450 bin genç part-time çalışıyor!

Zaman gazetesinin haberine göre; Türkiye’de lise ve üniversite çağında yarı zamanlı (part time) çalışanların sayısı son 10 yılda ikiye katlandı. 15-24 yaş aralığında yarı zamanlı çalışanlar 2003’te 216 binken, rakam 2012 sonunda 458 bine ulaştı. Uzmanlara göre rakam bu yıl 500 bini aşacak. Kariyer.Net Genel Müdürü Yusuf Azoz’a göre yarı zamanlı çalışan gençler, işi daha çok dükkanlara uğrayıp patronları ikna ederek buluyor: “Çünkü bizim ilanlarımızda part time iş talebi yüzde 1.” Yarı zamanlı iş ilanı Yenibiris.com’da ise yüzde 10 civarında. Şirketin Genel Koordinatörü Burçak Pak Yılmaz, bu ilanların çoğunlukla satış ve pazarlama alanında olduğunu söylüyor. Yarı zamanlı çalışan sayısı Türkiye’de 10 yılda ikiye katlanırken, rakam İngiltere’de pek değişmedi ve 1,3 milyonda kaldı. Amerika’da ise 600 bin düştü ve 5,9 milyona geriledi. İspanya’da 30 bin artışla 270 bine, İtalya’da 110 bin artışla 270 bine, Yunanistan’da 5 bin artışla 24 bine ulaşan yarı zamanlı çalışan genç sayısı, Japonya, Yeni Zelanda, Almanya ve Fransa gibi gelişmiş ülkelerde değişiklik göstermedi.

Kariyer.net Genel Müdürü Yusuf Azoz, Türkiye’de tüketim ve genç nüfusun artışının yarı zamanlı işleri doğal olarak ön plana çıkardığı kanaatinde. “Mesela 2010’dan 2011’de yüzde 68 oranında gerçekleşen yarı zamanlı iş ilanı artışı, 2012’den 2013’e yüzde 98’in üzerinde arttı. Bu trend, özellikle hızlı büyüyen ve nitelikli personel sıkıntısı çekilen sektörlerin talepleriyle oluştu.” diyen Azoz, mesai saatlerinin uzun ve zorlayıcı olduğu sektörlerde bu yöntemin bir nevi ‘hafifleme’ unsuru olarak kullanıldığını belirtiyor.

GlobalCV Genel Müdürü Ertan Kirik ise ilanlardaki artışta ülkedeki mevsimsel çalışmaların genele yayılması ile kalıcı hale geldiğini düşünüyor. Şirketler için de yarı zamanlı çalışanların daha avantajlı olması sebebiyle ilanlarda hatırı sayılır bir artış olduğunu vurguluyor.

Yenibiris.com Genel Koordinatörü Burçak Pak Yılmaz ise yarı zamanlı/dönemsel çalışma fırsatlarının hâlâ en çok perakende sektöründe görüldüğünü söylüyor. “Firmaların birçoğu ‘mağaza satış danışmanlığı’ pozisyonunda yarı zamanlı veya sezonluk eleman istihdam ediyor. Bu durum, özellikle üniversite öğrencileri için iyi bir deneyim kazanma fırsatı oluşturuyor, çünkü bu tarz ilanlarda genellikle deneyim şartı aranmıyor.” diyen Yılmaz, Türkiye’de iş yaşamı daha çok geleneksel çalışma biçimi olan tam zamanlı çalışma biçimi üzerine kurgulandığı için yarı zamanlı çalışmada, kadın istihdamının ciddi bir ağırlık oluşturduğunu belirtiyor. OECD’nin raporu Yılmaz’ı doğruluyor. Nitekim 19-24 yaş aralığında Türkiye’de çalışan gençlerin sayısı 458 bin. Bunun 250 bine yakınını kadın istihdamı oluşturuyor. Türkiye’deki toplam yarı zamanlı 2,9 milyon çalışanın 1,8 milyonu da kadın istihdamı. Ancak, tam zamanlı işlerde kadın istihdamı ağırlığı yarı zamanlı işlerdeki gibi hissedilmiyor. Mesela Türkiye’de tam zamanlı çalışan sayısı 21,9 milyona yakın. Ancak bunun sadece dörtte biri kadın istihdamından oluşuyor.

Öte yandan OECD raporuna göre Türkiye’de 65 yaşın üstünde çalışan sayısı da 58 bin. Bunun 10 bini yarım zamanlı çalışırken, geri kalanı tam zamanlı işlerde çalışıyor. İngiltere’de ise 65 yaş üzerinde çalışan sayısı 510 binin üzerinde. Bu ülkedeki yaşlı çalışanların dörtte üçü ise yarı zamanlı işlerde çalışıyor. Amerika’da 65 yaş üzerinde çalışma hayatında bulunanların sayısı da 4,7 milyon. Rakam yüksek görünebilir ancak ülke nüfusuna kıyasla normal. Bu yaş aralığında Japonya ve Kore, İsviçre, İzlanda’da ise çalışan görünmüyor.