ÖSYM'de akıllara ziyan YDS uygulaması!

Türk Hava Yolları’nda müşteri ilişkileri uzmanı olarak çalışan 33 yaşındaki görme engelli Sevda Yılmaz, dil tazminatı alabilmek için ÖSYM’nin yaptığı Yabancı Dil Sınavı’na (YDS) girdi. Geçen pazar günü yapılan sınavda okuyucu yardımı isteyen Yılmaz’a İngilizcesi yeterli olmayan okuyucu verildi. Yılmaz sorulardan çok okutmanların telaffuzunu anlamaya çalıştı. 45 dakika soruları yapabilmek için uğraşan Yılmaz, ağlayarak sınavdan çıktı.

Yılmaz, sınava başvuru yaptığında görme engelli olduğu için hem soruları okuyacak ‘okuyucu’ hem de cevapları işaretleyecek ‘işaretleyici’ talep etti. Sınav günü okulda kendisine yardımcı olacak iki kişiyle tanıştı. Daha sonra yaşananları Yılmaz’ın kendisinden dinleyelim:

Asıl okuyucu gelmemiş

“Okutmanlardan biri bana İngilizcesinin iyi olmadığını söyledi. Ben şaka yapıyor zannettim. Daha sonra ikinci kişi ile sohbet ederken asıl okuyucumun gelmediğini, bunun üzerine binadan kendisini görevlendirdiklerini söyledi. Okuyucu soruları okumaya başladı ancak söylediği gibi İngilizcesi çok iyi değildi. Kendisi de ‘Ben kendimi işaretleyici olarak düşünmüştüm’ dedi. Marmara E?itim Bilimleri’nde doktora ö?rencisiydi bu ki?i. Ancak her doktora yapan ki?inin Yngilzcesi çok iyi anlamyna gelmiyor. Ben sorunun ne olduğunu anlamak yerine okuyucunun telaffuz ettiği kelimelerin ne olduğunu anlamaya çalışıyordum. Böyle devam edemeyeceğini söyleyince ikinci kişi soruları okumaya başladı. Bu kişi de bana verilen diğer görevli gelmediği için son anda görevlendirilmiş felsefe öğretmeniydi. Ancak o da yanındakine kelimelerin nasıl okunduğunu soruyordu. 45 dakika bu şekilde soruları anlamaya çalıştım ama çok moralim bozuldu. Bu kez ikinci okutmanı alıp başka birini verdiler. Bu görevlinin İngilizcesi çok iyiydi ancak tüm konsantrasyonum bozulmuştu. Sınavdan ağlayarak çıktım. Sınavda başarısız olacaksam da kendi başarısızlığım olsun, neden başkasının başarısızlığına mahkûm oluyorum? Sınavımın tekrarlanmasını istiyorum.”

Yılmaz’ın Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji ve Eğitim Laboratuvarı (GETEM) Direktörü olan eşi Engin Yılmaz, aynı zamanda YÖK Özürlü Öğrenci Temsilcisi ve Engelsiz Erişim Derneği Genel Sekreteri olduğu için yaşanan sıkıntıyı engellilerin mail gruplarına yazdı. Bunun üzerine ÖSYM’den telefonla arandı. Sevda Yılmaz, durumu yetkiliye anlatınca iddiasına göre aldığı cevap “45 dakika sınavda kalmışsınız. O kadar sürede mi anladınız okuyucunun kötü olduğunu?” oldu.

YÖK Özürlü Öğrenci Temsilcisi Engin Yılmaz ise bu durumun ilk kez yaşanmadığını belirterek engellilerin taleplerini şöyle anlatıyor:

“Okuyucu sistemi devam ettiği müddetçe sorunlar yaşanacak. Ekran okuyucu programlarla metinler seslendiriliyor bilgisayarda. Sorular mp3 player’a da kaydedilebilir. Bu seçenekler olmalı. Hatta isteyen breyl alfabesiyle almalı soruları. Biz daha önce de ÖSYM’ye ilettik. 2011’de YGS’den bir ay önce arayıp ‘Görme engellilere soruları mp3 player’da vereceğiz’ dediler. Ankara’ya gidip sistemi denedik. ‘Eksikleri var’ diye rapor sunduk. Bir daha ses çıkmadı.”

Sevda’nın yaşadığı ilk değil: Hece hece okuyordu

Sevda Yılmaz’ın yaşadığı sorun engelli mail gruplarında paylaşılınca aynı sınavla ilgili sorun yaşayanlar da sıkıntılarını anlattı. Bu mail’lerden biri şöyle: “Ben de 2013 YDS’ye girdim. Okuyucularımdan birisi İngilizceyi iyi bilmiyordu. Hatta o kadar kötü okuyordu ki; hece hece, zaman zaman da harf harf. Diğeri ona göre biraz daha iyi biliyordu ama onun da sınav günü sesi kısılmıştı.”

ÖSYM: ADAY HAKLI DEĞİL

ÖSYM ise iddiaları reddederek verilen okuyucunun doktorasını yapmış, dil puanı olan, yurtdışında yaşamış bir olduğunu belirtti. ÖSYM Basın Müşaviri Yasin Bulduklu bu yıl görme engelliler için elektronik sınavın denemesini yapacaklarını da belirterek “Kamera görüntüleri incelenecek. Mağduriyet varsa okuyucular hakkında işlem yapılır. Ancak dil bilmeyeni yardımcı atamamız imkânsız” diye konuştu.