ÖSYM sınav sorularını böyle koruyacak
ÖSYM Başkanlığı tarafından yapılacak sınavlara ilişkin, "Soruların Hazırlanması, Soru Havuzunun Oluşturulması ve Soruların Güvenliğinin Sağlanmasına İlişkin Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yönetmeliğe göre, soruların hazırlanmasında esas olan gizliliğin
sağlanması için Başkanlık gerekli tedbirleri alacak ve ilgili tüm
kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapacak. Soru hazırlama sürecinin
herhangi bir aşamasında görev alanlar, ilgili mevzuat çerçevesinde
ÖSYM tarafından belirlenen gizlilik ve güvenlik kurallarına uymakla
yükümlü olacak.
Soruların yazılması, düzenlenmesi, bilimsel denetimlerden
geçirilmesi, sınav sorularının basılması aşaması da dahil olmak
üzere tüm aşamalarda görev yapanların kimlikleri gizli
tutulacak.
Soru yazarları, ÖSYM için yazdıkları soruları başka hiçbir yerde
kullanamayacak, paylaşamayacak, başka bir kurum veya kuruluşa
satamayacak veya ücretsiz devredemeyecek. ÖSYM'deki soru
yazarlığından veya bilimsel denetleme görevinden ayrıldıktan sonra
dahi aynı esaslar geçerli olacak.
Sınav sorularının ön bilimsel denetimi, ön düzenlemesi ve nihai
bilimsel denetimi aşamalarında, etiketlenen sorular öncelikle ön
bilimsel denetime tabi tutulacak. Ön bilimsel denetim, alan
uzmanları veya bilimsel denetmenlerce yapacak.
Ön bilimsel denetimde kabul edilen sorular, alan uzmanı
tarafından ön düzenlemesi yapılarak taslak soru havuzuna
aktarılacak. Denetimde reddedilen sorular, iki yıl süreyle atıl
soru havuzunda saklanacak ve bu sürenin sonunda imha
edilecek.
Taslak soru havuzundaki soruların nihai bilimsel denetimini yapacak
bilimsel denetmenler, Başkanlığın görevlendirdiği alan uzmanları
tarafından havuzdan seçilecek.
Herhangi bir sorunun nihai bilimsel denetimden geçebilmesi için
bilimsel denetmenlerin o soru ile ilgili bilimsel doğruluk
konusunda ortak karar vermesi gerekecek. Soru ile ilgili olarak
uyuşmazlık yaşanır ve mutabakat sağlanamazsa soru havuzuna
alınmayacak, tekrar değerlendirilip veya taslak soru havuzundan
çıkarılarak atıl soru havuzunda arşivlenecek.
Soruların nihai bilimsel denetimi yapılırken sorunun kurallara
uygun yazılıp yazılmadığı, bilimsel açıdan tartışmaya gerek
olmayacak netlikte olup olmadığı, soru kökünün veya çeldiricilerin
yanlış bilgilendirmeye veya anlamaya yol açıp açmadığı, soruda
kullanılan terim, sembol ve kelimelerin literatüre uygun olup
olmadığı, kökte ve seçeneklerde kullanılan kelimelerin, ifade
biçimlerinin, noktalama işaretlerinin, tabloların, grafiklerin veya
şekillerin soruda verilmek istenenden farklı bir algılamaya yol
açıp açmadığı, soru ile ölçülmek istenen kazanım varsa bu kazanıma
uygunluğu, sorunun herhangi bir grubu, meslek grubunu ve kamuoyunu
rencide etmeyecek nitelikte olup olmadığı gibi esaslar göz önünde
bulundurulacak.
Tüm denetim aşamalarından geçmiş taslak soru havuzundaki sorular,
dil denetimine tabi tutulmayacaksa alan uzmanları tarafından soru
havuzuna alınacak.
Soruların güvenliğinin sağlanması
Nihai bilimsel denetim ve dil denetiminden geçen sorular, taslak
soru havuzundan çıkarılarak alan uzmanları tarafından tasnifli
olarak soru havuzuna aktarılacak.
Sorular, fiziki bakımdan güvenliği sağlanmış, internet bağlantısı
olmayan, dış dünya ile bağlantısı kontrollü ve gerekli güvenlik
önlemleri alınmış bir ortamdaki soru havuzunda saklanacak. Alan
uzmanları veya Başkanlıkça yazılı olarak görevlendirilenler
haricinde, soru havuzunun bulunduğu ortama kimse erişemeyecek.
Soru havuzunda meydana gelebilecek teknik arıza ve benzeri
durumlarda müdahaleyi yapacak görevlinin yanında daima Başkan
tarafından görevlendirilen bir personel bulundurulacak.
Teknik müdahalede bulunan görevlilerin soru havuzundaki
sorulara erişimine izin verilmeyecek.
Soruların seçimi kriptolu cihazlarla yapılacak
Soru havuzundan soruların seçilmesi ve sisteme erişim sadece Başkan
tarafından görevlendirilen ve sisteme girişine onay verilen ÖSYM
personeli tarafından, kriptolu cihazlarla sağlanacak.
Elektronik sınav yapılması durumunda sınavın ve soruların türü,
içeriği, konu dağılımı, soruların zorluk derecesi gibi kriterler
göz önünde bulundurularak sınavın elektronik ortamda oluşturulması
sağlanacak. Soru havuzuna erişimde hangi güvenlik araçlarının
kullanılacağına Başkan karar verecek.
Havuzdaki sorular, mevzuatta öngörülen özel düzenlemeler
hariç olmak üzere hiçbir koşulda kısmen veya tamamen hiç kimseye
verilemeyecek, erişime açılamayacak.
Basılı ortamda yapılan sınavlarda soru kitapçıkları kapalı dönemde
basılacak. Kapalı dönem ortamına Başkan, görevlendirdiği Başkan
Yardımcısı ve kapalı dönemde görevlendirilen personel haricinde
kimse giremeyecek.
Soruların gizlilik ve güvenliğini sağlamak üzere, soru hazırlama ve
ön veya nihai bilimsel denetim aşamalarında görevlendirilen soru
yazarları bilimsel denetmenler, dil denetmenleri ve ilgili daire
başkanlıklarında görev yapan kadrolu, sözleşmeli geçici görevli
personele taahhütname imzalatılacak.
Görevlendirilenler, ÖSYM'deki çalışmaların içeriğini kapsayan
benzer çalışmaların sürdürüldüğü dershane, etüt merkezi, sınavlara
yönelik test hazırlama kitabı çıkaran basımevi ve benzeri bir
kurumda hiçbir görevinin olmadığını ve ÖSYM ile ilişiğini kestiği
tarihten itibaren bir yıl içinde hiçbir görev almayacağını,
ÖSYM'nin hazırladığı herhangi bir sınava birinci derece kan ve
kayın hısımlarının girmesi halinde bunu ilgili birime en geç ilgili
sınavın başvuru süresinin bitimine kadar bildireceğini, taahhüdüne
aykırı davranışı halinde doğabilecek her türlü hukuki ve cezai
yaptırımı kabul ettiğini taahhüt edecek.
Başkanlık, teknolojik gelişmelere bağlı olarak elektronik
ortamda açık uçlu, çoktan seçmeli veya sözlü olarak elektronik
sınav yapılması durumunda, bu sınavlara ilişkin özel usul ve
esasları oluşturacak.
Soruların hazırlanması, denetlenmesi veya sınavın uygulanması
sürecinde ihmali, kusuru veya kastı bulunan görevliler hakkında,
genel hükümler saklı kalmak kaydıyla, 6114 sayılı Kanun'un 10.
maddesindeki cezai hükümler uygulanacak.