Kadın memurların doğum borçlanması
Kadın memurlar, hangi doğum sürelerini borçlanamaz? İşte cevabı...
Peki kadınların emekliliğini etkileyen doğum borçlanmasında son durum nedir? Kadın memurlar, hangi doğum sürelerini borçlanamaz? İşte cevabı...
memurlar.net bir okuyucusunun "Eşim 1963 doğumlu olup 1996 yılında öğretmenliğe başlayıp 25 ay(2 yıl) sonra istifa etmek zorunda kaldım ve istifa etti. 2013 yılında tekrar öğretmenliğe(657'ye tabi) başladı halen öğretmenlik görevini sürdürmektedir. 1997 yılında 46 günlük ssk hizmeti, 1991 doğumlu, 1993 doğumlu ve 1998 doğumlu 3 çocuğumuz var. Bu gün itibariyle 4 yıl hizmeti, 46 günlük SGK'lı günü vardır. Kaç yıl çalışacak, hizmet borçlanması, doğum borçlanması olabilir mi? Nasıl bir yol izlememiz konusunda yardımcı olursanız sevinirim. Teşekkürler.."şeklindeki sorusuna şöyle cevap verdi:
Cevap:
Değerlendirmemiz:
5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu Ek Madde 72 hükmü, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Madde 41 hükmü bu durumlardaki borçlanma işlemlerini düzenlemektedir.
2008 yılı Ekim ayından önce memur olanların, memurluk süreleri içerisinde doğum yapmalarından dolayı aylıksız izinli sürelerini borçlanarak hizmetlerine ekletmeleri mümkündür.
Ayrıca, 5510 sayılı Kanun gereği de, Memurluktan ayrıldıktan sonra veya SSK.lı başlangıç yaptıktan sonra doğum yapmalarından dolayı da borçlanma imkanı bulunmaktadır.
Buna göre;
1- 1991 ve 1993 doğumlu çocuklar için, doğum öncesi hiçbir şekilde sigortalılığı tescil edilmemiş olduğundan borçlanma yapması mümkün olmayacaktır. Ancak, doğum öncesi stajyer olarak bir kaydı bulunuyorsa borçlanma yapmasının mümkün olacağını söyleyebiliriz.
2- 1998 yılında yapılan doğum öncesinde Memurlar ve SSK.lı olduğu için bu doğum borçlanması için 2 yıllık süresini SSK.lı süre olarak yapması mümkündür. Bunun için SGK.ya müracaat etmeniz gerekir.
3- Boşta geçilen süreler borçlanma kapsamında sayılmamıştır.
4- 2008 yılı Ekim ayından önce memur hizmeti olanlar için yaş hesaplamasında 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Geçici Madde 205 hükmü kullanılmaktadır. 15 Haziran 2002 tarihindeki hizmet süresi yaş grubunu belirlemektedir. Şayet bu maddedeki kademeli yaş grubuna girmeyenler ise Madde 39 hükmüne tabi olmaktadırlar.
Açıklamalarımız bağlamında değerlendirmemiz;
15 Haziran 2002 tarihindeki hizmet sürenize göre kademeli yaş grubuna girmez. Yaş grubuna girmediği için 58 yaşını doldurduğunda + 20 hizmet yılı olduğunda emeklilik kazanımını elde eder.
Şayet SSK. sonrası 1998 doğumlu çocuk için 2 yıl doğum borçlanması yapılırsa, bu süre 2002 tarihinden önceki SSK.lı süre olarak kayda geçeceğinden, bu defa emeklilik yaş grubu olarak bir değişiklik ortaya çıkarmayacağını, sadece hizmet süresini artıracağını değerlendirmekteyiz.
Tartışılması gereken konu: 15 Haziran 2002 tarihinden önceki doğum borçlanmaları SSK.lı süre olarak 3 çocuğu geçmemek üzere her bir çocuk için 2 yıl hizmet ilavesi yapıldığına göre, bu hizmetin emeklilik yaş grubunu da daha erkene çekmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz.
Şayet, doğum borçlanması yapmak istenirse, bu sürenin emeklilik yaş grubunu öne alıp almayacağı konusunu SGK. ndan yazılı olarak öğrenilmesinde fayda görmekteyiz.
DOĞUM BORÇLANMASI NE DEMEKTİR?
Doğum borçlanması esasen bir hizmet borçlanması çeşididir. Yasalar uyarınca ücretsiz verilen doğum ya da annelik izni süreleri ile 4/A (eski ismiyle SSK) statüsü kapsamındaki sigortalı çalışan kadının iki kez olmak üzere doğum tarihinden sonra iki senelik süreyi aşmamak şartı ile hizmet sözleşmesine istinaden işyerinde çalışmayabilir. Fakat öncelikle bunu yapabilmesi için çocuğunun yaşaması gerekmektedir. Doğum borçlanması şartları nelerdir? Doğum izni alabilmek için bebek sahibi olan kadının doğum iznini talep etmesi zorunludur. Kanunu 82. maddesine göre tespit edilen prime esas günlük kazancın alt ve üst sınırları arasında olmak kaydı ile, kadının kendine göre belirlenecek günlük kazancın %32’si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun bildirilmesi tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri koşuluyla borçlandırılmaktadır. Borçlandırılma süreleri boyunca ise doğum izni alan kadınlar sigortalı sayılmaktadırlar. Doğum izni yazılı olarak talep edilmelidir. Doğum borçlanması kaç gün diye merak edenler için maksimum süre iki yıldır.
DOĞUM BORÇLANMASININ YARARLARI
Doğum borçlanması, 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren uygulanmaya başlamıştır. Doğum yapması ve bebeğine bakması amacı ile çalışan kadınların sosyal güvenceden bu süre zarfında mahrum kalmamaları için doğum borçlanması hakkı tanınmaktadır. Doğum borçlanması bir çocuk için 2 yıl, iki çocuk için 4 yıl olarak tasarlandı. Bu hak ile birlikte annelerin bebekleri ile daha çok vakit geçirmeleri ve onları büyütmelerine imkan tanındı. Doğum borçlanması kanununa göre doğum borçlanması yapan kadının prim gün sayısına ilave yapılarak daha erken emekli olması sağlanıyor.
DOĞUM BORÇLANMASI NASIL HESAPLANIR?
Doğum borçlanması hesaplama 2015 yılı itibari ile prime dayalı olarak günlük kazancın alt ve üst sınırları arasında olmak kaydı ile, kendileri tarafından belirlenen günlük kazancın % 32’si üzerinden hesaplanır.
SSK ÖNCESİ DOĞUM BORÇLANMASI DOĞUM BORÇLANMASI HAKKI
Torba yasa ile SSK’lılara tanınan doğum borçlanması hakkı genişletildi. Artık Bağ-Kur’lu ve memur kadınlar da doğum borçlanması yapabilecek. Doğum borçlanması yapılabilecek çocuk sayısı da 2’den 3’e çıkarılıyor. Böylece çalışan anneler emeklilik için 6 yıl kazanabilecek.
ÇALIŞAN KADINA ERKEN EMEKLİLİK MÜJDESİ
Torba Yasa çalışan kadınlar için de “erken emeklilik” için önemli düzenlemeler içeriyor. Çocuk sahibi olan çalışan kadınlardan, emeklilik için gereken yaş ve sigortalılık süresi koşullarını sağlamış olup, prim günü eksiği olanlar, doğum borçlanması yoluyla 6 yıl erken emekli olabilecekler.
ANNEYE EMEKLİLİK
Kadınların doğum borçlanması yapabileceği çocuk sayısı 2’den 3’e çıktı. Ayrıca memur ve esnaf kadınlar da borçlanacak. 3 çocuk, 2160 gün kazandıracak.
Tasarı, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’ndaki sigortalıların borçlanabilecekleri sürelere ilişkin düzenlemede de değişiklik yapıyor. Buna göre, köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile kamu idarelerinde çalışanlara doğum borçlanma hakkı getirilecek. Ayrıca borçlanılabilecek çocuk sayısı 2’den 3’e çıkarılacak. Daha önce sadece SSK’lı kadınlar borçlanabiliyordu. Borçlanma sayısı da 2 çocukla sınırlı tutulmuştu. Yasanın bu hali kadınlar arasındaki eşitsizliği ortadan kaldırırken, sigortadan önceki doğumların kapsama alınmaması tepki çekiyor. Kadınlar, erkeklerin askerlik borçlanması gibi borçlanma hakkı istiyor.