Memurlar ticari faaliyette bulunabilir mi?
Memurlar ticaret yapma hakkına sahip midir? 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ticari faaliyetlere nasıl bir hüküm getiriyor? Türk Ticaret Kanunu memurlara nasıl bir çerçeve çiziyor? İşte yanıtı...
Devlet memurlarının ticaret yapmaları ve diğer kazanç getirici
faaliyetlerde bulunmaları yasaklanmış olmakla birlikte, bazı
şirketlere ortak olmaları ve bazı şirketlerin yönetiminde görev
alabilmeleri mümkün bulunmaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, memurların şirket ortağı
olmaları konusunda bazı ortaklıklar için açık yasak getirmişken,
bunların dışındakiler için ise yapılacak faaliyete ve alınacak
göreve göre sınırlamalar getirmiştir.
Memurların;
-Türk Ticaret Kanununa göre (tacir) veya (esnaf) sayılmalarını
gerektirecek bir faaliyette bulunmaları,
-Ticaret ve sanayi müesseselerinde görev almaları,
-Ticari mümessil veya ticari vekil olmaları,
-Kollektif şirketlerde ortak olmaları,
-Komandit şirkette komandite ortak olmaları,
-Mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere
ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açmaları,
-Gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir işyerinde veya
vakıf üniversitelerinde çalışmaları yasaklamış iken, görevli
oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları
görevler ile üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim
kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve
kanunla kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin
kurulları üyelikleri görevleri, özel kanunlarda belirtilen görevler
ile kurumundan izin alınmak kaydıyla yapılan insani ve sosyal
amaçlı gönüllü çalışmalar ise yasak kapsamı dışında
tutulmuştur.
Bu çerçevede, şirket ortağı olabilmesi açısından konuyu
değerlendirecek olursak, memur;
1-Kollektif şirket ortağı olamaz.
Bu şirketlere ortak olamaz ve bu şirketlerde hiçbir görev
alamaz.
2-Komandit şirkete ortak olması, ortaklık şekline
bağlıdır.
*Komandite(sınırsız sorumlu) ortak olamaz.
*Sermayesi paylara bölünmüş komandit ortak olabilir.
*Komanditer(sınırlı sorumlu) ortak olabilir.
Ortak olduğu bu şirketlerin yönetim ve denetiminde görev alamaz,
şirketin personeli sayılacak bir görev yapamaz ve şirketin kanuni
temsilcisi olamaz.
3-Anonim şirket ortağı olabilir.
Yönetim ve denetimde görev almaması şartıyla, anonim şirket ortağı
olabilir. Ancak, şirketin personeli sayılacak bir görev yapamaz ve
şirketin kanuni temsilcisi olamaz.
4-Limited şirket ortağı olabilir.
Şirket ana sözleşmesinde şirketi idare ve temsil edecek olanların
belirtilmiş olması, memurun bu kişiler arasında yer almaması,
şirketin yönetim ve denetimde görev almaması şartıyla, limited
şirket ortağı olabilir. Ancak, şirketin personeli sayılacak bir
görev yapamaz ve şirketin kanuni temsilcisi olamaz.
5-Kooperatif şirket ortağı olabilir.
Üyesi olduğu yapı, kalkınma ve tüketim kooperatiflerinin yönetim ve
denetim kurulunda görev alabilir. Ancak, bunların dışında üyesi
olduğu kooperatif şirketlerin yönetim ve denetiminde görev alamaz,
şirketin personeli sayılacak bir görev yapamaz ve şirketin kanuni
temsilcisi olamaz.
6-Adi şirket ortağı olamaz.
Tüzel kişiliği olmayan, tacir sıfatı taşımayan ve ortakların her
birinin ayrı ayrı tacir sıfatı taşıdığı adi şirketlere ortak
olamaz.