Öğretmene süt izni var mı?
Öğretmenlerin en çok merak ettiği konulardan biri de “öğretmenlere süt izni var mı?” Öğretmenlere süt izni kaç ay, süresi ne kadar? Süt izninin şartları neler?
MEMURLAR - Öğretmen sirkülasyonunun fazla olduğu,
biz gibi genç arkadaşların görev yaptığı eğitim/ öğretim
bölgelerinde uğraştığımız temel sorunlardan biri de süt izni! Çoğu
arkadaşımız ya yeni evli ya ilk çocuğu doğmuş ya da ikincisi… Hal
böyle olunca yasadaki açıktan dolayı okullarda adeta süt izni
savaşı yaşanıyor. Eğer çocuğunuz yaz tatiline iki ay kala doğmuşsa
sorun yok: doğum izni çoğul gebelik değilse iki ay, ardından yaz
tatili başlıyor. Ya çocuğunuz yıl içinde doğmuşsa nolacak?
Geçen sene iş yeri ziyaretleri yaparken telefonum çaldı. Ağlamaklı sesle konuşan bayan öğretmen arkadaşımız, okul müdürünün kendisine süt izni vermediğini söyleyip yardımımı talep ediyordu. Trajikomik bir olayla karşılaşacağımdan habersiz, okula uçarak gittim. Öğretmen arkadaşımız durumunu anlattı: Sınıf öğretmeniydi, özel yetenek derslerinin her gün 3. saatlere dağıtıldığında 1 saatlik boşlukta evine gidip gelebileceğini söylüyordu ancak okul müdürü kabûl etmemişti. Çünkü yönetmelikte izne dair açık bir madde yokmuşmuş. Trajikomik kısım da şurası: Öğretmen arkadaşımız biri Açık Öğretim iki lisans programını tamamlamış, İstanbul’ daki özel üniversitelerin birinde Eğitim Yönetimi alanında yüksek lisans yapıyor. Kız kardeşi PTT’ de memur olarak çalışıyor, ön lisans mezunuymuş. Kız kardeşinin birkaç ay önce çocuğu olmuş. Tabi ki memur statüsünde görev yaptığı için süt izninde sorun çıkmamış ve kız kardeşi ablası olan öğretmen arkadaşımızla ’’Eee, o kadar okudun bi süt iznin bile yok!’’ diyerek dalga geçiyormuş. Evet; maalesef ki 2 lisans, 1 yüksek lisans mezunu öğretmen arkadaşımızın süt izni yok. Yanlış anlaşılmasın. Burada büyük bir çarpıklık var, dikkat çekmek istiyorum!
(Biraz da öz eleştiri yapmakta fayda var. Halen daha 657 sayılı DMK’ yi Öğretmen Kanunu zannediyoruz. Hâlbuki 657 sayılı DMK, memur kanunu: camideki imam da ordudaki subay da şantiyedeki mühendis de bu yasaya tabi… Eğer gerçekten Öğretmen Kanunu olsaydı süt izni, karşımıza sorun olarak çıkmazdı. Millî Eğitim camiası 850.000 kişiden oluşuyor. 3-5 bin kişilik iş kollarına has kanunlar varken 850.000 kişilik Millî Eğitim Bakanlığı’ nın bir kanunu yok. Eğitim gibi bir iş kolunun ’’yazı, genelge, KHK, yönerge ve her yayınlandığında davalık olan yönetmeliklerle’’ yürümeyeceği ortada! O yüzden Öğretmen Personel Kanunu’ nda ısrarcı olmalıyız!)
İlk önce süt izniyle ilgili yasa ne diyor ona bakalım: 657’ nin 104/d maddesinde ‘‘Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası ilk 6 ayda günde üç saat, ikinci 6 ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda kadın memurun tercihi esastır.’’ denilmekte olup izni tam gün çalışan memurlar kullanabilmektedir. Yani 104/d’ de öğretmen ifadesi geçmediği için bağzı uyanık idareciler süt izni vermemekte ısrar ediyor. Hatta öğretmen arkadaşımızın okulu bırakın ikili eğitimi tam gün olsa bile süt izninde sorun çıkartıyorlar.
MEB İzin Yönergesi 10/d’ de tıpkı 657 sayılı DMK’ nin 104/d maddesinde olduğu gibi kadın memura süt izni hakkı tanımlandığı halde gölgesinden korkan, koltuklarını kaybetme korkusu yaşayan çoğu idareci olayı oldubittiye getirmek istese de oluşan tereddütler kimi zaman bakanlığa soruluyor. MEB’ in 27.12.2004 tarih ve 93570 sayılı yazısında süt izninin branş ilâ sınıf öğretmenlerinin talepleri doğrultusunda çözümlenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Aynı minvâlde İnsan Kaynakları Grup Başkanvekili imzalı 30.03.2013 tarihli yazıda idarelerin süt izni kısıtlamasına sahip olmadığı belirtilmiştir. (Hatta aynı ayın 7. günü MEB, Türk Eğitim-Sen’ e verdiği 92617 sayılı cevabî yazıda süt izni kullanan rehber öğretmenlerin ek-ders ücretlerinin kesilmemesi yönünde görüş bildirmiştir.)
Bakanlığın il/ilçelere gönderdiği süt izni yazısının haddi hesabı yok. Neredeyse tüm illere uyarılarda bulunulmuş. Bu demek oluyor ki tüm illerde süt izni hakkını bilmeyen çok sayıda idareci var. Ayrıca Danıştay ve İdare Mahkemesi nezninde de süt iznine dair müştekî öğretmenler lehinde kararlar bulunmaktadır.
Değerli dostlar, süt izni manevî ve anayasal haktır; anne sütünden mahrum kalındığında doğacak zarar kadar anne sütünün faydaları bilimsel anlamda yadsınamaz gerçektir. Anne dışında süt izniyle ilgili hiç kimsenin tasarruf hakkı yok! Bu hususta zorluk çıkartanları bakanlık 04.01.2012 tarih ve 555 sayılı yazısıyla kendilerine bildirmelerini istenmiştir. Öğretmen anneden doğmak, idare eliyle cezalandırmayı gerektirmez! Kanun önünde herkes eşittir ve unutulmamalı ki devlet bir bütündür: Van’ daki uygulamayla İzmir’ dekinin, Sinop’ taki uygulamayla Mersin’ dekinin farkı olamaz! Dolayısıyla PTT’ deki memurun süt izni varsa öğretmenin de olmalıdır.
Geçen sene iş yeri ziyaretleri yaparken telefonum çaldı. Ağlamaklı sesle konuşan bayan öğretmen arkadaşımız, okul müdürünün kendisine süt izni vermediğini söyleyip yardımımı talep ediyordu. Trajikomik bir olayla karşılaşacağımdan habersiz, okula uçarak gittim. Öğretmen arkadaşımız durumunu anlattı: Sınıf öğretmeniydi, özel yetenek derslerinin her gün 3. saatlere dağıtıldığında 1 saatlik boşlukta evine gidip gelebileceğini söylüyordu ancak okul müdürü kabûl etmemişti. Çünkü yönetmelikte izne dair açık bir madde yokmuşmuş. Trajikomik kısım da şurası: Öğretmen arkadaşımız biri Açık Öğretim iki lisans programını tamamlamış, İstanbul’ daki özel üniversitelerin birinde Eğitim Yönetimi alanında yüksek lisans yapıyor. Kız kardeşi PTT’ de memur olarak çalışıyor, ön lisans mezunuymuş. Kız kardeşinin birkaç ay önce çocuğu olmuş. Tabi ki memur statüsünde görev yaptığı için süt izninde sorun çıkmamış ve kız kardeşi ablası olan öğretmen arkadaşımızla ’’Eee, o kadar okudun bi süt iznin bile yok!’’ diyerek dalga geçiyormuş. Evet; maalesef ki 2 lisans, 1 yüksek lisans mezunu öğretmen arkadaşımızın süt izni yok. Yanlış anlaşılmasın. Burada büyük bir çarpıklık var, dikkat çekmek istiyorum!
(Biraz da öz eleştiri yapmakta fayda var. Halen daha 657 sayılı DMK’ yi Öğretmen Kanunu zannediyoruz. Hâlbuki 657 sayılı DMK, memur kanunu: camideki imam da ordudaki subay da şantiyedeki mühendis de bu yasaya tabi… Eğer gerçekten Öğretmen Kanunu olsaydı süt izni, karşımıza sorun olarak çıkmazdı. Millî Eğitim camiası 850.000 kişiden oluşuyor. 3-5 bin kişilik iş kollarına has kanunlar varken 850.000 kişilik Millî Eğitim Bakanlığı’ nın bir kanunu yok. Eğitim gibi bir iş kolunun ’’yazı, genelge, KHK, yönerge ve her yayınlandığında davalık olan yönetmeliklerle’’ yürümeyeceği ortada! O yüzden Öğretmen Personel Kanunu’ nda ısrarcı olmalıyız!)
İlk önce süt izniyle ilgili yasa ne diyor ona bakalım: 657’ nin 104/d maddesinde ‘‘Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası ilk 6 ayda günde üç saat, ikinci 6 ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda kadın memurun tercihi esastır.’’ denilmekte olup izni tam gün çalışan memurlar kullanabilmektedir. Yani 104/d’ de öğretmen ifadesi geçmediği için bağzı uyanık idareciler süt izni vermemekte ısrar ediyor. Hatta öğretmen arkadaşımızın okulu bırakın ikili eğitimi tam gün olsa bile süt izninde sorun çıkartıyorlar.
MEB İzin Yönergesi 10/d’ de tıpkı 657 sayılı DMK’ nin 104/d maddesinde olduğu gibi kadın memura süt izni hakkı tanımlandığı halde gölgesinden korkan, koltuklarını kaybetme korkusu yaşayan çoğu idareci olayı oldubittiye getirmek istese de oluşan tereddütler kimi zaman bakanlığa soruluyor. MEB’ in 27.12.2004 tarih ve 93570 sayılı yazısında süt izninin branş ilâ sınıf öğretmenlerinin talepleri doğrultusunda çözümlenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Aynı minvâlde İnsan Kaynakları Grup Başkanvekili imzalı 30.03.2013 tarihli yazıda idarelerin süt izni kısıtlamasına sahip olmadığı belirtilmiştir. (Hatta aynı ayın 7. günü MEB, Türk Eğitim-Sen’ e verdiği 92617 sayılı cevabî yazıda süt izni kullanan rehber öğretmenlerin ek-ders ücretlerinin kesilmemesi yönünde görüş bildirmiştir.)
Bakanlığın il/ilçelere gönderdiği süt izni yazısının haddi hesabı yok. Neredeyse tüm illere uyarılarda bulunulmuş. Bu demek oluyor ki tüm illerde süt izni hakkını bilmeyen çok sayıda idareci var. Ayrıca Danıştay ve İdare Mahkemesi nezninde de süt iznine dair müştekî öğretmenler lehinde kararlar bulunmaktadır.
Değerli dostlar, süt izni manevî ve anayasal haktır; anne sütünden mahrum kalındığında doğacak zarar kadar anne sütünün faydaları bilimsel anlamda yadsınamaz gerçektir. Anne dışında süt izniyle ilgili hiç kimsenin tasarruf hakkı yok! Bu hususta zorluk çıkartanları bakanlık 04.01.2012 tarih ve 555 sayılı yazısıyla kendilerine bildirmelerini istenmiştir. Öğretmen anneden doğmak, idare eliyle cezalandırmayı gerektirmez! Kanun önünde herkes eşittir ve unutulmamalı ki devlet bir bütündür: Van’ daki uygulamayla İzmir’ dekinin, Sinop’ taki uygulamayla Mersin’ dekinin farkı olamaz! Dolayısıyla PTT’ deki memurun süt izni varsa öğretmenin de olmalıdır.
Yücel ÖNDER
Türk Eğitim-Sen
Esenler İlçe Başkanı