hastaneleri, eğitim ve
araştırma hastaneleri, askeri hastaneler sağlık raporu
düzenleyebilir. Bu nitelikte hastanelerin bulunmaması durumunda
devlet hastaneleri de sağlık raporu düzenleyebilir.
Engelli emeklilik koşulları farklı mı?
Malulen emekli olamayan engelli hakkıyla da emekliliğe hak
kazanabilir. Malulen emekli olmak için koşulları yerine getiremeyen
engellilik tespiti yaptırarak emekli olabilir.
Vergi indiriminden yararlanmak için ne
yapmalıyım?
Özür oranınızı bildirir raporunuzla defterdarlık ya da vergi
dairesine başvuruda bulunmalısınız.
Malulen emeklilik bütün sigorta gruplarını kapsıyor
mu?
Maluliyet tespitinde sigorta ayırımı bulunmuyor. Türk Silahlı
Kuvvetleri, İçişleri Bakanlığı, özel güvenlik hizmetleri ve normal
sigortalıların maluliyet tespitinde her bir kurumun sağlık
yönetmelikleri dikkate alınıyor.
İşe girildiği tarihte malul olduğu kararı verildiği halde aylık
bağlanmaması söz konusu mu?
Bu durum, sigortalı olarak ilk defa işe girdiğiniz tarihte de malul
sayılmayı gerektirecek derecede (çalışma gücünün yüzde 60'ını)
hastalık ve arazlar ile başlandığı anlamına geliyor. Bu durumda
yasa gereği maluliyet aylığından yararlanmak mümkün değil ancak
yaşlılık aylığından erken emeklilik için başvuru yapılabilir.
Bakıma muhtaç olanlar için sigortalılık süresi zorunlu
mu?
Başkasının bakımına muhtaç derecede durumu ağır olan hastalarda 10
yıllık sigortalılık süresine bakılmıyor. Ancak, en az 1.800 gün
prim ödemesi şartı aranıyor. Her iki kol, bacak felci, vücudun sol
ya da sağ yarısında felç, ruh sağlığı kliniğinde kalmayı gerektiren
psikotik hastalıklar iki gözde yüzde 100 görme kaybı, ağır beslenme
bozuklukları, yardımcı solunum cihazlarına sürekli bağımlılık,
giyinme, beslenme, fonksiyonel mobilite, gibi günlük yaşam
aktivitelerinin sağlanamaması bu kapsamda değerlendiriliyor.
Hangi hastalıklarda malul aylığı bağlanıyor?
Malulen aylık bağlanılan bazı hastalıklar şöyle; Kanser, organ
naklinin yanı sıra çalışmaya olanak vermeyen genetik hastalıklar,
beyin tümörleri, MS, Parkinson, Alzheimer, demans, sara ve bazı
psikiyatrik hastalıklar, kalp yetmezliği, sindirim sistemi
kanamaları, astım, KOAH...