Memur muhtar olabilir mi memurlar muhtarlık yapabilir mi?

Memurlar görevlerinin dışında başka kamu görevlerinde yer alabilir mi; örneğin; muhtarlık yapabilir mi? 657 sayılı Devlet Memuru Kanunu'na göre, memurların başka resmi görevlerde yer alması hususu nasıl şekillenmiştir? İşte cevabı...

Memurun aynı zamanda muhtarlığa seçilmesi, memuriyetinde herhangi bir sakınca doğurur mu ve hukuki açıdan memurun böyle bir hakkı var mıdır? 

Memurlar.net, bir okuyucusunun kendilerine yönelttiği "27 yıllık devlet memuruyum. Mahallemde muhtarlık boşaldı. Memur olarak göreve devam ettiğim süre içerisinde muhtarlık görevi yapabilir miyim? " şeklindeki soruya bakın nasıl cevap verdi:

Şehir ve Kasabalarda Mahalle Muhtar ve İhtiyar Heyetleri Teşkiline Dair Kanun

Mahalle muhtarlarının teşkili ve görevleri 10/4/1944 tarihli ve 4541 sayılı Şehir Ve Kasabalarda Mahalle Muhtar Ve İhtiyar Heyetleri Teşkiline Dair Kanun ile düzenlenmiş olup, 15/4/1944 tarihli 5682 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulmuş bulunmaktadır.

Muhtarların seçimleri ise 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun'un hükümleri çerçevesinde yapılmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 76. maddesinin 2 nci fıkrasında; "Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ve Silahlı Kuvvetler mensupları, görevlerinden çekilmedikçe, aday olamazlar ve milletvekili seçilemezler." denilememektedir.

2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun'un 17. maddesinde; "Milletvekilleri, belediye başkanları, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile muhtarlar mahalli idareler seçimlerinde adaylıklarını koyabilmek veya aday gösterilebilmek için görevlerinden istifa etmek zorunda değildirler. Milletvekilliği, belediye başkanlığı, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliği ile muhtarlık bir şahıs uhdesinde birleşemez. Bu görevlerin birisinde bulunanlardan bir diğerine seçilenler, seçim sonuçlarının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde tercih haklarını kullanırlar. Bu süre içinde tercih haklarını kullanmayanlar seçildikleri yeni görevi reddetmiş sayılırlar." denilmektedir.

Ayrıca, 2972 sayılı Kanunun 36 maddesinde "Bu Kanunda özel hüküm bulunmayan hallerde 26/4/1961 gün ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile 22/4/1983 tarih 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu, 10/6/1983 gün ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun ve bunların ek ve değişikliklerinin bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanır." hükmü yer almaktadır.
18/1/1984 tarih ve 2972 sayılı Mahalli İdareler İle Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun "Özel hüküm bulunmayan hallerde uygulama" başlıklı 36 ıncı maddesinde "Bu Kanunda özel hüküm bulunmayan hallerde 26/4/1961 gün ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile 22/4/1983 tarih 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu, 10/6/1983 gün ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun ve bunların ek ve değişikliklerinin bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanır." Hükmü yer almaktadır.

10/6/1983 tarihli ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu "Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler" başlıklı 18 inci maddesinde "Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler." hükmü bulunmaktadır.

Anılan Maddede "kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri," hüküm uyarınca devlet memurlarının muhtarlık seçimlerine katılmaları mümkün bulunmamaktadır.

2014 Mahalli idareler seçimlerine ilişkin YÜKSEK SEÇİM KURULU KARARI'da aynı mahiyette açıklamalar içermektedir.

SEÇİM İÇİN İSTİFA EDECEK MEMUR NE ZAMAN DÖNER?

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar uyarınca; Devlet memurluğu ile muhtarlık aynı kişide birleşememekte muhtarlık seçimlerine katılabilmek için "kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri,"nin istifa etmeleri gerekmektedir.