Çalışanlar hizmet gününü nasıl hesaplar?

Okurumuz Burhan Elezer soruyor: “Bünyamin bey, yeni bir işyeri açtık. Bazı çalışanlarımız part-time olarak çalışacak. Bilgisayar yazılım desteği işi yaptığımız için part-time çalışanlar ağırlıkta. Çalışanlara çalıştığı saatlere göre ücret ödüyoruz. Bunları SGK’ya nasıl bildirmeliyiz? Yapmamız gereken ekstra bir şey var mı?”

4857 sayılı İş Kanunu’nda düzenlenmiş çalışma türlerinden biri de “kısmi süreli çalışma” ile “çağrı üzerine çalışma”dır.

Halk arasında part-time olarak ifade edilen bu çalışma türleri sürekli olarak iş gücüne ihtiyaç duymayan yeni iş modellerinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere getirilmiştir.

2003 yılında uygulamaya girmiş olan bu part-time çalışma türlerinin sosyal güvenlik açısından nasıl bildirilecekleri özel bir önem arz etmektedir.

Part-time çalışanların sigortalılıkları nasıl sağlanacak, hizmetleri nasıl bildirilecek, bu hususları ayrıntılı olarak açıklayalım.

Kısmi Süresi İş Sözleşmesi Nedir?

Kısmi süreli iş sözleşmesi çalışanın tam gün ve sürekli olarak her gün çalışmayacağının kararlaştırıldığı iş sözleşmesidir.

İş Kanunu kısmi süresi iş sözleşmesini haftalık çalışma süresinin tam zamanlı çalışan işçiye göre “önemli ölçüde daha az” belirlenmesi şartını aramıştır.

Haftalık normal çalışma süresinin 45 saat olduğu düşünüldüğünde bir çalışanın çalışma saatlerinin vardiyalar halinde düzenlenerek bu çalışma saati veya yakın bir saat ile çalıştırılması halinde kısmi süreli sözleşmeden söz edilemez.

Ancak o işyerinde veya sektörde çalışan tam süreli işçiye göre ciddi ölçüde az belirlenen çalışma kısmi süreli kabul edilmelidir.

Çağrı üzerine çalışma ise işverenin iş çıktığı zaman çalışanı işyerine davet ettiği çalışma türüdür.

Bu çalışma türünde işçi her gün işe gitmez, çağırıldığında gider.

Part-time Çalışılan Günler SGK’ya Bildirilmeli

İş Kanunumuzda düzenlenmiş olan bu çalışma türleri sosyal güvenlik mevzuatımızda da düzenlenmiştir.

Part-time çalışan kişinin çalıştığı günler ya da saatler SGK’ya bildirilmek zorundadır.

Normal koşullarda sigortalılar çalışmaya başlamadan en az bir gün önce SGK’ya işe giriş bildirgesi ile bildirilmek zorundadır.

Ayrıca çalışanlara ait istirahat ve ücretsiz izin gibi haller dışında her aya ait 30 günlük hizmet bildirimi bir sonraki ayın 23’üne kadar e-sigorta üzerinden bildirilmelidir.

Part-time çalışanlar da ayni usulle ancak çalışma günleri özel olarak hesaplanarak SGK’ya bildirilir.

Çalışılan Saatler Toplanarak Hizmet Hesaplanır
Bu noktada, part-time çalışanların SGK’ya hangi ücret ve hizmet süresi üzerinden bildirilecekleri önem arz etmektedir.

Hizmet günü şöyle hesaplanır:

İş sözleşmesi kısmi süreli ya da çağrı üzerine yapılmış ise, part-time çalışanın o ay içerisinde çalıştığı saatler toplanır.

Sonra bu toplanan rakam 4857 sayılı İş Kanununa göre günlük çalışma süresi olan 7,5 saate bölünür ve ayda kaç gün sigortalı bildirileceği tespit edilir.

Hesaplama yapılırken 7,5 saatin altında kalan küsuratlar 1 güne tamamlanır.

Örneğin o ay 78 saat çalışmış bir sigortalı 11 gün üzerinden bir sonraki ayın 23’üne kadar verilecek Aylık Prim ve Hizmet Belgesi ile SGK’ya e-sigorta sistemi üzerinden bildirilir.