Emeklilikte yaş hesabı nasıl yapılır?

- Emeklilik kavramı üzerinde çok politik mülahazalarla çekiştirilmiş yamalı bohçaya dönmüş bir müessese. Birden çok kurumun faaliyet göstermesi, birden çok ayrı standartlı emeklilik müessesesinin ülkemizde yerleşik olması hesaplamaların bireylerin aklında karmaşa doğurmasına sebep olacak biçimde çeşitlenmesine yol açıyor. Buna 1999 ve 2002 yıllarında getirilen kategorize yaş hesabı gelince işler bilmeyenler için sarpa sarıyor.

Biz de işte bu nedenlerle öncelikle T.C. Emekli Sandığı iştirakçisi (4/1-c sigortalısı) memurlar ve sonra hizmet akdine tabi çalışan SSK (4/1-a) sigortalıları ile Bağ-Kur sigortalıları bağlamında ele almaya çalışarak merak edilen bu konuya örneklerle ışık tutacağız. Önceliğimiz memurlar olup bu konuda bugün püf noktalarına, Perşembe ve Cuma günleri ise önce kadın ve sonra da erkek memurların normal emeklilik koşullarını sunacağız.  Yazı dizimiz boyunca sizlerden gelecek sorular konuya çeşitli yönleriyle ışık tutmamızı kolaylaştıracaktır.

T.C. Emekli Sandığı’ndan Emeklilik Şartları

5434 Sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu ile belirlenen istekle emeklilik ve diğer emeklilik koşulları memurlar, 926 sayılı Kanuna tabi askeri personel, 2802 sayılı Kanuna tabi hakimler ve savcılar, 2914 sayılı Kanuna tabi akademik personel ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi çalışan sözleşmeli personel için geçerli bulunuyor.

Genel olarak 08.09.1999 tarihine kadar T.C. Emekli Sandığı iştirakçilerinden kadın ise 20, erkek ise 25 fiili hizmet yılını dolduranlar istedikleri tarihte yaş kaydı aranmaksızın emekliliğe hak kazanabilmekte iken 5434 sayılı Kanunda bir kısım değişiklikleri getiren 4447 sayılı Kanunla; Kanunun yürürlüğe girdiği 08.09.1999 tarihinden sonra memuriyete başlayan kadınların 58, erkeklerin 60 yaşını ve 25 fiili hizmet sürelerini doldurdukları takdirde bu haktan yararlanabilecekleri öngörülüyor. 

Bununla birlikte 4447 sayılı Kanunla 5434 sayılı Kanuna eklenen Geçici 205 inci maddenin bir bölümü  ile Geçici 206 ncı maddenin Anayasa Mahkemesi kararı ile iptal edilmesi ve söz konusu mahkeme kararının 23.05.2002 tarihinde yürürlüğe girmesi nedeniyle 01.06.2002 tarih ve 24772 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve yayımı tarihinde yürürlüğe giren 23.05.2002 tarih ve 4759 sayılı Kanun ile 5434 sayılı Kanunun Geçici 205 inci maddesi yeniden düzenlenmiş ve bu düzenleme sonucunda emeklilikte kademeli geçiş süreci aşağıda belirtildiği biçimde düzenlenmiş bulunuyor.

Bunun yanı sıra, 08.09.1999'dan sonra kadın ise 20 erkek ise 25 fiili hizmet yılını tamamlayıp yaş şartını doldurmadan istifa ederek görevlerinden ayrılanların, diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına son yedi yılda çoğunluğu elde edecek biçimde çalışmamış olmaları şartıyla açıkta iken yaş koşulunu sağlamaları halinde de emekliliklerini istemeleri mümkün bulunuyor.

Şevket Tezel'in yazısının tamamını okumak için