İşçilerin sağlığı buradan sorulacak

İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili yasanın ardından, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSGÜM) bünyesinde kurulan Kişisel Koruyucu Donanım Laboratuvarı'nda, işçilerin kullandıkları korunma malzemelerin güvenilirliği test edilcek. Böylelikle hayati önem taşıyan bu donanımların güvenilirliğinin testi, sadece üreten firmalarla sınırlı kalmayacak ve son sözü bakanlık söyleyecek. Bu laboratuvarın testinden geçemeyen malzemeler anında piyasadan toplanabilecek.

Bakanlığın, son dönemdeki iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarına bir yenisi daha eklendi. Özellikle çıkartılan İş Sağlığı ve Güvenliği kanunu ile iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önüne geçmek isteyen bakanlık, bu kapsamda işçilere daha güvenilir çalışma ortamı sağlamak için şimdi de işçileri koruyan malzemelerin kalitesine el attı. Sektörüne göre değişen koruma malzemelerinin testi için İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü Müdürlüğü (İSGÜM) bünyesinde ‘Kişisel Koruyucu Donanım Test Laboratuvarı’ kuruldu. Aynı zamanda bir AB projesi olan laboratuvar ilk kez kapılarını Cihan Haber Ajansı’na açtı. Yaklaşık bir ay önce çalışmalarına başlayan laboratuvarın, piyasa gözetim ve denetim sisteminin daha hızlı ve etkin işlemesini, piyasada güvenli ürünlerin bulunmasını sağlaması amaçlanıyor.

"LABORATUVARIN RAPORU DOĞRULTUSUNDA MALZEMELER PİYASADAN TOPLANABİLECEK"

Buna göre, piyasa ve gözetim denetmenleri, iş yerlerinde yaptıkları denetimler esnasında, gerekli sağlık ve güvenlik koşullarını sağladığından şüphe ettikleri kişisel koruyucu ve donanımları İSGÜM laboratuvarına gönderecek. Labarotuvarda uygulanacak test sonrasında verilecek raporun içeriği eğer olumsuz ise o malzemenin piyasadan toplanmasına kadar gidiliyor.

Kişisel Koruyucu Donanımları Laboratuvarı'nda görevli iş sağlığı ve güvenliği uzmanları, laboratuvarın işleyişi hakkında bilgi verdi. Uzmanlar, bazı testleri kamera karşısında da uygulayarak laboratuvarın işleyişini gözler önüne serdi.

Bir emniyet kemerinin güvenilirliği 100 kilogramlık bir manken ile 4 metre yükseklikten serbest düşüşle test edildi. Sonrasında test hakkında bilgi veren İSG uzmanı Cemal Burak Yaşaroğlu, ‘piyasa gözetim denetim elemanlarından’ gelen numuneyi kabul ettiklerini ve teste tabi tuttuklarını söyledi. Her KKD’nin kendine göre test prosedürünün olduğunu aktaran Yaşaroğlu, şahit olduğumuz kemer testinde, 4 metre serbest düşüşün uygulandığını, testten sonra ilk olarak emniyet kuşağının mankeni bırakıp bırakmadığına baktıklarını, ikinci olarak ise kuşağın üzerinde herhangi bir deformasyon olup olmadığına baktıklarını bildirdi.

Kemer üzerindeki ipleri gösteren İSG uzmanı Yaşaroğlu, ince bir kontrolden geçirdikten sonra kuşağından testen başarılı geçtiğini belirtti. Numunenin olumlu sonuç çıkması halinde testten geçtiğini, olumsuz sonuç çıkması halinde ise raporlarına yansıttıklarını ve ürünü piyasadan toplattıklarını kaydetti.

"HALATLARA ÖNCE STATİK SONRA DİNAMİK TEST UYGULANIYOR"

Yine bir çok iş ortamında kullanılan ve hayati önem taşıyan kişisel koruyucu donanımlardan biri de ‘halat’. Laboratuvarda bir de halat güvenirliği için bir test aşaması bulunuyor. Örnek bir testi gerçekleştiren İSG uzmanı Yağmur Ertekin, daha sonra uygulanan testi değerlendirdi. Kulede yapılan testlerden birisinin de statiki test olduğunu belirten Ertekin, “Halat, önce uygun aparatlarla makineye takılır. Sonra ilk statik ön yükleme yapılır. Testte 3 ton 3 dakikaya maruz kalır. Ondan sonra halatı buradan çıkartırız, dinamik teste tabi tutarız. Dinamik testten geçen ürün tekrar makineye konulur ve standartlarında belirlenen yüklemeye tabi tutulur. Eğer üründe kopma olursa testi geçemedi demektir.” ifadelerini kullandı.

Laboratuvarda yine birçok iş ortamında kullanılması artık zorunlu hale getirilen baretlerin sağlamlığı testi de uygulanıyor. Özellikle inşaat şantiyelerinde görmeye alışık olduğumuz baretlerin testi ise mekanik dayanımdan oluşuyor. Özel hazırlanmış makinede iki numuneye ayrı ayrı testler uygulandı. Bu test sonrasında baret hakkında bilgi veren bir diğer İSG uzmanı Cihat İmancı da yaklaşık 1 metreden serbest düşmeye uğrayan bir ağırlığın 4 buçuk metre hızla barete çarptığını ve böylece barete yaklaşık 500 kilogramlık bir kuvvetin uygulandığını anlattı. İlk teste tabi tutulan barette herhangi bir bozulma olmadığı için baretin sağlam olduğunu bildiren İmancı, ancak ikinci numunede bir deformasyon mevcut olduğu için testi geçemediğine dikkat çekti.

İSG uzmanı İmancı, “Testler sonucunda elde edilen olumlu ya da olumsuz verileri İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü altındaki Piyasa Gözetim ve Denetim Daire Başkanlığı’na raporu gönderiyoruz. Ürünle ilgili yaptırım kararını kendileri veriyor.” şeklinde konuştu.

ÖZEL EĞİTİMLİ UZMANLAR ÇALIŞIYOR

Sonuç olarak, bu laboratuvarda güvenlik ayakkabısı, eldiven, koruyucu giysi, gözlük, baret, yüksekten düşmeyi önleyici emniyet kemerleri gibi söz konusu kişisel koruyucu ve donanımlar, uluslararası düzeyde prestij sahibi onaylanmış kuruluşlarda ve test merkezlerinde eğitim almış laboratuvar çalışanları tarafından teste tabi tutuluyor. Test sonuçları, belirlenmiş asgari gerekliliklerle karşılaştırıp, 'Piyasa Gözetim ve Denetim Dairesi'ne gönderilecek. Daire, gelen sonuca göre ürünün uygun olup olmadığı hakkında karar verecek ve gerekli mevzuat hükümlerini uygulayacak.

İSGÜM ARTIK DAHA AKTİF ÇALIŞIYOR

İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü’nün bünyesinde Kişisel Koruyucu Donanımları Laboratuvarı'nın yanı sıra işçi ve iş yerlerinin sağlığa uygunluğunu denetleyen, ölçen laboratuvarlar da çalışmalarını artırarak devam ettiriyor. Bakanlığın, son yıllarda iş sağlığı ve güvenliği noktasında aldığı kararlar ve yaptığı çalışmalar, İSGÜM bünyesindeki tüm laboratuvarların daha aktif çalışmasını da beraberinde getirdi. İSGÜM bünyesindeki laboratuvarlarda biyolog ve kimyagerlerden oluşan uzmanlar, insan sağlığı üzerinde etkili birçok alanda inceleme ve ölçümler yapıyorlar. Laboratuvarlarda kameraya yansıyan bazı çalışmalar şöyle: “İş yeri havasında toz numunesi alma ve gravimetrik değerlendirilmesi, hava akım hızı ölçümü, termal konfor şartlarının (sıcaklık, basınç, bağıl nem ve hava akım hızı) ölçümü, kişisel gürültü maruziyeti ölçümü, lifsi tozların konsantrasyon tayini, iyon kromatografisinde analiz”

OTOBÜSLERDE RÖNTGEN CİHAZI VE İDRAR-KAN TESTİ

Yine kurum bünyesinde aktif çalışan gezici laboratuvarlar da mevcut. Özel donanımlı otobüslerden oluşan laboratuvarlar, talep gelmesi halinde ya da herhangi bir şikayette bir iş yerine giderek, hem işçileri sağlık taramasından geçirebiliyor hem de çalışma ortamını teste tabi tutabiliyor. Değişik uzmanın yer aldığı gezici laboratuvarlar, bir hastane ortamında görülebilecek değişik teknik donanıma sahip. Otobüslerde röntgen cihazından kan ve idrar testi cihazlarına, ses şiddeti ölçüm cihazlarından birçok kimyasal ve biyolojik test cihazları bulunuyor.