MESLEKİ EĞİTİMLER NASIL YAPILACAK?
Dr. Adnan AĞIR Ph. D.
adnanagir@gmail.com
GİRİŞ: Çalışma hayatında mesleki eğitimler öteden
beri hep tartışılmıştır. 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki
Eğitim Kanunu ile ülkemizde meslek eğitimleri verilmeye
başlanmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı da örgün ve yaygın eğitim
kurumları aracılığı ile bunu başarmaya çalışmış ancak tam başarılı
olduğu söylenemez.
GELİŞMELER: 2008-2009 yıllarında Tuzla tersaneler
bölgesinde meydan gelen ölümlü iş kazalarının sayısının artması
üzerine toplumun dikkatleri buraya çevrilmişti. Tam da bu sırada
4857 sayılı İş Kanununda bir değişiklik yapıldı ve ağır ve
tehlikeli işlerde çalıştırılacak kişilerde mesleki eğitim alma
şartı getirildi.
YENİ MEVZUAT: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği
Kanunu’nun 17. maddesinin 3. fıkrasında “mesleki eğitim alma
zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan
işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını
belgeleyemeyenler çalıştırılamaz” hükmü bulunmaktadır. Bu Kanun
hükmüne göre çıkarılan yönetmelik ise, 13.7.2013 tarihli ve 28706
sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.
MESLEKİ EĞİTİM İLE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ AYNI
ŞEYLER DEĞİLDİR: İşverenler genellikle eğitim denilince
çalışanlara verilen iş sağlığı ve güvenliği eğitimi ile mesleki
eğitimi birbiri ile karıştırmaktadır. İş sağlığı ve güvenliği
eğitimleri zaman içinde tekrar edilen bir eğitimken, mesleki
eğitimi bir kez almak yeterli olmaktadır. Yani çalışanın mesleki
eğitimi varsa emekli oluncaya kadar geçerlidir.
MESLEKİ EĞİTİMİ KİMLER VEREBİLİR?
1-Milli Eğitim Bakanlığının yaygın ve örgün bütün eğitim
kurumları.
2-İŞKUR’un yetkilendirdiği eğitim kurumları.
3-Milli Eğitim Bakanlığınca 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları
Kanunu kapsamında yetkilendirilen özel eğitim kurumları.
4-Mesleki Yeterlilik Kurumunca yetkilendirilmiş eğitim
kurumları.
5-Milli Eğitim Bakanlığının onayını almak şartıyla; kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşları örneğin Türk Tabipleri Birliği,
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, eğitim amaçlı vakıf ve
dernekler, işçi ve işveren sendikaları ile ticari şirketler.
Buraya kadar verilen örneklere göre eğitim verecekler yürürlükteki
Talim Terbiye Kurulu Başkanlığının kararlarına uygun saatlere göre
müfredatı uygulamak zorundadır. Ancak, 1.1.2013 tarihinden önce işe
başlayanlara yine MEB ile yapılacak protokol kapsamında 32 saatlik
eğitimler de geçerli sayılacaktır.
MESLEKİ EĞİTİM BELGESİ OLMAMANIN CEZASI NEDİR?
İşyeri çok tehlikeli veya tehlikeli sınıfta yer alıyorsa burada
çalışanlar da eğer çok tehlikeli ve tehlikeli bir iş yapıyorsa
mesleki eğitim belgesini ibraz etmek durumundadır. Aksi takdirde
çalışan başına 1.078 TL idari para cezası uygulanacaktır.
İŞVERENLER NE YAPMALI?
1-Öncelikle işyeri SGK sicil numarasında işyerinin tehlike
sınıfını bilmelidir. Eğer, az tehlikeli bir sınıfa yer alıyorsa
mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunmamaktadır. Örneğin banka,
ofis gibi.
2-Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan bir işyerinde
öncelikle bütün çalışanların özlük dosyalarındaki eğitim durumları
incelenmelidir. Eğer mühendis, tekniker ya da teknisyenlik gibi
okullardan mezunsa zaten bunlar mesleki eğitimli sayılmaktadır.
3-Yaptığı iş tehlikeli veya çok tehlikeli ise mutlaka mesleki
eğitim aldırılmalıdır.
SONUÇ VE ÖNERİLER:
Mesleki eğitim nedeniyle cezai durumla karşılaşmamak için
öncelikle çalışanlardan kimlerin mesleki eğitim almadıklarının
tespiti gerekir. Ardından bu kişilerin yaptığı işe bakılıp
tehlikeli ve çok tehlikeli bir iş yapıp yapmadıklarına göre mesleki
eğitim almalarının sağlanması gerekmektedir.