Seçim öncesi son dakika torbasında çalışan ve emekliler için neler var? - 3

2015 yılı Genel Seçimleri öncesi son ve çalışanlar ve emekliler için son dört yılın en önemli torba kanunlarından olan 6645 sayılı Torba Kanun TBMM’de 04.04.2015 tarihinde kabul edilmiş, henüz RG’de yayımlanmamış bulunuyor. Cumhurbaşkanının onayından sonra RG’de yayımlanacak olan bu Torba Kanunun çeşitli yönlerini önceki iki yazımızda ele almıştık. Bugün de bu hacimli ve önemli hususlar içeren konudaki değişiklikleri ele almaya devam ediyoruz.

Ermenek İşçilerine Parasal Destek

Karaman ili Ermenek ilçesi Güneyyurt beldesi Cenne mevkiinde 28/10/2014 tarihinde maden kazasının meydana geldiği işyerinde aynı tarih itibarıyla 4/1-a (SSK) sigortalısı olarak çalışmakta olanlar ile bunlardan hayatını kaybedenlerin 5510 sayılı Kanunun 34 üncü maddesinde sayılan hak sahiplerine aynı maddede belirtilen oranlara göre, bu maddenin yayımı tarihini izleyen ay başından itibaren altı ay süre ile brüt asgari ücretin iki katı tutarında İşsizlik Sigortası Fonundan aylık ödeme yapılacak. Bu ödemelerden herhangi bir vergi ve kesinti yapılmayacak.

Ayrıca, aynı mevkide faaliyette bulunan ve bu maddenin yayımı tarihinden önce 6331 sayılı Kanunun 25 inci maddesi gereği kapalı olan diğer işyerlerinde çalışan ve 28/10/2014 tarihi itibarıyla 4/1a (SSK) sigortalılığı kapsamındaki sigortalılara; işverenin başka bir iş verip vermediğine bakılmaksızın kanuni ve özel kesintileri hariç ödenmeyen net ücretleri, işyerlerinin kapalı olduğu dönemle sınırlı olmak, bu maddenin yayımı tarihini takip eden aydan başlamak ve üç ayı geçmemek üzere İşsizlik Fonundan aylık olarak ödenecek ve yapılan bu ödemeler yasal faiz uygulanmak suretiyle işverenden tahsil edilerek Fona gelir kaydedilecek.

65 Yaş Aylığına da Zam Var

2022 sayılı Kanuna göre 65 yaşını doldurmuş muhtaç Türk vatandaşlarına, muhtaçlık hâli devam ettiği müddetçe (1.620) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımından bulunacak tutarda aylık bağlanması öngörülüyor olup bu (1.620) rakamının 2015 yılı Bütçe Kanunu ile 1/1/2015-31/12/2015 tarihleri arasında (1.751) olarak uygulanması öngörülmüştü. Şimdi 6645 sayılı Yasa ile 01.07.2015 – 31.12.2015 tarihleri arasında (2.332) olarak uygulanacak. Yani 65 yaş aylığı alanlara yüzde 33 zam getirilmiş olunuyor. Bu da şu anki katsayıya göre 46 TL zam demek oluyor.

Yurtdışına Gönderilen Öğrencilerin Borçlanma Hakkı

1416 sayılı Kanuna göre yurt dışına gönderilen ve öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini tamamlamış olanlardan, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmaya başlamış olup geçici 4 üncü madde kapsamında çalışmaya devam edenler; yurt dışında resmî öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmının tamamını veya bir bölümünü 2012 yılında çıkartılan kanunla üç ay içinde başvuru yapmak kaydıyla borçlanabiliyorlardı. 6645 sayılı Torba Kanunla yapılan değişiklikle süre sınırı kaldırıldığından bu kapsamdakiler diledikleri tarihte başvuru yaparak borçlanma hakkından faydalanabilecek.

Gece Çalışması Esnekleşiyor

Gece ve gündüz işletilen ve nöbetleşe işçi postaları kullanılan işlerde, bir çalışma haftası gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonra gelen ikinci çalışma haftası gündüz çalıştırılmaları suretiyle postalar sıraya konuyor, gece ve gündüz postalarında iki haftalık nöbetleşme esası da uygulanabiliyordu. 6645 sayılı Kanunla, turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabileceğinin önü açılmış oldu.

14 Yaş altı çocuklara sınırlı alanlarda çalışma izni

4857 sayılı İş Kanununa göre 15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasak, ancak, 14 yaşını doldurmuş ve ilköğretimi tamamlamış olan çocuklar, bedensel, zihinsel ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabiliyorlar.

6645 sayılı Torba Kanunla 14 yaşını doldurmamış çocukların da bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlâki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilmelerinin önü açılıyor.

İş Güvenliği Uzmanına Yetki Artırımı (!)

İş Güvenliği Yasasında yapılan değişiklikle iş güvenliği uzmanlarının etkisi artırılmaya çalışılıyor. Buna göre iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda rehberlik ve danışmanlık yapmak üzere iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi kendisini çalıştıran işverene görev aldığı işyerinde göreviyle ilgili mevzuat ve teknik gelişmeleri göz önünde bulundurarak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları, tedbir ve tavsiyeleri belirleyecek ve bunu işverene yazılı olarak bildirecek.

İşveren tarafından gerekli tedbirlerin alınmaması hâlinde, Bakanlığın yetkili birimine şikayet edecek. Bu bildirimden dolayı işvereni tarafından işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının iş sözleşmesine son verilemeyecek ve bu kişiler hiçbir şekilde hak kaybına uğratılamayacak. Aksi takdirde işveren hakkında bir yıllık sözleşme ücreti tutarından az olmamak üzere tazminata hükmedilecek.

Başından beri söylediğimiz iş güvenliği ve uzmanının maaşının bizzat işveren tarafından verilmeyip fondan karşılanması ve işverenin de ücreti fona ödemesi biçimi uygulanmadığı için ortaya çıkan etkisizlik sorununun böyle de çözülmeyeceği açık.

Ölümlü İş Kazası İhale Yasağı Getirecek

Yasadaki olumlu maddelerden biri de bu. Ölümlü iş kazası meydana gelen maden işyerlerinde kusuru yargı kararı ile tespit edilen işveren, mahkeme tarafından iki yıl süreyle kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanacak.