Taşeron kadroda asıl iş ve yardımcı iş ayrımı

Taşeron işçilerin kadroya geçmesinde en önemli nokta asıl iş ve yardımcı iş ayrımı. Peki kadroya alınacak taşeron işçiler için hangi işler asıl iş hangi işler yardımcı iş? Taşeron işçilerin kadroya geçmesinde hangi şartların sağlanması gerekiyor? Taşeron işçinin kafasındaki bütün soruların yanıtları haberimizde....

Bakanlar Kurulu hangi kurumun hangi işleri dışarıdan hizmet alımı yoluyla yaptırabileceğini bugün açıklayacak. Böylece bu işlerin dışında kalan görevlerdeki taşeronlar için kadro yolu açılacak. Çalışma Bakanlığı verilerine göre; kamuda taşeron olarak çalışan yaklaşık 740 bin kişinin 200 bini 'asıl iş' niteliğindeki işlerde görev yapıyor.

ÇALIŞMA BİTTİ

Hükümet, alt işverenlik çerçevesinde asıl işlerde çalışanların kamuda istihdamına yönelik olmak üzere geçiş koşulları, süre ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirleyecek. Hangi taşeron işçilerin kadroya alınacağı ile ilgili bir liste hazırlandı.

Temizlik, güvenlik ve yemek gibi yan işlerin dışındaki asli işleri yapan işçilerin kadroya alınması hedefleniyor. Bu noktada her kurum için ayrı uygulama da yapılması mümkün olacak. Çünkü bazı kurumlarda yardımcı iş olan bir görev diğer bir kurum için asıl iş olabiliyor. Örneğin karayollarında asıl iş olan asfaltlama işi, bahçesindeki yolu düzenleyen bir üniversite için dışarıdan hizmet alımı ile yaptırılabiliyor.

TAŞERON İŞÇİLER EN ÇOK BELEDİYELERDE ÇALIŞIYOR

Taşeron işçilerin en çok çalıştığı kurumlar belediyeler. Belediyelerde özellikle tüm memur işleri 'temizlik işçisi' olarak gösterilen taşeron işçilere yaptırılıyor. Taşeron şirketten'temizlik işçisi' ya da 'yemekhanede bulaşıkçı' kadrosuyla alınan personel belediyenin tüm birimlerinde görevlendiriliyor. Bu muvazaalı durumunda ortadan kaldırılması bekleniyor. Çünkü örneğin zabıta olmak için KPSS'ye giren bir kişinin yerine taşeron vasıtasıyla zabıta olanlar, ya da itfaiye eri olanlar kadroya geçmiş olacak.

KİMLER NASIL YARARLANIR?

Taşeronların kadroya geçişlerinde asıl iş kavramı önem kazanıyor. Buna göre örneğin bir hastanenin yemek hanesinde görevli kişinin asıl işi yaptığı düşünülmüyor. Ama hemşire asıl işi yapıyor. Böylece hemşire eğer taşeron ise kadroya geçecek. Bazı belediyelerde ve kurumlarda temizlik işçisi kadrosundan memurlar ve zabıtalar bulunuyor.

ASIL İŞ NEDİR? YARDIMCI İŞ NEDİR?

Devlette çalışan taşeron işçilerin kadroya alınmasıyla ilgili ilk gelişme 2014 yılının Eylül ayında yapılan düzenlemeyle oldu. O tarihte çıkarılan kanunla kamuda çalışan taşeron işçilerin asıl iş yardımcı iş ayrımına dayanarak kadroya geçirilmeleri bir takım esaslara bağlandı. Bu konuda yetki Bakanlar Kurulu’na tanındı.

Ancak bir türlü kanunun öngördüğü asıl iş yardımcı iş ayrımı yapılamadı. Bu konuda yetkili olan Bakanlar Kurulu’ndan da bir karar çıkmadı. Hangi işlerin asıl iş kapsamında olduğu hangi işlerin yardımcı iş olduğu düzenleme yapılamadığı için kafaları karıştırdı. Asıl işler tespit edilemediği için hangi taşeron çalışanlarının kadroya geçeceği de netlik kazanmadı.

 İŞTE 'ASIL İŞ'İN TANIMI

Bir işyerinde hangi işin asıl iş hangi işin yardımcı iş olacağı, İş Kanununda hangi işler alt işverene verilebilir düzenlemesiyle netlik kazanır. Kanuna göre; alt işverene verilen iş, işyerinde mal veya hizmet üretiminin yardımcı işlerinden olmalıdır. Asıl işin bölünerek alt işverene verilmesi durumunda ise, verilen iş işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olmalıdır.

Buna göre asıl iş;

a) işletmenin ve işin gereği,

b) teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektirmesi, şartlarının birlikte gerçekleşmesi hâlinde bölünerek alt işverene verilebilir.

Bu tanımlamadan yola çıkarsak, yardımcı işler asıl işe yardımcı olan işler veya teknolojik uzmanlık gerektirecek işler olmalıdır.

 ASIL İŞ VE YARDIM İŞ TANIMININDA YAŞANAN ZORLUK

Aslında bu tanımlama günümüz koşullarında çok gri alanlar yaratmaktadır. Özel sektör işyerlerinde olduğu gibi kamu işyerlerinde de gri alanlar içerisinde çok sayıda iş ve faaliyet alanı bulunmaktadır.

Örneğin günümüzde genellikle bir bina yapılırken böyle olmaktadır, dış sıva yapımı veya boya alt işverene yani taşerona verilmektedir. Oysaki o işyerine bir iş müfettişi geldiğinde yapılan bu işleri yardımcı iş görmemekte ve taşeron çalışanlarının işe başladıkları tarihten itibaren asıl işverenin yani müteahhidin çalışanı olduklarına karar vermektedir. Bu tespit neticesinde asıl işveren hem idari para cezası ödediği gibi hem de taşeron işçisinin ücret dahil bütün haklarından sorumlu olmaktadır.

HERKESE KADRO VERİLECEK Mİ?

Kamuya ait işyerlerinde 700 Bin civarında taşeron işçisi olduğu biliniyor. Yapılacak düzenlemeyle bu rakamın yaklaşık beşte biri kadar olan bölümü yani 100 Bin ile 150 Bin kişi arasında olanının asıl işleri yapmaları nedeniyle kadroya geçecekleri söyleniyor. Bu noktada düşündürücü olan geriye kalanların nasıl değerlendirilecekleridir. Her şeyden önemlisi bu durumun kamuda bir karmaşaya neden olup olmayacağıdır.