Tartışma yaratan o aşının gizemi çözüldü "AstraZeneca aşısı olanlar tetikte olmalı"
Almanya ve Norveçli bilim insanları, ondan fazla Avrupa Birliği (AB) ülkesinde askıya alınan Oxford/AstraZeneca aşısının bazı insanlarda neden olduğu kan pıhtılaşmasının ardındaki gizemi çözdüklerini açıkladı. Aşının vücutta aşırı bağışıklık tepkisini tetikleyerek vücudun kan trombositlerine saldırmasına ve bu yüzden beyinde ölümcül pıhtıları tetiklemesine neden olabileceği iddia edildi.
Avrupalı bilim insanları, AstraZeneca ve Oxford Üniversitesinin geliştirdiği yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısı olan az sayıda insanda bildirilen kan pıhtılaşmasının nedenini çözdüklerini açıkladı. Almanya ve Norveç'teki iki ayrı araştırma ekibi, aşının çok nadir durumlarda vücudun kendi kan trombositlerine saldırmasına ve beyinde ölümcül pıhtıları tetiklemesine neden olabileceğini iddia etti. Ayrıca beyine giden damarlarda pıhtılaşma yaşayan insanların aşılandıktan sonraki günlerde şiddetli baş ağrısı, baş dönmesi ve görme kaybı yaşama eğiliminde olduğu aktarıldı.
Bununla birlikte; uzmanlar, aşının nadir yan etkisinin basit bir kan testi ile teşhis edilebileceğini ve kan sulandırıcılarla hızlı bir şekilde tedavi edilebileceğini söyledi. İngiltere, İrlanda ve Avusturya'daki araştırmacılarla işbirliği yapan Alman akademisyenler, bulgularının insanların aşıdan korkmaması gerektiği anlamına geldiğini söyledi. Ancak Norveç Sağlık Bakanlığı, sonuçları daha ileri testler yapılırken aşı üzerindeki yasağını geçici olarak uzatmak için kullandı.
2 milyon kişide birden daha azı etkileniyor
Diğer taraftan; bir düzineden fazla Avrupa ülkesi, 30'dan fazla Serebral Sinüs Ven Trombozu (CSVT) vakasından sonra geçen hafta AstraZenca'nın aşısını askıya aldı. Hastaların çoğu 55 yaşın altındaydı ve orantısız bir şekilde çoğu kadındı. Beyindeki büyük bir damarın tıkanmasına yol açan oldukça nadir durumun aşılanan 2 milyon kişide birden daha azını etkilediği düşünülüyor.
Norveç'teki Oslo ve Almanya'daki Greifswald Üniversitesinden araştırma ekipleri, aşının vücudun normalde enfeksiyonlar veya patojenlerle savaşmak için kullanılan kandaki trombositleri yabancı işgalcilerle karıştıran ve onlara saldıran antikorlar üretmesine neden olabileceğini keşfetti. Vücut, bu durumda aşırı trombosit üretmeye başlıyor ve kanın kalınlaşmasına neden olarak pıhtılaşma meydana geliyor.
Greifswald Üniversite Hastanesinde transfüzyon tıbbı profesörü olan Andreas Greinacher, çalışmanın sonuçlarının önümüzdeki günlerde İngiliz tıp dergisi The Lancet'e yayınlanmak üzere sunacağını söyledi.
Çalışma kapsamında Alman ekip, Almanya ve Avusturya'da Oxford/AstraZeneca aşısı verilen hastalarda bildirilen dokuz kan pıhtısı vakasını inceledi. Yedi hastada beyinde kan pıhtılaşmasına neden olan Serebral Venöz Tromboz (CVT), birinde pulmoner emboli ve diğerinin karnındaki bir damarda pıhtı olduğu belirtildi.
"AstraZeneca aşısı olanlar tetikte olmalı"
Dört kişiden alınan kan örnekleri, trombositleri aktive eden pıhtılaşmayı başlatan aynı tür antikorlara sahip olduklarını gösterdi. Bu numuneler daha sonra AstraZeneca aşısı verilen ve kan pıhtılaşması yaşamayan 20 kişiyle karşılaştırıldı.
Araştırmacılar, çalışmanın sonuçlarına dayanarak Oxford/AstraZeneca aşısı olan herkese aşı olduktan dört gün veya daha uzun bir süre sonra başlayan morarma, şişme veya baş ağrılarına dikkat etmelerini tavsiye etti. Aşıyı olanlarda bu semptomlardan herhangi birini erken tespit edilmesi halinde doktorların bu durumu kolayca tedavi edilebileceği aktarıldı.
Norveç'teki ekip ise Oxford/AstraZeneca aşısı olan ve kan pıhtılaşması yaşayan üç kişi üzerinde çalıştı.
Oslo Üniversite Hastanesinden Profesör Pal Andre Holme, Norveç gazetesi VG'ye yaptığı açıklamada, "Durum büyük olasılıkla aşıdan sonra gelen güçlü bir bağışıklık tepkisi nedeniyle meydana geliyor" dedi.