Becayiş için asil memurluk şart mıdır?
Devlet memurlarının becayiş hakları nelerdir? Devlet memurları nasıl becayiş yapar, becaiş yapılması için gerekenler nelerdir? Bu soruların cevabını Sosyal Güvenlik Uzmanı Bünyamin Esen veriyor
Okurumuz Mustafa YENER soruyor: “Devlet memuruyum.
Asaletim tasdik olunmadan becayiş hakkımı kullanabilir
miyim?”
Sayın okurumuz, becayiş memurların karşılıklı olarak yer değiştirme
suretiyle atanmasıdır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre
verilmiş olan bir hak olan becayiş için beş şart vardır: (1) Her
iki kişinin de memur olması, (2) memurların ayni kurumda çalışıyor
olması, (3) memurların başka başka yerlerde görev yapıyor olması,
(4) memurların ayni himzet sınıfında olması, (5) atamaya yetkili
amirin uygun görmesi.
Kanuna göre becayiş için asil memur olma şartı yoktur. Dolayısıyla
asaleti tasdik olmamış aday bir memurun da diğer şartları taşıması
şartıyla becayiş yapabilmesi mümkündür.
Ancak becayiş sonuçta atamaya yetkili amirin onayına bağlı
olduğu için bazı kurumlar aday memurların becayiş yapmasına sıcak
bakmamakta, muvafakat vermemektedir. Bu durumda idari yargıya
müracaat etmek mümkündür. Altını tekrar çizelim, aday memur olmak
becayişin önünde yasal bir engel oluşturmaz. Aday memurlar da
becayiş yapacak uygun memur bulurlar ise becayiş başvurusu
yapabilirler.
Denetimde Etkinlik Nasıl Sağlanır?
Okurumuz Emre DEMİR soruyor: “Bünyamin bey, iş kazaları ile ilgili
yazınızı okudum. Sizce de kayıtdışı istihdamla etkin mücadele için
SGK’da bulunan denetim elemanları ayni unvanda birleştirilmeli
değil midir?”
Sayın okurumuz, sözlerinize katılmamak mümkün değil. Kayıtdışı
istihdam ile etkin mücadele için denetim birimlerinin etkinlik ve
etkililik açısından reforma tabi tutulması aklın gereği olduğu
kadar çağdaş Avrupa kamu yönetişiminin de bir gereğidir.
Farklı unvan ve birimler altında çalışan denetim elemanları kamu
idaresi açısından bir zaaf olup ancak dar grup çıkarlarına hizmet
eder; kamu idaresinin daha etkin ve organize olmasını getirmez.
Oysa birlikten kuvvet doğar. Bunun en güzel örneği Maliye
Bakanlığı’dır; denetim birimlerinin bir unvan altında toplanılması
sonrasında yeni bir nefes ile vergi denetiminde yılların
sorunlarının üzerine etkili bir şekilde gidilmeye
başlanılmıştır.
Denetimin tek elden yürütülmesi, denetim elemanı üzerindeki
baskıların ve yerelleşmenin önlenmesi ve denetimin etkililiği için
SGK dahil tüm kamu kurumlarında denetim birimlerinin tek başlı,
bağımsız ve merkezi olması zorunludur. Böyle bir yaklaşım çağdaş
kamu idareciliğinin, ILO’nun çalışma hayatının denetimi ile ilgili
tüzük ve sözleşmelerinin ve AB müzakare fasıllarından olan “Sosyal
Politika ve İstihdam” faslının da gereğidir. Başta Doç.
Oğuz Karadeniz olmak üzere SGK’yı yakından tanıyan birçok
akademisyen de bu doğrultuda tavsiyelerde bulunmaktadır. Kamuoyu,
çalışma hayatı için devrim niteliğinde önemli hizmetler yapmış olan
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız Sayın Faruk Çelik’ten bu
doğrultuda adımlar atmasını beklemektedir.
Muvafakat Süreci Nasıl Gerçekleşir?
Okurumuz Mehmet Aybar soruyor: “Adalet Bakanlığı’nda kadrolu
memurum. KPSS ile MEB’e doğrudan atanıp işe başlar mıyım?
Muvafakatı atandığım kurum mu alır?”
Sayın okurumuz bir kez devlet memurluğuna girdikten sonra doğrudan
atama diye bir durum olmaz. Açıktan atama bir kez olur. Sizin KPSS
ile (A) yada (B) grubu bir kadroya yerleştirilmeniz halinde
Kurumlar arası naklen atama şeklinde muvafakat alınarak atamanız
gerçekleştirilecek. Muvafakat için sizin bir şey yapmanıza gerek
yok. Kadro kazandığınız kurum sizi muvafakat yazısı ile şuanki
kurumunuzdan isteyecek. Sizin özel bir işlem yapmanıza gerek yok.
Ancak elden takip ederseniz muvafakat yazısının geliş gidiş süreci
hızlanır.
Muvafakatta kamu yararı olduğunu düşünmekteyiz. Bunu da çeşitli
defalar yazılarımızda belirttik. Zira muavafakat ile memurun
memnuniyeti ve verimi artar, iş barışı kuvvetlenir. Ancak muvafakar
verip vermemek halen çalıştığınız Kurumun inisiyatifindedir.
Muvafakatınızın verilmemesi halinde idari yargıya başvurarak
müktesep haklarınızın korunmasını, yürütmenin durdurulmasını talep
etme hakkınız mevcuttur. Zira idarenin her türlü eylem ve işleminde
kamu yararı aranır ki, bu kural muvafakat için de geçerlidir.
Muvafakat süreci ile ilgili Kurumunuzun işlemlerini ve şartlarını
öğrenmek için personel yönetmeliğiniz olan Adalet Bakanlığı Memur
Sınav-Atama ve Nakil Yönetmeliği’ni okumanızı tavsiye ederiz.