Memur Haber Mobil Uygulama
Memur Haber mobil uygulamasını denediniz mi?
Memur Haber mobil uygulamasını denediniz mi?
Okurumuz Ayşegül ŞENCAN soruyor: “Bünyamin bey, Bağ-Kur’dan
emekli olan 2006 yılında rahmetli kocamdan emekli maaşı almaktayım.
Yatalak babama yedi yıldır bakıyordum. Babam iki ay önce vefat
etti. Babam ölmeden önce SSK maaşı almaktaydı. Başkaca kardeşim
yok, annem de daha önce vefat etmişti. Şimdi ben babamın maaşını
alabilecek miyim? Bilgi verirseniz sevinirim.”
Sayın okurum, aylık ve gelirlerin bir arada hakedilmesi sosyal
güvenlik hukukumuzun önemli başlıklarından biridir. Konu oldukça
geniş olsa da sizin sorunuz kapsamında değerlendirme yapalım.
Sosyal Güvenlik Reformu Öncesinde Durum
Bir kişinin hem anne yada babasından hem de eşinden dolayı maaş
alması durumunu sosyal güvenlik reformu öncesi ve sonrasına göre
ayrı ayrı değerlendirmek gerekmektedir.
Geçmişte SSK’lı çalışanlara 506 sayılı Kanun, Bağ-Kur’lu
çalışanlara 1479 sayılı Kanun ve Emekli sandığına tabi çalışan kamu
görevlilerine de 5434 sayılı Kanun uygulanmakta idi. Yine tarımla
uğraşan sigortalılara ilgisine göre 2925 ve 2926 sayılı Tarım SSK
ve tarım Bağ-Kur kanunları uygulanmaktaydı. Her bir kanuna tabi
olan sigortalının aylık ve gelir bağlanma ve kesilme şartları da
farklıydı.
Bilindiği üzere sosyal güvenlik reformu sonrasında sosyal güvenlik
ile ilgili her türlü düzenleme 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve
Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda toplanmıştır. Kanunun 01.10.2008
tarihinde yürürlüğe girmesi sonrasında tüm statülere tabi
sigortalılara gelir ve aylıkları bu kanun hükümlerine göre
bağlanmakta ve kesilmektedir.
Başka bir ifade ile sorunuzla ilintili olarak söyleyecek
olursak artık bağlanacak maaşların çakışması halinde uygulama yeni
Kanun hükümlerine göre düzenlenecektir.
Hem Anadan Hem de Eşten Maaş Bağlanmaz
5510 sayılı Kanuna göre Hem eşinden, hem de ana ve/veya babasından
ölüm aylığına hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana
ve/veya babasından bağlanacak aylığı bağlanacaktır.
Belirtmek gerekir ki aylık uzun vadeli sigorta kollarından başka
bir deyişle emekliliğe sayılan sigortadan sağlanan maaştır.
Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile vazife malûllüğü halinde
yapılan sürekli ödemeye sosyal güvenlikte “aylık” adını
vermekteyiz.
Yine 5510 sayılı Kanuna göre hem eşinden, hem de ana ve/veya
babasından ölüm gelirine hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya
da ana ve/veya babasından bağlanacak geliri bağlanır.
Gelir ise, iş kazası veya meslek hastalığı halinde
sigortalıya veya sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine,
yapılan sürekli ödemeyi ifade eder. Halk arasında bilinen tabiri
ile iş kazası yada malullük maaşıdır.
Kanun iki maaştan birini tercih hakkı vermiş, her ikisini de almayı
mümkün kılmamıştır. Yeni Kanuna göre alınan gelir ve aylıkların
statülerinin farklı olmasına bakılmaz. 01.10.2008 sonrasında
bağlanan maaşlara bu hükümler uygulanmaktadır.
Reform Öncesi İçin Maaşlarda Statü
Önemlidir
Aylıkların 5510 yürürlüğe girmeden önce bağlanmış olması durumunda
ise mevcut hukuki statü korunmakta, başka bir deyişle müktesep
haklar saklı kalmaktadır. Şöyle ki; reform kanununun yürürlük
tarihinden önce mülga 506, 2925, 2926 ve 1479 sayılı Kanunlara göre
eşinden ölüm aylığı alan hak sahiplerinin 01.10.2008 sonrasında ana
veya babasından ayrıca aylığa hak kazanmaları halinde “sigortalılık
statüleri farklı ise” her iki aylık da ödenmeye devam
edecektir.
Bu durum iştirakçiliği Kanunun yürürlük tarihinden önce başlayan
5510 4/1-(c) sigortalıları (kamu görevlileri) hariç olmak
üzere, 5510 öncesi bir dosyadan gelir veya aylık almakta iken
kanun sonrası başka bir dosyadan gelir veya aylık daha bağlanan
kişiler için geçerli bir durumdur. Aylık bağlanan statüler farklı
ise eski kanun hükümleri uygulanır. Statüler ayni ise 5510 sayılı
kanunun gelir ve aylıkların birleşmesi ile ilgili 54 üncü maddesi
hükümleri uygulanacaktır.
Başka bir deyişle soruda belirtilen sigortalı, eşi ya da
ana/babasından kalan maaşlardan biri kanun öncesinden geliyorsa ve
ayni statüye tabi iseler birini tercih etmek durumunda kalacaktır,
farklı statüde iseler her ikisini de alabilecektir.
---
Kıssadan Hisse
"Düşüp düşmediğin değil, kalkıp kalmadığın
önemlidir."
— Vince Lambordi
Sorularınız
için:
Emeklilik tarihini hesaplatmak
isteyen okurlarımızın T.C. kimlik numarası, SSK sigorta sicil
numarası, Bağ-Kur numarası, ay-gün-yıl olarak doğum tarihi,
askerlik yaptığı ve terhis olduğu tarihleri, askerlik süresini, er
olarak yada yedek subay olarak yaptığını, ilk işe giriş tarihi (ilk
kez sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarih), hizmet dökümü,
doğum borçlanması için çocukların doğum tarihlerini, özürlü ise
özürlülük rapor oranını, vergi indirimi yazısı alıp almadığı
bilgilerinin tümünü eksiksiz göndermeleri gerekmektedir. Tarihlerin
ay, yıl ve gün şeklinde gönderilmesi gerekir.
Yazarın tüm yazıları
için: