4/C'li personelin istihdam sorunları neler?

Kamunun önemli sorunlarından biri taşeron işçilerden sonra 4/C'li personelin istihdamı. Peki 4/C'li personel ne anlama gelir ve 4/C'li personelin istihdam sorunları neler? Bu sorunlar nasıl çözülür işte 4/C'li personel hakkında bilinmesi gerekenler.

4/C NE ANLAMA GELİYOR?

657 sayılı Devlet memurları Kanunun 4. maddesinde istihdam biçimleri sayılmıştır. Maddenin C bendinde ise geçici personel istihdamı düzenlenmiştir. 4/C yani geçici personel bir yıldan az süreli ya da mevsimlik işleri yürütmek üzere sözleşmeyle istihdam edilen ancak işçi sayılmayan personeldir.

2004 yılına kadar 4/C gerçekten geçici işlerde görev alanların istihdamını sağlamıştır. Bu görevler arasında anketörlük ve canlı modellik sayılabilir.

2004 YILINDA NE OLMUŞTU?

03/05/2004 tarihli ve 2004/7898 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla "Özelleştirme Uygulamaları Sonucunda İşsiz Kalan ve Bilahare İşsiz Kalacak Olan İşçilerin Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Geçici Personel Statüsünde İstihdam Edilmelerine İlişkin Esaslar" yürürlüğe konulmuştur.

Kararın özeti şudur: Özelleştirilen kurumlarda çalışan ve işsiz kalan işçiler kamu kurum ve kuruluşlarına 4/C yani geçici personel olarak atanacaktır. Böylelikle sosyal devlet uygulaması adına bir adım atılırken 4/C kalıcı geçici personel istihdamını düzenlemenin ötesinde yorumlanmıştır.

2004 yılını takiben 4/C istihdamına ilişkin pek çok Bakanlar Kurulu Kararı çıkartılmış ve kısmi iyileştirmeler sağlanmıştır. Konu, 2010 yılında TEKEL işçilerinin eylemleri neticesinde gündemi meşgul etmiş ve sıklıkla tartışılmıştır.

2004 yılını takiben 4/C'li personel sayısında ciddi bir artış yaşanmıştır. 4/C atama işlemlerinden sorumlu kuruluş olan Devlet Personel Başkanlığının sitesinde paylaştığı istatistiklere göre 2005 yılından bu yana 37.809 personel 4/C geçici personel olarak atanmıştır.

4/C'Lİ PERSONEL İSTİHDAMI

Kurumların 4/C personeli durumlarına uygun görevlerde çalıştırma yetkisi bulunmaktadır. Buna karşın pek çok kurumda 4/C personel destek personeli vazifesi görmektedir. Bu durum ise kimi zaman öğrenim durumu ve tecrübesi yüksek insan kaynağının verimsiz kullanılmasına neden olabilmektedir. Ayrıca 4/C personel işçi statüsündeyken aldıkları ücrete kıyasla çok düşük bir ücretle istihdam edilmektedir. Özetle 4/C personel hem eski konumu hem de eski refah seviyesini kaybetmektedir.

4C'Lİ PERSONEL İÇİN NE YAPILMALI?

- Öncelikle, taşeron işçilere kadro verilmesinin konuşulduğu şu günlerde kamu kendi işçilerinin 4/C olarak istihdamına devam etmemelidir. Bu personel öncelikle bulunması halinde durumlarına uygun işçi kadrolarında istihdam edilmelidir. Başka bir deyişle, eskiden elde ettikleri işçi statüsünde ve önceden yaptıkları işe benzer görevlerde yine işçi statüsünde çalıştırılmalarına öncelik verilmelidir.

Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İşe göndermede öncelikli olanlar" başlıklı 5. Maddesinin (ç) bendinde "Kamu kurum ve kuruluşlarının sürekli işçi kadrolarında çalışırken, disiplin soruşturması veya 4857 sayılı İş Kanununun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendi gereğince hizmet akdinin feshi dışında bir neden ile iş akdi feshedilenler" öncelik hakkı kapsamında sayılmıştır. Öncelik hakkına sahip olanlarda KPSS'ye veya EKPSS'ye girme zorunluluğu aranmamaktadır.

Özetle 4/C olarak görev yapan eski işçilerin KPSS'ye girmeden kamuya tekrar işçi olarak atanmaları önünde mevzuat engeli bulunmamaktadır. Bu noktada, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünün 4/C personelin açılacak işçi alım ilanlarında öncelikle değerlendirilmesini teşvik etmesi faydalı olacaktır. 4/C personelin eğitim durumu ve geçmiş hizmetlerine ilişkin bir bilgi bankası oluşturulması ve bu bilgilerin kamu kurumları ile paylaşılması da düşünülebilir. Böylelikle tecrübeli işçiye ihtiyaç duyan kurum ve kuruluşlar için de bir kolaylık sağlanmış olacaktır.

- Ayrıca, memur nakil işlemlerine benzer biçimde kamuda işçi nakline imkan tanıyacak bir düzenlemeye ihtiyaç bulunmaktadır. Böylelikle özelleştirilecek bir kurumda çalışan işçiler durumlarına uygun başka bir kurum bularak aynı statüde yeni kurumlarında istihdam edilebilirler. Aynı zamanda belediye, üniversite v.b. başka illerde teşkilatı bulunmayan kurum ve kuruluşlarda görevli işçilerin de kurum değiştirmek suretiyle görev yerlerini değiştirme imkanı da olacaktır.