Bakanlara şalter yetkisi!
TİB, Başbakanlık ve bakanlıkların talebi üzerine hakim kararı olmadan “içerik çıkarma veya erişimin engellenmesi kararı” verebilecek. Bu karar bildirildiği andan itibaren 4 saat içinde yerine getirilecek. Tartışmalara rağmen yasa çıkıyor.
AK Parti seçim öncesi Meclis’ten geçirmeyi planladığı “torba” düzenleme kapsamında, Anayasa Mahkemesi engeline takılan Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın (TİB) mahkeme kararı olmaksızın jet hızıyla internet sitelerine erişimi engelleyebilme ve içeriklerine müdahale etme konusunda yetkilendirilmesini de hayata geçirecek.
Geçen hafta sunulan torba teklifle birleştirilmek üzere bu yönde hükümler içeren kanun teklifi dün akşam Konya Milletvekili Kerim Özkul ve arkadaşlarının imzasıyla TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Teklife göre, İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi kanuna yeni bir madde eklenecek.
Erişimi engelleyecek
Yapılacak düzenleme ile internet ortamında “yaşam hakkı ile kişinin
can ve mal güvenliği, milli güvenlik ve kamu düzeni ile genel
sağlık açısından tehlike oluşturan, suç işlenmesine sebebiyet
vererek vatandaşların hak ve özgürlüklerini tehlikeye atan”
yayınlara karşı genel kural olarak hakim kararıyla içerik çıkarma
ve erişim engelleme tedbiri uygulanabilecek.
Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise, bu içerikteki internet
sitelerine yönelik daha hızlı müdahale edilebilmesini sağlamak için
istisnai bir uygulamaya gidilecek. Bu çerçevede, içeriklerin
süratle yayından çıkarılması veya erişim engellenmesinin gerekli
olduğu sözkonusu durumlarda, Başbakanlık veya ilgili bakanlıkların
talebi üzerine TİB Başkanlığı’nca bu kararlar hakim kararı
olmaksızın uygulanabilecek. Karar, TİB Başkanlığı tarafından derhal
erişim sağlayıcılara ve ilgili içerik ve yer sağlayıcılara
bildirilecek.
Özgürlükler korunacak
İçerik çıkartılması veya erişimin engellenmesi kararının gereği,
derhal ve en geç kararın bildirilmesi anından itibaren 4 saat
içinde yerine getirilecek. Söz konusu içerikler çıkarılıncaya kadar
erişimin engellenmesi tedbirine devam edilecek.
Başbakanlık veya ilgili Bakanlıkların talebi üzerine Başkanlık
tarafından verilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi
kararı, Başkanlık tarafından, 24 saat içinde sulh ceza hakiminin
onayına sunulacak. Hakim, kararını 48 saat içinde açıklayacak; aksi
halde, karar kendiliğinden kalkacak.
Teklifin gerekçesinde düzenlemenin amacı şöyle ifade edildi:
“Düzenleme ile vatandaşların internet ortamında yer alan yasadışı
içerikler nedeniyle mağdur olamması, zarara uğramaması, hak ve
özgürlüklerin muhafaza edilmesi hedeflenmiştir. Zira milli
güvenliğin ve kamu düzenini, vatandaşların ve özgürlüklerini tehdit
eden her tür internet içeriği, suç işlenmesi ihtimalinin çok ciddi
bir şekilde ortaya çıkmasına neden olan internet yayınları ülkemiz
ve vatandalarımız için tehlike oluşturabilme potansiyeli
taşımaktadır. Gecikilmesi halinde telafisi imkansız zararların
ortaya çıkabileceği bu tür tehlikelerin berteraf edilebilmesi
açısından yapılan düzenleme önem arz etmektedir.”
TİB’e erişim engelleme yanında mahkeme kararı olmaksızın içerik
çıkarma yetkisinin tanınmasının nedeni de gerekçede, “İçerik ve yer
sağlayıcıları devreye sokularak uyar-kaldır yöntemi ile ilgili
içeriğin yayından kaldırılmasına yasal zemin oluşturularak hukuka
aykırı içerikle daha hızlı ve etkin bir mücadele hedeflenmiştir”
ifadeleriyle anlatıldı.
Bakanlığa yeni görev
Teklifle, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın
elektronik haberleşme sektörüne ilişkin yetki ve görevleri arasına
“Ulusal Kamu Entegre Veri merkezlerine yönelik politika, strateji
ve hedefleri belirlemek, eylem planlarını hazırlamake devlet
hizmetlerinde kullanılan sistemlerin barındırıldığı veri
merkezlerini kamu entegre veri merkezlerinde toplamak amacıyla
verilerin transferi de dahil gerekli altyapıları kurma, kurdurma,
işletme, işlettirme” de ekleniyor.
‘Yayanlar’ için suç duyurusu
TİB Başkanlığı, bu madde kapsamındaki suça konu internet
içeriklerini oluşturan ve yayanlar hakkında cumhuriyet
başsavcılığına suç duyurusunda bulunabilecek. Bu suçların
faillerine ulaşmak için gerekli olan bilgiler içerik, yer ve erişim
sağlayıcılar tarafından hakim kararı üzerine adli mercilere
verilir. Bu bilgileri vermeyen içerik, yer ve erişim sağlayıcıların
sorumluları, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç
oluşturmadığı takdirde, 3 bin günden 10 bin güne kadar adli para
cezası ile cezalandırılacak.Verilen içeriğin çıkarılması veya
erişimin engellenmesi kararın gereğini yerine getirmeyen erişim
sağlayıcılar ile ilgili içerik ve yer sağlayıcılara 50 bin liradan
500 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.
Ayrıca, erişimin engellenmesi kararının uygulanmaması sonucunda
devlet veya kişiler zarara uğramış ise, zararın niteliği ve
derecesine göre başkanlığın talebi üzerine kurum tarafından
yetkilendirmenin iptaline de karar verilebilecek.
Üçüncü deneme
TİB’in mahkeme kararı olmaksızın internet erişimini engelleyebilmesine yönelik ilk düzenleme Şubat 2014’te gündeme geldi. 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, düzenlemeyi düzeltilmesi şartıyla onayladı. Yeni bir yasayla TİB’in sözkonusu yetkileri “mahkeme kararı” şartına bağlandı. Gül’ün görevden ayrılmasının ardından Ak Parti, yine bir torba yasa ile “mahkeme kararı” şartını ikinci kez kaldırdı. CHP’nin başvurusu üzerine Ekim 2014’te bu düzenleme de iptal edildi. Dün sunulan teklif Ak Parti’nin bu konudaki 3. girişimi oldu.