İlaçta fark ödememek için ne yapmalı?

- Sosyal Güvenlik Kurumu 25 Temmuz 2014 tarihinde Sağlık Uygulama Tebliği’nde bir değişikliğe gitti ve “eşdeğer ilaç” uygulamasını getirdi. Ancak söz konusu uygulama bu ayın başında yani 1 Ekim 2014’de uygulanmaya başlandı.

FİYATLAR GERÇEKTEN ARTTI MI?

Günlerdir kamuoyunda ilaç fiyatlarının eşdeğer ilaç uygulaması ile artacağından bahsediliyor. Ancak gerçekte ilaçların fiyatları aynı yerinde duruyor. Hatta belki bazı ilaçların fiyatlarında azalma dahi olacak. Lakin olan yine hasta vatandaşlara olacak ve bir illüzyonla ceplerinden daha fazla para çıkacak. Nasıl mı?

Eşdeğer ilaç uygulaması; temelde, sınırlandırılmış bir terapötik eşdeğerlik olarak, aynı endikasyon için kullanılabilecek aynı etken maddeyi içeren ürünlerin benzer dozaj formları arasında fiyat karşılaştırması esasına dayanmakta. Yani aynı hastalık için kullanılan ve aynı etken maddeleri içeren birden fazla ilaç varsa eşdeğer ilaç uygulaması ile bunların fiyatları karşılaştırılacak.
Akabinde eşdeğer ilaç bedellerinin ödenmesinde, aynı endikasyon için kullanılabilecek aynı etken maddeyi içeren en ucuz ilaç bedeli dikkate alınacak. Yani en ucuz fiyatta olan ilaç dikkate alınacak ve aradaki farkı hasta ödeyecek.
FARK ÖDEMEMEK İÇİN NE YAPMALI?
Eşdeğer ilaçta fark ödememek için ilacın temin edildiği eczacıya danışarak aynı eşdeğer grubundaki daha ucuz ilaçları öğrenerek söz konusu ucuz ilaçların tercih edilmesi durumunda fark ödemeden tedavinin yapılması mümkün.

HANGİ HASTALIKLAR İÇİN İLAÇ FARKI ÖDENECEK?

Eşdeğer ilaç uygulaması ile hangi ilaç yazılırsa yazılsın, SGK'nın belirlediği fiyat ödenecek. Başlangıç paketi olarak ilk grupta yer alan mide, antibiyotik, kalp, tansiyon, hepatit b, astım hastaları kullandıkları ilaçlar için, raporlu olsalar bile, ilaç fiyat farkını ödeyecekler. Uygulamada yaklaşık 218 ilacın etkileneceği öngörülüyor.
Ancak zaman içerisinde SGK’nın söz konusu hastalık ve bunlara ilişkin ilaç listesini artıracağı tahmin ediliyor.

PEKİ GERÇEK MANZARA NASIL?

Söylediğimiz gibi aslında ilaç fiyatları artmadı, yerinde duruyor. Ancak eşdeğer ilaç uygulaması ile SGK vatandaştan biraz daha fazla para alma derdinde. Hatta zaman içerisinde eşdeğer ilaç uygulamasından bazı ilaç firmaları da etkilenecek ve yüksek fiyattaki ilaçlarını öncesine nazaran fazla satamadıklarından fiyat indirimine dahi gidecekler.
Olayın bir de SGK bütçesi boyutu var. SGK eşdeğer ilaç uygulaması ile yıllık 400 milyon TL tasarruf etmeyi öngörüyor.
SGK’nın 2013 sonu itibariyle toplam gideri 183 milyar TL ve bunun içerisinde 50 milyar TL’si sağlık harcamalarına ilişkin. Yani yapılması planlanan tasarruf sağlık harcamalarının %1’i bile değil.
Devlet eşdeğer ilaç uygulaması gibi düzenlemelerle geçici ve soyut çözümler aramak yerine sağlık politikasını yeniden gözden geçirmesi gerekiyor. Asli bir insan hakkı olan sağlık hakkına maddi boyutuyla yaklaşmanın sonucu sağlık politikalarını SGK’nın belirlemesi oluyor. Hâlbuki bu ülkede Sağlık Bakanlığı adında bir bakanlık var ve hastane işletmekle doktor istihdam etmek dışında bir politikaları yok.
Özetle; sağlık hakkını artık sosyal güvenlik hakkının içine sıkıştırılmış bir olgu olmaktan kurtarıp bağımsız bir politikayla sorunlarına çözüm üretmek gerekiyor.