Tarım sigortası nedir, nasıl emekli olunur?

2008 yılında yürürlüğe giren sosyal güvenlik reformu farklı kesimler açısından sosyal güvenliğin basitleştirilmesi ve karmaşık statülerin ortadan kaldırılmasını hedeflemiştir. Buna göre geçmiş dönemde olan SSK, Bağ-Kur, tarım SSK, tarım Bağ-Kur, Emekli Sandığı, kurum sandıkları gibi birçok sigortalılık statüsü ortadan kaldırılmış, tüm sigortalılar 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) şeklinde üç statüye indirgenmiştir.

Çok geniş bir ifade ile söyleyecek olursak 4/1-(a) hizmet akdi ile çalışanları, 4/1-(b) esnafları, 4/1-(c) ise kamu görevlilerini kapsar.
Öte yandan reform öncesinde çalışmaya başlamış olan sigortalılar açısından korunmuş haklar devam etmektedir.

01.05.2008 öncesinde işe girişi bulunan sigortalılar yönünden önceki sosyal güvenlik kanunlarının hükümleri uygulanmaya devam edilmektedir.

Bu yazımızda reform öncesindeki sigortalılık statülerinden “Tarım SSK” statüsünün emeklilik şartlarına değineceğiz.

Tarım SSK Nedir, Nasıl Emekli Olur?

Tarım SSK 2925 sayılı Kanun gereğince uygulanan bir sosyal güvenlik statüsüdür. Bu sigorta türüne hizmet akdi ile bir işverenin yanında çalışan tarım sektörü işçileri tabidir.
Tarımda çalışan söz konusu bu işçilerin sigortalılık başlangıçlarına göre emeklilik tarihleri değişmektedir.

Tarım SSK’lılar 1999 yılında yürürlüğe giren sosyal güvenlik reformu ile yaş şartına tabi olmuştur.

Bu sigortalılar 08.09.1999 günü itibari ile 13 yıl ve daha fazla prim ödemiş bulunmaları şartı ile yaşlılık aylığından yararlanabilmiştir.

Başka bir deyişle Tarım sigortasında yaş şartı ilk kez 09.09.1986 tarihinde yürürlüğe girmiş olup 08.09.1986 ve öncesinde işe girişi olan Tarım SSK’lılar yaş şartına tabi olmadan 3600 gün prim günü ve 15 yıl sigortalılık süresi şartlarını tamamlamaları halinde emekli olabilmektedirler.


Tarım SSK’da Kademeli Sistemle Emeklilik

09.09.1986 tarihi ile 08.09.1999 tarihi arasında işe tarım SSK’lı olarak çalışmaya başlamış olan sigortalılar ise işe tarihlerine göre kademeli sisteme tabidir.

Buna göre 44 yaş ile 58 yaş arasında yaş şartına tabi olunur.

Genel kural olarak ne kadar erken işe giriş, başka bir deyişle sigortalılık başlangıcı var ise o kadar erken yaşta emekli olunabilmektedir.

09.09.1999 tarihi ve sonrasında çalışmaya başlayan tarım SSK’lılar ise 60 yaşını ikmal etmeden önce emekli olamazlar.

Burada belirtilen yaş koşulunun yerine gelmesi için o yaştan gün almanın yetmediğini, tabi olunan yaş şartını doldurmanın gerektiğinin altını çizelim. Örneğin 60 yaş şartına tabi olan bir tarım SSK’lı 60 yaşını doldurup 61 yaşından bir gün aldığı tarih itibariyle emekliliği hak eder.


08.09.1999 ve Sonrası İşe Girenlerin Durumu

08.09.199 günü ve sonrası işe giren Tarım SSK’lı erkeklerin emekli olabilmeleri için 60 yaşını tamamlamaları ve en az 3600 gün sayısı ile 15 yıllık sigortalılık süresi ile normal emekli olacaklardır. Bu durum ta ki son sosyal güvenlik reformunun 01.05.2008 tarihinde yürürlüğe girmesine kadar sürer.

2008 yılında yürürlüğe sosyal güvenlik reformu tüm statülerde olduğu gibi tarım SSK’sında da köklü değişikler yapmıştır.

Reform ile ilk işe giriş tarihi önemini yitirmiş prim ödeme gün sayısının doldurulduğu tarih önem kazanmıştır.

Buna göre ilk defa 01.05.2008 tarihi ve sonrası işe girmiş yani sigortalı olmuş ve ya olacak erkekler için yaş şartı 7200 gün olarak uygulanır.

7200 gün sayısını dolduğu tarihin tespit edilmesi için de şu şartlar aranır:

1.1.2036 ila 31.12.2037 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan erkeler için  61 Yaş,

1.1.2038 ila 31.12.2039 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan erkeler için  62 Yaş,

1.1.2040 ila 31.12.2041 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan erkeler için  63 Yaş,

1.1.2042 ila 31.12.2043 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan erkeler için  64 Yaş,

1.1.2044 ila 31.12.2045 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan erkeler için  65 Yaş,

1.1.2046 ila 31.12.2047 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan erkeler için  65 Yaş,

Şartlarına tabidir.


5400 Günle Kısmi Emekli Olunabilir

İlk defa 01.05.2008 tarihi ve sonrası işe girmiş erkekler 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için kısmı emeklilik şartının prim sayısı şartı 5400 gün olarak uygulanır. Emeklilik yaşının tespiti de 5400 günü tamamladıkları zamana göre belli olur.

5400 günü 31.12.2005 tarihine kadar tamamlayan erkekler 63 yaşında emekli olurlar ama diğerleri için yaş,

1.1.2036 ila 31.12.2037 tarihleri arasında 5400 günü tamamlayan erkekler için 64 yaş,

1.1.2038 gününden sonra 5400 günü tamamlayan erkekler için 65 olarak uygulanır.

Ancak yaş hadlerinin uygulamasında 5400 prim günü sayısı şartı doldurduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınır.