İş Sağlığı ve Güvenliği Yasa Tasarısı Meclis'te kabul edildi!

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.

Kanuna göre, işverene teknik rehberlik ve danışmanlık yapmak üzere görevlendirilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı, görev aldığı işyerinde göreviyle ilgili mevzuat ve teknik gelişmeleri göz önünde bulundurarak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları, tedbir ve tavsiyeleri belirleyecek ve işverene yazılı olarak bildirecek.

Bildirilen eksiklik ve aksaklıkların acil durdurmayı gerektirmesi veya yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı ve benzeri hayati tehlike arz etmesi, meslek hastalığına sebep olabilecek ortamların bulunmasına rağmen işveren tarafından gerekli tedbirlerin alınmaması halinde, bu durum işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanınca, bakanlığı yetkili birimine, varsa yetkili sendika temsilcisine yoksa çalışan temsilcisine bildirilecek. Bildirim yapmadığı tespit edilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının belgesi 3 ay, tekrarında ise 6 ay süreyle askıya alınacak.

Bu bildirimden dolayı işvereni tarafından işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının iş sözleşmesine son verilemeyecek ve hiçbir şekilde hak kaybına uğratılamayacak. Aksi takdirde işveren hakkında bir yıllık sözleşme ücret tutarından az olmamak üzere tazminata hükmedilecek. Kötü niyetle gerçek dışı bildirimde bulunduğu mahkeme kararıyla tespit edilen kişinin belgesi ise 6 ay süreyle askıya alınacak.

DURDURULMA KARARI, KOLLUK MARİFETİ İLE UYGULANACAK

Çok tehlikeli sınıfta yer alan ve ihale ile alınan işlerde; teknolojik gelişme, iş gücü kapasitesinin arttırılması, üretim metotlarında yenilik gibi bir kısım unsurlar sağlanmadan, üretim veya imalat planlarına, iş programlarına aykırı hareket edilerek üretim zorlaması nedeniyle hayati tehlike oluşturacak şekilde çalışma biçimleri, işin durdurulma sebebi sayılacak.

İş yerinde durdurulan işlerde izinsiz çalışma yaptıran işveren veya işveren vekillerine 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Ölümlü iş kazası meydana gelen maden işyerlerinde, kusuru yargı kararıyla tespit edilen işveren, 2 yıl süreyle kamu ihalelerinden yasaklanacak.

İş yerlerinde işin durdurulması kararı, kolluk kuvvetleri marifetiyle uygulanacak.

Maden işyerlerinin hangilerinde sığınma odalarının kurulabileceği ve bu odaların teknik özelliklerine dair usul ve esaslar Bakanlıkça bir yıl içerisinde çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek. Bu teknik özellikler, ulusal ve uluslararası standartlara uygun olarak belirlenecek.

TAKİP SİSTEMİ 2016'DA

İş kazası ve meslek hastalığına ilişkin yaptırımlar, doğrudan Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından uygulanacak.

İş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermeyen işverene, her aykırılık için ayrı ayrı çalışan başına 500 lira, işin durdurulması nedeniyle işsiz kalanlara ücretlerini ödeme veya başka iş verme yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene ihlale uğrayan her çalışan için aykırılığın devam ettiği her ay için 1000 lira, çalışanlarına standartlara uygun ve CE işaretli kişisel koruyucu donanım temin etmeyen işverenlere çalışan başına 500 lira, yer altı maden işletmelerinde çalışanların bulundukları yeri ve giriş çıkışlarını gösteren takip sistemini kurmayan işverenlere çalışan başına 500 lira para cezası verilecek.

Para cezaları çalışan sayısı ile iş yerinin tehlike sınıfına göre yüzde 100'e kadar artırılacak. İşin durdurulması halinde, durdurmaya sebep olan fiilden dolayı idari para cezası uygulanmayacak.

Madenlerde bulunulan yer ve giriş çıkış takip sistemini kurma yükümlülüğü 2016 yılının başında yürürlüğe girecek.

Uygulanacak idari para cezaları, Bakanlık tarafından çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinde kullanılacak.

Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü 1 Ocak 2018, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin (C) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü 1 Ocak 2017'ye kadar yerine getirilecek.

ÜÇÜNCÜ ÇOCUK İÇİN YÜZDE 10

Asgari geçim indirimi, yüzde 5 olan üçüncü çocuk için yüzde 10'a çıkarılacak, sonrakiler için yüzde 5 olarak uygulanacak. Böylece, evli, eşi çalışmayan ve üç çocuklu bir çalışan, asgari ücret üzerinden gelir vergisi oranında asgari geçim indiriminden yararlanabilecek.

Safi kazancın tespit edilmesi için Türkiye iş Kurumu tarafından düzenlenen işbaşı eğitim programlarından faydalananlara, programı yürüten işverenlerce fiilen ödenen tutarlar, aylık olarak asgari ücretin brüt tutarının yarısından fazla olmamak kaydıyla gider kabul edilecek.

Mezunları iş güvenliği uzmanı olabilen fakültelerde iş sağlığı ve güvenliği dersleri zorunlu olarak okutulacak.

Kamulaştırma nedeniyle idarece ödenmiş olan, ancak kesinleşen yargı kararları gereği geri ödenmesi gereken kamulaştırma bedelinin tahsilinde faizden vazgeçilecek.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, Avrupa Birliği ve Mali Yardımlar Dairesi Başkanlığı olarak yapılandırılacak. İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitü Müdürlüğündeki müdür ve yardımcıları kadroları iptal edilerek, taşrada araştırma ve geliştirme enstitü müdürlüğü kadroları, merkezde döner sermaye işletmesi kadroları ihdas edilecek.

Bakanlığın yurt dışı sürekli görevlerine, yurt dışı işçi hizmetleri uzmanları ile Bakanlık merkez teşkilatı veya bağlı veya ilgili kuruluşlarında ek göstergeleri Genel Müdür düzeyinde veya daha yüksek tespit edilen kadrolarda bulunanlar, mesleki nitelik değerlendirmesine tabi tutulmaksızın atanabilecek. Bakanlık ile Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ve Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünde Genel Müdür Yardımcısı veya Daire Başkanı kadrolarında en az iki yıl çalışmış olanlar da mesleki nitelik değerlendirmesine tabi tutulmak, Bakanlığın yurt dışında bulunan toplam birim sayısının yüzde 10'unu geçmemek ve bir defaya mahsus olmak üzere yurt dışı sürekli görevlere getirilebilecek.

Genç işsizlerin belli koşullarda istihdam edilmesi halinde sigorta primi işveren hissesi, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'a göre, tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, Bakanlıkça çıkarılacak tebliğlerde belirtilen mesleklerde, Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunu kapsamında yetkilendirilmiş sınav ve belgelendirme kuruluşlarının gerçekleştireceği sınavlarda başarılı olan kişilerin 31 Aralık 2017 tarihine kadar belge masrafı ile sınav ücreti İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak.

1 Ocak 2018'den 31 Aralık 2019'a kadar ise belge masrafı ile sınav ücretinin yarısı fondan karşılanacak. Bu desteklerden bir kez yararlanılabilecek.

Çok tehlikeli sınıfta 10'dan fazla çalışanı bulunan ve 3 yıl içerisinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen işyerlerinde çalışanların işsizlik sigortası işveren payı, teşvik olarak bir sonraki takvim yılından geçerli olmak üzere ve 3 yıl süreyle yüzde 1 olarak alınacak. Ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmesi halinde takip eden aydan itibaren bu teşvik uygulamasına son verilecek. İşverenler şartları tekrar sağlamaları ve talepleri halinde bu teşvikten yeniden yararlanacak.

Teşvikten yararlanan işverenlerden ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazalarını bildirmeyenler, iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren yararlandıkları primleri yasal faiziyle birlikte geri ödeyecek ve teşvikten 5 yıl süreyle yasaklanacak.

Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde, şirket ortaklarının tamamı hakkında; sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında yasaklama kararı verilecek. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilecek.

ERMENEK'TEKİ MADEN FACİASI

Ermenek'te meydana gelen maden kazasında, sigortalı olanlar ile kazada hayatını kaybedenlerin hak sahiplerine, 6 ay süreyle brüt asgari ücretin iki katı tutarında İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödeme yapılacak. Bu ödemelerde vergi kesintisi yapılmayacak.

Aynı mevkide faaliyette bulunan ve bu kanunun yayımı tarihinden önce İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında "işin durdurulması" kararı gereği kapalı olan maden iş yerlerinde çalışan ve sigortalıların ödenmeyen net ücretleri, iş yerlerinin kapalı olduğu dönemle sınırlı olmak ve 3 ayı geçmemek üzere fondan aylık olarak ödenecek. Bu ödemeler işverenden yasal faiziyle tahsil edilerek İşsizlik Sİgortası Fonu'na gelir olarak kaydedilecek.

Kanunla, ortalama sigortalı sayısının yanlış hesaplanması sebebiyle sigorta primi desteğinden yersiz yararlandığı tespit edilen işverenlerin teşvikleri iptal edilerek, geriye dönük prim borcu çıkarılacak. Ancak bu teşvikten yersiz yararlanılan prim tutarlarına gecikme cezası ile gecikme zammı uygulanmayacak.

CEYLANPINAR'A KENTSEL DÖNÜŞÜM

Ceylanpınar'ın belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan ve tapuda Hazine adına tescilli olan taşınmazlar ile tescil harici bırakılan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler önce Hazine adına tescil edilecek. Taşınmazı kullananlar satın almak için başvuran ve ilçe mal müdürlüğünce belirlenen satış bedelini dava konusu etmeksizin kabul edenler hak sahibi sayılacak.

Taşınmazlardan imar planında kamu hizmetlerine ayrılanlarla fiilen kamu hizmetlerinde kullanılanlar hariç hak sahiplerine satışında sakınca bulunmayanlar, kadastro işlemlerinin kesinleşmesinden itibaren iki yıl içinde başvurulması halinde hak sahiplerine harca esas değeri üzerinden satılacak.

Bu taşınmazlardan müstakil parsel olarak satılması mümkün olmayanlar paylı olarak, üzerinde çok katlı bina bulunan taşınmazlar ise kat irtifakı/mülkiyeti tesisi suretiyle, bunun mümkün olmaması halinde ise paylı olarak hak sahiplerine satılacak. Satıştan dolayı hak sahiplerinden kadastro harcı dışında bedel alınmayacak.

İSTİHDAM TEŞVİĞİ

Kanunla, genç işsizler için istihdam teşviği getiriliyor. 18 yaşından büyük, 29 yaşından küçük olanlardan Türkiye iş Kurumu tarafından 31 Aralık 2016 tarihine kadar başlatılan işbaşı eğitim programlarını tamamlayanların programı bitirmelerini müteakip üç ay içinde meslek alanında işe alınması ve işe alındıkları iş yerindeki ortalama sigortalı sayısına ilave olarak istihdam edilmeleri kaydıyla; imalat sektöründe işe alınmaları halinde 42, diğer sektörlerde işe alınmaları halinde ise 30 ay süreyle asgari ücret üzerinden sigorta primi işveren hissesi, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak.

Emekli olduktan sonra çalışanlardan kesilen yüzde 15'lik sosyal güvenlik destek primi oranı yüzde 10'a düşürülecek. Uygulama bu yılın temmuz ayından itibaren başlayacak.

15 yaşını doldurmamış çocuklar çalıştırılamayacak, 14 yaşını doldurmamış çocuklar ise sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilecek. Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde çalışan çocuklar günde 5 ve haftada 30 saatten fazla çalıştırılamayacak.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nda da değişiklik yapıyor. İhaleli işlerde, iş sağlığı ve güvenliğine dair yükümlülükler ihale öncesinde belirlenecek.

İşveren, işçinin yürütmekte olduğu işle ilgili iş sağlığı ve güvenliği önlemleri konusunda işçiyi bilgilendirecek.

ÖNCELİK İŞÇİNİN ALACAĞI

Yeraltı maden işletmeciliği yapan şirketlere ait malların TMSF tarafından el koyma ya da takip yoluyla satışından elde edilen gelirler, öncelikle söz konusu şirketlerde çalışmış olan işçilerin hak ettikleri kıdem tazminatları ve diğer ücret alacakları ödemesinde kullanılacak. Ödemeler, TMSF tarafından söz konusu çalışanların hesaplarına yatırılacak.

Soma'da yaşanan maden kazası sonrasında kapatılan işletmelerde çalışmış olan işçiler de kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma izin ve benzeri ücretlerini bu kapsamda alabilecek.

MADENCİLERİN ÇALIŞMA SAATLERİ

Çalışma süresinden sayılan haller dahil, yeraltında çalışan maden işlerine haftalık 37,5 saati aşan her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde 100'den az olmamak üzere arttırılması suretiyle ödenecek.

Çalışma süresinden sayılan haller dahil, yer altında çalışan maden işçilerinin günlük çalışma süresi en çok 7,5 saat, haftalık çalışma süresi ise en çok 37,5 saat olacak.

EVLİLİK, ÖLÜM VE BABALIK İZNİ

İşçiye evlenmesi, evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü halinde 3 gün, eşinin doğum yapması halinde 5 gün ücretli izin verilecek.

İşçiler, en az yüzde 70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuyla ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde 10 güne kadar ücretli izin alabilecek.

Kanun, çocuk çalıştırma yasağına ve çalıştırma koşullarına ilişkin düzenlemeler de içeriyor.

Buna göre, 15 yaşını doldurmamış çocuklar çalıştırılamayacak. Ancak 14 yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış çocuklar beden, zihin, sosyal ve ahlaki gelişimlerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilecek. 14 yaşını doldurmamış çocuklar ise beden, zihin, sosyal ve ahlaki gelişimlerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilecek.

ÇOCUKLAR GÜNDE 5, HAFTADA 30 SAATTEN FAZLA ÇALIŞTIRILAMAYACAK

Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde çalışan çocuklar günde 5 ve haftada 30 saatten fazla çalıştırılamayacak. Bu süre, 15 yaşını tamamlamış çocuklar için günde 8 ve haftada 40 saate kadar artırılabilecek.

Okul öncesi çocuklar ile okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde 2 saat ve haftada 10 saat olacak.

Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinin kapsamı, bu faaliyetlerde çalışacak çocuklara çalışma izni verilmesi, yaş grupları ve faaliyet türlerine göre çalışma ve dinlenme süreleriyle çalışma ortamı ve şartları, ücretin ödenmesine ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususlar Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ile Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.

Emekli Sandığı Kanununa göre, 8 Eylül 1999 tarihi itibarıyla 50 ve daha yukarı yaşlarda bulunanlar yaş haddi nedeniyle istekleri üzerine veya resen emekliye ayrıldıklarında fiili hizmet sürelerinin 10 yılı doldurmuş olması şartıyla emekli aylığına hak kazanacak. 8 Eylül 1999'dan önce geçen ve aylık bağlanmasında dikkate alınan hizmetler nedeniyle bu hükümlerinin uygulanması talep edilemeyecek. Bu şartları taşıyanlara müracaatlarını takip eden ay başından itibaren aylık bağlanacak ve bunlara geçmişe yönelik herhangi bir ödeme yapılmayacak.

Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerlerden bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmayacak.

Kursiyerlerin prim oranı, prime esas kazançlarının yüzde 13.5'ten yüzde 5.5'e, yüzde 12.5 olan genel sağlık sigortası payı yüzde 4.5'e inecek.

Kanun, Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamındaki sandıkların Sosyal Güvenlik Kurumu'na devir tarihini belirleme yetkisini Bakanlar Kurulu'na veriyor. Buna göre, Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumu'na devir tarihini belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

SOMA VE ERMENEK DIŞINDAKİ KAZA KURBANLARINA DA İMKAN

Soma'da 13 Mayıs 2014 tarihinde meydana gelen maden kazasıyla Ermenek'te 28 Ekim 2014 tarihinde meydana gelen su baskını tarihleri arasındaki diğer maden kazalarında hayatını kaybeden sigortalı ve hak sahiplerine aynı imkanlar sağlanacak.

Faaliyet izni kaldırılan yönetim ve denetimi TMSF'ye devredilen ya da doğrudan iflasına karar verilen bankalar, bu bankaların hakim ortakları, yönetim ve denetimine sahip olduğu iştirakleri, gerçek ve tüzel kişi hakim ortaklarının hakim ortak olduğu şirketler ve ilgili kanunlar kapsamında bankanın fona olan borcundan sorumlu tutulan kişiler hariç olmak üzere, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla haklarında iflas kararı verilmiş ve işlemleri devam eden, iflas tasfiyesi sonuçlanmış olan şirketlerin borçlarından, müşterek ve müteselsil sorumluluğu bulunanlardan şirket yönetim organlarında görev almayan ve sermaye sahibi olmayan kanuni temsilciler ve üst düzey yönetici veya yetkilileri hakkında kurum alacaklarından icra takibi başlatılmış olsun veya olmasın ilgili mevzuata ilişkin müşterek ve müteselsil sorumlulukları sona erecek. Yapılan takipler sonlandırılacak, bu kişiler hakkında uygulanan hacizler kaldırılacak.

Kanunla, Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Belgelerinin kalite güvencesinin aynı şekilde sürdürülebilmesi amacıyla Denetim Dairesi Başkanlığı ile Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi Dairesi Başkanlığı kuruluyor.

Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, standardı yayımlanan ve tebliğlerde belirtilen mesleklerde, tebliğin yayım tarihinden itibaren 12 ay sonra mesleki yeterlilik belgesine sahip olmayan kişiler çalıştırılamayacak. Bu kişileri çalıştıranlara her bir çalışan için 500 lira idari para cezası verilecek.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'a göre, Mesleki Yeterlilik Kurumu'ndaki Mali ve İdari İşler Dairesi Başkanlığı, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'na uyumlu hale getirilerek, Strateji Geliştirme Dairesi ile İnsan Kaynakları ve Destek Hizmetleri Dairesi başkanlıkları olarak yeniden yapılandırılacak.

Yürürlükte olan meslek standartları en geç 5 yılda bir yeniden değerlendirilecek. Ulusal meslek standartlarının ve ulusal yeterliliklerin güncellenmesi ve iptaline ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenecek. Mesleki ve teknik eğitim ve öğretime ilişkin orta ve yükseköğretim programları, Milli Eğitim Bakanlığı ve üniversiteler tarafından bir yıl içinde ulusal meslek standartlarıyla uyumlu hale getirilecek. Eğitim ve öğretimin bu programlara göre verilmesi sağlanacak.

Kanunla, Ulusal Yeterlilik Çerçevesi, Türkiye Yeterlilikler Çerçevesine dönüştürülüyor ve işleyişi yeniden belirleniyor. Buna göre, kalite güvencesi sağlanmış tüm yeterlilikler Türkiye Yeterlilikler Çerçevesine dahil edilecek. Yeterliliklerin kalite güvencesinin sağlanmasına ilişkin ölçütler Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından belirlenecek. Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinin oluşumu ve yürütülmesi için Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu, Mesleki Yeterlilik Kurumu ve ilgili tarafların temsilcilerinden oluşan kurul, komisyon ve çalışma grupları gibi danışma, karar ve uygulama birimleri oluşturulabilecek. Bu birimlerin oluşturulmasına, işletilmesine, kalite güvence ölçütlerine, kalite güvencesini belirleyecek kurum ve kuruluşların belirlenmesine ve Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenecek.

Mesleki Yeterlilik Kurumu'nda yönetici pozisyonunda çalışmaya, iktisadi ve idari bilimler fakültesinin yanı sıra fen ve edebiyat fakültelerinden mezun olma şartı da ekleniyor. Personel sayısının mevcut pozisyon sayılarının yarısını aşmamak kaydıyla arttırılmasına ve unvanlarda değişiklik yapılmasına Yönetim Kurulu'nun kararı ve ilgili bakanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu'nca karar verilecek.

Ulusal mesleki yeterlilikler alanında eğitim ve öğretim kurumlarının akreditasyonundan elde edilen gelirler, Mesleki Yeterlilik Kurumu'nun gelir kalemlerinden biri olacak.

HEDEF İŞ KAZALARININ AZALTILMASI

Kanunla, nitelikli iş gücü istihdamıyla iş sağlığı ve güvenliği ortamının geliştirilmesi, iş kazalarının azaltılması ve verimliliğin artırılmasını hedefleyen düzenlemelere gidiliyor. Buna göre, tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, standardı yayımlanan ve tebliğlerde belirtilen mesleklerde, tebliğin yayım tarihinden itibaren 12 ay sonra kanundaki esaslara göre mesleki yeterlilik belgesine sahip olmayan kişiler çalıştırılamayacak. Mesleki Eğitim Kanunu'na göre ustalık belgesi alanlarla Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı mesleki ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin mesleki ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmayacak.

Bu alandaki denetimleri iş müfettişleri gerçekleştirecek. Bu hükümlere aykırı davranan işveren veya işveren vekillerine Çalışma ve İş Kurumu il müdürü tarafından her bir çalışan için 500 lira idari para cezası verilecek. Bu cezalar tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenecek.

Kanunla oluşturulacak Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi nedeniyle Mesleki Yeterlilik Kurumu'nda 107 kadro ihdas edilecek.

Mühendis, mimar ve diş hekimlerince açılacak bürolara İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun hükümleri uygulanmayacak. Böylece mimar, mühendis ve diş hekimleri büro açarken avukat, mali müşavir ve noterlerle aynı haklara sahip olacak.

KAMUDAKİ ENGELLİ İŞÇİLERE YER DEĞİŞİKLİĞİ HAKKI

Kamu kurum ve kuruluşlarında sürekli işçi kadrosunda görev yapan ve en az yüzde 40 oranında engelli işçiler ile ağır engelli raporlu eşi veya bakmakla yükümlü olduğu birinci derece kan hısımları bulunan işçiler, engellilik durumundan kaynaklanan gerekçelere dayalı olarak kurum içinde yer değiştirme talebinde bulunabilecek.

Orman yangınlarını önleme ve söndürme işlerinde görevlendirilen işçilerin orman yangın ekip bina ve kulelerinde bulunan sosyal tesisler ve lojmanlarda çalışma saatleri dışında geçirdiği süreler, çalışma süresinden sayılmayacak.

Asgari geçim indiriminin üçüncü çocuk için yüzde 10'a çıkarılmasına ilişkin hüküm, kanun yasalaştıktan sonraki ay başından itibaren, maden kazalarında hayatını kaybedenlere sağlanan haklar 13 Mayıs 2014'ten geçerli olmak üzere, diğer hükümler yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.

Bu düzenlemenin yayımı tarihinden önce, ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım paylarının eczanelerce usulüne uygun tahsil edilmemesi nedeniyle, eczacılar hakkında öngörülen cezai şart, her fatura dönemi için brüt 5 asgari ücret tutarını geçemeyecek.

Kamu idarelerinde, kadro ve pozisyonlarda sürekli ve sözleşmeli olarak çalışan, ancak sigortalı olması öngörülmemiş olanlar ile Devlet Memurları Kanunu uyarınca açıktan vekil atananların hizmet bilgilerinin; belirlenen süre içerisinde sigorta bilgilerinin elektronik ortamda kuruma hiç gönderilmemesi halinde, sigortalı başına aylık asgari ücretin beşte biri, geç gönderilmesi halinde ise sigortalı başına aylık asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanacak. Böylece, emeklilik işlemlerinin daha hızlı ve sağlıklı yürütülmesi amaçlanıyor.

BORCU OLAN BAĞ-KUR'LULAR

Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla, tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, kuruma kayıt ve tescilleri yapıldığı halde, bu düzenlemenin yayımlandığı ayın sonu itibarıyla 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu prim borçlarını 3 ay içinde ödememeleri veya yapılandırmamaları halinde; prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durdurulacak. Durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyecek.

Sigortalılıkları durdurulanlardan, ilgili kanun uyarınca çalışmaya devam edenlerin sigortalılıkları yeniden başlatılacak. Daha sonra sigortalı ya da hak sahipleri tarafından talep edilmesi halinde, durdurulan sigortalılık sürelerinin tamamı ihya edilecek.

Sigortalılıkları durdurulanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler hakkında, 1 Ocak 2012'den, bu maddenin yürürlük tarihine kadar durdurulan süreler için genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmayacak.

Temmuz ayında emeklilerin 1000 lira ve altındaki gelir ve aylıklarına 100 lira, 1000 liranın üzerindeki gelir ve aylıklara da 1100 lirayı geçmeyecek üzere seyyanen zam yapılacak. 65 yaş aylığı da 145 liradan 200 liraya çıkarılıyor.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, SGK'nın kişisel verileri paylaşma esaslarını belirliyor. Buna göre, SGK kanunlarla verilen görevleri yerine getirmek amacıyla işlediği kişisel verilerle ticari sır niteliğinde olan verileri, veri sahibinin noter onaylı muvafakatı olmadan gerçek veya tüzel kişilerle paylaşamayacak. Ancak kamu idarelerinin kanunlarında belirtilen görevleri yapabilmeleri için ihtiyaç duydukları sağlık verisi dışındaki kişisel verilerle ticari sır niteliğindeki veriler paylaşılabilecek.

SGK, bunların dışındaki gayrimaddi hakları ile kimliği belirli veya belirlenebilir bir gerçek veya tüzel kişiyle ilişkilendirilemeyecek şekilde anonim hale getirdiği verileri araştırma, planlama ve istatistik gibi amaçlar için kamu idareleri, bilimsel araştırma yapan kamu personeli, bilimsel dernekler, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları veya üniversiteler ile ücretsiz olarak, bunun dışındaki gerçek ve tüzel kişilerle ücretli olarak paylaşabilecek.

Anonim hale getirilen verinin tek tüzel kişiliğe ait olması durumunda noter onaylı yazılı muvafakat aranacak. Veri paylaşılan kamu idareleriyle gerçek ve tüzel kişiler, paylaşılan verinin gizliliğinden ve güvenliğinden sorumlu olacak. Aksine davrananlar hakkında, veri paylaşımı yapılanlar da dahil olmak üzere cezai hükümler uygulanacak.

İŞVERENİN TAZMİNAT BORCUNUN FAİZİ TAHSİL EDİLMEYECEK

İşverenlerin veya üçüncü şahısların 31 Aralık 2014 tarihine kadar iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık, malullük, adi malullük ve ölüm halleriyle sigortalıya, genel sağlık sigortalısına veya bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere yönelik fiiller nedeniyle kesinleşmiş mahkeme kararı sonucu ödemekle yükümlü oldukları her türlü borçlarının faizinin tahsilinden vazgeçilecek.

Faiz tahsilinden vazgeçilmesinden yararlanmak isteyen borçlular, düzenlemenin yayımlandığı tarihi izleyen ay başından itibaren 3 ay içinde SGK'ya başvuruda bulunmaları, ilk taksiti 4 ay içinde, diğer taksitleri ikişer aylık dönemler halinde azami 18 eşit taksitte ödeyecek.

Yürürlükten kaldırılan Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu'na göre yüzde 10 iş kolu barajını aşmasına rağmen yürürlükteki Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi'nde belirlenen yüzde 1 barajının altında kalan sendikalarla 2009'daki istatistik sonrasında 15 Eylül 2012'ye kadar kurulan işçi sendikalarının bir sonraki sözleşme için yapacakları yetki tespit başvuruları ile iş kolundaki diğer iş yeri ve işletmelerde bir yıl içinde yapacakları yetki tespit başvuruları, iş yeri veya işletme çoğunluğu şartlarına göre sonuçlandırılacak.

ASANSÖR BAKIMINA YASAL ZORUNLULUK

Asansörlerin yıllık periyodik bakımları yasal zorunluluk haline geliyor ve bundan sorumlu olacak kişiler belirleniyor.

Belediye sınırları içinde belediyeler, belediye sınırları dışında il özel idareleri, hizmete sunulacak asansörlerin yıllık periyodik bakımını yapacak ya da yetkilendirilmiş muayene kuruluşları aracılığıyla yaptıracak.

Bu yetkinin usulüne uygun kullanılmaması sonucu oluşacak yaralanma ve ölüm olaylarından dolayı ilgili belediye ya da il özel idaresi yetkilileri Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre sorumlu olacak.

Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre 8 ya da daha fazla bağımsız bölümü olan binalarda asansörlerin aylık bakımı ile yıllık kontrolleri teknik düzenlemelere uygun şekilde yönetici tarafından yaptırılacak. Yöneticisi atanmayan ana gayrimenkulde kat malikleri aylık bakım ve yıllık kontrolden ortak sorumlu olacak.

Yasa, Zonguldak taş kömürü havzasındaki vatandaşların kullandığı, ancak mülkiyet hakkını edinemediği taşınmazlarla ilgili soruna da çözüm getiriyor. Hazine adına tescil edilen taşınmazlardan devrinde sakınca bulunmayanlar, hak sahiplerine harca esas değeri üzerinden devredilecek.

SGK ÖZEL HASTANELERİN SAĞLIK HİZMETİ ALIMININ BEDELİNİ ÖDEYECEK

SGK ile sözleşmeli özel sağlık hizmeti sunucularının, sözleşmeyle çalıştırdıkları hekimlerden fatura karşılığı hizmet alımı yaparak ve bir iş sözleşmesine tabi olmamakla birlikte hekimlerden fatura karşılığı hizmet alımı yaparak genel sağlık sigortası kapsamındaki kişilere verdiği sağlık hizmetlerinin bedeli SGK tarafından karşılanacak.

Şirket ortağı olan veya serbest çalışan doktorlarla uzman doktorlar, özel hukuk kişileri veya vakıf üniversitelerine ait sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde hizmet vermeleri halinde sözleşmelerinde aksine hüküm bulunmadıkça kendi adına bağımsız çalışanlar kapsamında sigortalı sayılacak.

MADEN KAZALARINDA ÖLENLERİN PRİM BORCU SİLİNECEK, YAKINLARINA AYLIK BAĞLANACAK

10 Haziran 2003 ile 13 Mayıs 2014 tarihleri arasında kömür ve linyit madenlerinde yeraltı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucunda ölen sigortalının; genel sağlık sigortası primi dahil kendi sigortalılığı nedeniyle prim ve prime ilişkin her türlü borçları terkin edilecek ve ölüm tarihinde sigortalıya ilişkin şartlar aranmaksızın hak sahiplerine aylık bağlanacak. Bu şekilde bağlanan aylıklara ilişkin primlerin eksik olan kısmı, Maliye Bakanlığınca Kuruma ödenecek.

2008 yılı Ekim ayından önce ölen sigortalının anne babasına gelir ve aylık bağlanmasında eş ve çocuklarından artan hisse bulunması şartı dışında başka bir şart aranmayacak. 2008 Ekim ayından sonra ölen sigortalının anne babası için de muhtaçlık şartı aranmayacak. Bu kapsamda bağlanacak gelir ve aylıklar, düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarihi takip eden ay başından başlatılarak, bu tarihten önceki süreler için herhangi bir ödeme yapılmayacak.

EMEKLİLERE SEYYANEN ZAM

SSK ve BAĞKUR emeklilerine Temmuz ayı ödeme döneminde yapılacak artıştan sonra, dosya bazında ödenmesi gereken tutar esas alınmak suretiyle 1000 lira ve altındaki gelir ve aylıklara 100 lira, 1000 liranın üzerindeki gelir ve aylıklara da 1100 lirayı geçmeyecek şekilde seyyanen zam yapılacak.

65 yaş aylığı, 145 liradan 200 liraya çıkarılıyor.

TRAFİK KAZALARINDAKİ SAĞLIK HİZMET BEDELİ

Yasayla, trafik kazaları nedeniyle ilgililere sunulan sağlık hizmet bedellerinin kapsamının ne şekilde belirleneceğine açıklık getiriliyor. Buna göre, trafik kazaları sebebiyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedelleri, kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın genel sağlık sigortası sayılanlar için belirlenen sağlık hizmeti geri ödeme usul ve esasları çerçevesinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacak.

Sosyal Güvenlik Kurumu, kapsama girenler yönünden genel sağlık sigortalısı sayılanlar için belirlenen sağlık hizmetlerine ilave sağlık hizmetlerini belirleyecek, protez ve ortezler için farklı birim fiyatı tespit edecek. Bu sağlık hizmetleri, sağlık uygulama tebliğindeki istisnai sağlık hizmeti kapsamına dahil edilmeyecek.

Maliye Yüksek Eğitim Merkezi Başkan ve Başkan Yardımcısı kadrolarında bulunanların görevi, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte sona erecek ve Bakanlık müşavir kadrolarına atamış sayılacak.

Van'da meydana gelen depremde hasar gören, orta ve ağır hasarlı olarak taspit edilen yapılar "riskli yapı" olarak kabul edilip işlem yapılacak.

Yapı denetim kuruluşları; işyerinde, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre düzenlenmesi gereken sağlık güvenlik planına ve onaylanmış yapı projesine uygun olarak çalışmaların yapıldığını denetlemek, iş sağlığı ve güvenliği yönünden gerekli tedbirlerin alınması için yapı müteahhidini yazılı olarak uyarmak, uyarıya uyulmadığı takdirde durumu ilgili Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüğüne bildirmekle görevli kılınıyor.

YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ YERİNE GETİRMEYEN YAPI DENETİM KURULUŞLARINA İDARİ YAPTIRIM

Denetim görevini yerine getirmediği tespit edilen yapı denetim kuruluşlarına, tespite konu olan yapının, yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin yüzde 10 ile yüzde 50'si arasında ceza uygulanacak.

Yapı denetim kuruluşuna son bir yıl içinde 3 defa idari para cezası uygulanması halinde bir yıl yeni iş almaktan men cezası verilecek. Yeni iş almaktan men cezasının ilan edilmesinden sonra, iki kere daha yeni iş almaktan men cezasını gerektiren fiil işlenmesi halinde Merkez Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapı denetim kuruluşunun izin belgesi iptal edilerek, faaliyetine son verilecek ve teminatı irat kaydedilecek.

Faaliyete son verme cezası verilen yapı denetim kuruluşunun denetimini üstlendiği yapıların devamına, yeni yapı denetim kuruluşu görevlendirilmedikçe izin verilmeyecek.

Yapı denetim kuruluşunda görevli iken laboratuvar kuruluşlarında da görev alan mimar ve mühendislere İl Yapı Denetim Komisyonu'nun teklifi üzerine Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce 5 bin lira ceza uygulanacak.

Yeni iş almaktan men cezası alan yapı denetim kuruluşunun ortakları, ceza süresi içinde; faaliyete son verme cezası alan yapı denetim kuruluşunun ortakları ise, üç yıl süre içinde herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamayacak ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olamayacak.

Yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan denetçi mimar ve denetçi mühendislerin belgeleri iptal edilecek. Belgesi iptal edilen denetçi mimar ve denetçi mühendislerle 3 kere ceza verilmesine neden olan teknik personel, 3 yıl süreyle herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik görev alamayacak, başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olamayacak.

Mevzuata uygun çalışmadığı tespit edilen laboratuvar kuruluşuna uyarı cezası ile 5 ile 10 bin lira arasında değişen para cezası uygulanacak.

Üçüncü defa aynı cezaları gerektiren fiillerin işlendiği laboratuvarlar için bir yıl yeni iş almaktan men cezası verilebilecek. Laboratuvar kuruluşunun idarelere veya şahıslara verdiği deney raporlarının gerçeği yansıtmayan sonuçlar ihtiva ettiğinin tespit edilmesi halinde ise kuruluşun sözleşmesi feshedilebilecek.

Laboratuvar kuruluşuna 3 kez idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan denetçi mühendislerin belgeleri, Merkez Yapı Denetim Komisyonu tarafından iptal edilecek. Belgesi iptal edilen denetçi mühendislerle teknik personel 3 yıl süreyle herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamayacak, başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olamayacak.

Turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde, işçinin yazılı onayının alınması şartıyla 7.5 saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilecek.

Kanun, 263 milletvekilinin katıldığı oylamada, bir çekimser oya karşılık 262 oyla kabul edildi.