TEOG lise tercihlerinde 3 ilçe şartı getirildi!

MEMURLAR - Bu yıl başta Anadolu ve fen liseleri olmak üzere ortaöğretim kurumlarına yerleştirmelerde ilk kez uygulanacak olan Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sistemi’yle (TEOG) ilgili ailelerin kafası karışık.

Farklı listeler, okul türleri tercihleri, evine en yakın okula otomatik kayıt, nakil uygulamaları gibi farklı yerleştirme kurallarının uygulanacağı bu sistemle ilgili bilinmezlikler ailelerin endişelerini artırıyor. Çocuklarının istemedikleri okullarda okumak zorunda kalmaması için hata yapmamaları gerektiğini bilen aileler sorularına tatmin edici yanıtlar arıyor. Anadolu ve fen liseleri başta olmak üzere merkezi yerleştirmeler için tercihlerde kullanılacak olan Yerleştirme Puanı (YEP) henüz açıklanmadı ancak yerleştirmenin kurallarını anlatan “2014 Yılı Ortaöğretim Kurumlarına Geçiş Uygulaması Tercih ve Yerleştirme Kılavuzu” yayımlandı.

Habertürk'ün haberine göre,kılavuzu Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) sitesinden edinebilirsiniz. Yıl içinde öğrencilerin 6 dersten girdikleri toplam 12 sınavın sonuçları ile 3 yıllık yıl sonu başarı puanlarının kullanılmasıyla oluşturulacak yerleştirme puanları 7 Temmuz tarihinde açıklanacak. Tercihler ise 31 Temmuz’da alınmaya başlanacak ve 8 Ağustos’ta son bulacak. Tercihler öncesinde yerleştirmede hangi kuralların uygulanacağını anlatacağımız bu yazı dizisinde sizler merak ettiğiniz soruların yanıtlarını bulacaksınız.

Yerleşemeyene ‘zorunlu okul’ tepkisi 3 ilçe alternatifi getirdi

Tercihlerde A listesinde 15 okul yazılacak. B listesinde 6 okul türünden en az 4’ü işaretlenecek. Aksi halde tercih sistemi onay vermeyecek. Ailelerin ‘Çocuğumu zorla meslek ya da imam hatip lisesine yollayamazsınız’ tepkisi sonuç verdi. ‘Evine en yakın okul’ zorunluluğu 3 ilçeye kadar genişletildi.

Liselere geçişte bu yıl ilk kez uygulanacak sistemin adı Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sistemi. TEOG olarak bilinen bu sistemde başta Anadolu ve fen liseleri olmak üzere merkezi sınavlarla öğrenci alan okullara yerleştirme puanı 8. sınıf öğrencilerinin Türkçe, Matematik, Fen ve Teknoloji, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, TC. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük ile Yabancı Dil olmak üzere 6 dersten girdikleri toplam 12 sınavın sonuçları ile 6., 7. ve 8. sınıf yılsonu başarı puanlarıyla yapılacak hesaplamayla oluşacak. İşte tercih listelerinizi hazırlarken bu puanları kullanacaksınız. Önceki yıllarda tercih yapabilmek için öğrencilerin belli bir puan barajını aşmaları gerekiyordu. Geçen yıl bu baraj 201 puandı. Bu yıl ise taban puan uygulaması olmayacak. 8. sınıfta okuyan yaklaşık 1.3 milyon öğrencinin yerleştirme puanı hesaplanacak ve tümü tercih listesi hazırlayabilecek.

İKİ LİSTE VAR

Liselere yerleştirmelerde tek değişiklik, 12 sınavlı bir sistemin gelmesi ya da taban puan şartının kaldırılması değil. Aynı zamanda tercih ve yerleştirme kuralları da değişti. Tercihler için A ve B olmak üzere iki farklı tercih listesi hazırlanacak. A listesinde 15 tane okul adı bulunacak. Bu listeye Anadolu, fen, sosyal, mesleki ve teknik, imam hatip, çok programlı liselerden istediğiniz okulları seçip yazabileceksiniz. Bu listede ilçe ve il sınırlaması yok. Sadece fen ya da Anadolu değil, tüm liseler aynı listede yer alabilecek. Çocuğunuzu göndermek istediğiniz 15 okulun adını belirleyip, okul kodlarını yazarak tercihte ilk kullanılacak A listenizi oluşturacaksınız. Bu listeye en fazla 15 okul yazabilirsiniz ve tümünü doldurmak zorunda değilsiniz. Ancak tavsiyemiz bu listede hakkınız olan 15 okula da yer vermeniz. Yoksa B listesindeki okul türlerinden birine yerleşebilirsiniz.

B LİSTESİ ZORUNLU

Ancak büyük tartışmalara yol açan B listesinde ise okul adı değil, okul türleri işaretleyeceksiniz. Bu okul türleri de Anadolu, fen, sosyal, mesleki ve teknik, imam hatip, çok programlı liseler olmak üzere 6 tane. Bunlardan en az 4’ünü seçeceksiniz. B listesiyle ilgili Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) iki önemli değişiklik yaptı. Çünkü aileler A listesindeki okullardan birine yerleşemeyen çocuğunun evinin en yakınındaki bir liseye yerleşecek olmasına büyük tepki gösterdi.. Aileler, “Evimizin yakınında meslek ya da imam hatip varsa ben bu okulları seçmediğim halde çocuğumu zorla bu okullara gönderemezsiniz” diyor ve yerleştirme işlemleri için yargı yoluna başvuracağını dile getiriyordu.

ONAY VERMEYECEK

İşte MEB, bu tepkiler üzerine ilk olarak B listesinde 4 okul türünü zorunlu işaretleme kuralı getirdi. Meslek ve imam hatip liselerine çocuklarını yollamak istemeyen aileler bu durumda Anadolu, fen, sosyal ve çok programlı lise türlerini işaretleyecek. Yerleştirme işlemi de bu okullara yapılacak. Veliye B listesinden en az 4 okul türü seçmek zorunluluğu getiren bu sistemde eğer bu işaretlemeyi yapmazsanız elektronik ortamda yapacağınız tercihlerinize onay alamayacaksınız. Ailenin sadece A listesini doldurma şansı yok. B listesinden okul türü seçmediği takdirde yerleştirme sistemine giremeyeceksiniz.

ALTERNATİF 3 İLÇE

B grubundaki okullara “zorunlu yerleştirme” ile ilgili ailelerin tepkilerinden biri de başka bir ilçedeki okullarda boş kontenjan olmasına rağmen neden çocuklarını bu okullara yollayamadıklarına ilişkindi. Aileler bu uygulamanın da “ikametgâh sınırlaması” getirerek seçme özgürlüklerini engellediğini ve hukuki olmadığını söylüyordu. MEB, sistemdeki bu hatayı da “alternatif 3 ilçe” uygulamasıyla gidermeye ve oluşabilecek hukuki sorunları çözmeye çalıştı. Bu düzenlemeyle aile B listesinde üç ilçe tercih edebilecek. A listesinde 15 okuldan birine yerleşemeyen öğrenci B listesinde zorunlu işaretlediği 4 okul türüne göre sırasıyla ikamet ettiği semt, köy, mahalle, tüm ilçe geneli ve seçtiği 3 ilçe taranarak yerleştirilecek. Ancak bu listede başka bir ildeki okula kontenjan boş olsa bile yerleştirilemeyeceksiniz

AİLELER YENİ SİSTEMLE İLGİLİ NE DÜŞÜNÜYOR?

‘ŞANS FAKTÖRÜ GETİRİYOR’

Berna ve Mehmet Kain: Bu yeni sistem çok soru işaretleri ve belirsizliklerle dolu. Tüm veliler gibi ben de bu durumdan çok rahatsızım. Tercihlerdeki B seçeneğini düşünmek bile istemiyorum. Çünkü benim oturduğum yerde sadece bir meslek lisesi var. Çocuğum oraya gitmek zorunda kalabilir. İkametgâh sınırlaması kesinlikle adaletsiz. Her muhitte kaliteli ve yeterli okul yok. Bu sistemin yıldızı nakiller olacak. Taban puanı kalktığı için de birçok sürpriz bizi bekliyor görünüyor. Temennimiz haksızlıklar olmasın. Ama sistem şans faktörünü de beraberinde getiriyor.

‘EMLAK FİYATLARI ARTACAK’

Özden Üneri: Bu yıl benim çocuğum da yeni sistemle liseye yerleşecek. Bu sistemdeki yerleştirmeler özellikle de ek yerleştirme çok kafa karıştırıcı. Okula kayıt için ikametgâha bakılıyor. Taşınacak mıyız? Böyle uygulamayla Galatasaray Lisesi, İstanbul (Erkek) gibi köklü ve başarılı okulların çevresindeki emlak fiyatları artacak. Nakil uygulamalarında ilçe sınırlaması da olmamalı. Çocuk A ve B tercihlerine yerleştirilmezse ne olacak? Veliye sunulan seçenek nedir? “A ve B tercihlerine yerleştirilemezse merkezi yerleştirme yapılmasını istiyor musunuz?” diye sorulmalı. “Evet” diyenlere “Alan, il ve ilçe tercih sıralaması yap” seçeneği verilmeli. Meslek, çok programlı, imam hatip gibi özel beceri ve gönüllülüğün gerekli olduğu liseler için yapılacak kayıtların gençler ve aileleri için zorlayıcı olacağını, isteksiz öğrenci ve ailelerin zarar göreceğini düşünüyorum. İlçe sınırlaması getirilmesi dezavantajlı bölgelerde yaşayan gençler açısından risk. Lise çağı arkadaşlıkları gençleri şekillendirir. O yüzden o çevrelerde kalmaya zorunlu olmamalılar. Ama bakanlık çocuklara “Sen bu riskli bölgede kal” diyor. Özel okullar sistem dışına çıkmak için kurtarıcı gibi duruyor.

YERLEŞTİRME TAKVİMİ NASIL İŞLEYECEK?

4 TEMMUZ: Tercihlere esas kontenjan tablolarının ilanı

7 TEMMUZ: 8. sınıf Yerleştirmeye Esas Puanların (YEP) ilanı

31 TEMMUZ-8 AĞUSTOS: Tercihlerin alınması (Saat 17.00’ye kadar)

22 AĞUSTOS: Yerleştirme sonuçlarının açıklanması

25- 28 AĞUSTOS: Nakil başvuruları alınacak 29 AĞUSTOS: Nakil işlemleri saat 19.00’da bitecek

15 EYLÜL: Okulların açılış tarihi

EYLÜL SONU: Ay sonuna kadar haftalık periyotlar halinde nakil işlemleri sürecek

MEB UZMANLARI AİLELERE YANIT VERİYOR

MİLLİ Eğitim Bakanlığı’na sorularınızı yönelttik ve yanıtlarını aldık. Ailelerin sistemle ilgili sorularından bazıları ve MEB yetkililerinin bunlarla ilgili verdiği yanıtlar şöyle:

SEÇME HAKKIMI ENGELLEMEYİN

SORU: İstemediğim liseye çocuğumun zorla yerleştirilmesi eğitimde seçme hakkımın engellenmesi değil mi? YANIT: Yerleştirme sistemi zorunlu yerleştirme esasına dayanmıyor. Öğrencilerimiz A Grubu tercih listesi ile zaten 15 tercih yapma hakkına sahip ve A’da istediği bir okula yerleşemeyen öğrencilerimizin istedikleri türde bir okula yerleşmek suretiyle açıkta kalmaması için okul türlerine göre oluşturulan B grubu tercih listesi devreye girmekte. Burada asgari 4 okul türü tercihi esas olarak belirlenmiştir. Bu esaslar öğrencilerimizin A Grubu 15 tercihte bir okula yerleşemedikleri takdirde istemedikleri bir okul türüne yerleştirilmemeleri ve istediği bir okul türüne yerleşmelerini sağlamak suretiyle mağduriyet yaşamamalarını amaçlamaktadır.

SINIRLAMA DEĞİL RAHATLAMA

SORU: İkametgâh yüzünden neden bir sınırlamaya tabi oluyorum? Boş kontenjan için başka bir ilçeye mi taşınacağım?

YANIT: İkametgâh uygulaması bir sınırlandırma değil, aksine veli ve öğrencileri rahatlatacak bir tedbir kararıdır. Bu anlamda öğrenci; B Grubu tercih başvurusundaki önceliğini belirttiği türe göre sırasıyla ikamet ettiği cadde, sokak, bulvar, ikamet ettiği mahalle, ikamet ettiği köy, ikamet ettiği bucak, ikamet ettiği ilçe ve tercih başvurusu sırasında seçeceği alternatif 3 ilçe geneline bakılarak yerleştirilecek.

B’DEN OKUL SEÇMEYEN ONAY ALAMAYACAK

SORU: Tercihlerimizde B listesini de doldurmak zorunda mıyız? Sadece A listesinden okul seçer ve B listesinden tercih yapmazsak ne olacak?

YANIT: Tercihler okul kodlarına ve okul türlerine göre olmak üzere iki grupta alınacak. A Grubu için öğrencilerden tüm okul türlerini içeren 15 adet tercih alınacaktır. Öğrencilerin A Grubu tercihleri, tercih listelerinde yer alan okulların tercih kodlarına göre, B Grubu tercihleri ise sadece okul türlerine göre yapılacaktır. B Grubu tercih listesinden en az 4 (dört) okul türü zorunlu olarak seçilecektir. B Grubu tercih listesini yapmadan, sistem işlem bitti onayı vermeyeceği için sadece A Grubu’ndan tercih yapılamayacaktır.

EĞİTİMCİLER YENİ SİSTEMİ YORUMLUYOR

BAKANLIK ILE VELIKARŞI KARŞIYA GELİR

Prof. Dr. Hasan Şimşek İstanbul Kültür Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı: Eğitim konusundaki icraatlarda hep sorunlar var. TEOG sisteminin getirilmesinde de böyle oldu. Şimdi de liselere yerleştirmede yine şapkadan tavşan çıkacak. TEOG güvenilir bir seçme ve yerleştirme sistemi değil. Güvenilir olmayan sistemle çocukları belirli bir skalada sıralamanız eşit ve adil değildir. Ölçme sistemi güvenilir olmayınca haksızlık ve adaletsizlikler ortaya çıkar. SBS, sevelim ya da sevmeyelim, TEOG’a göre daha güvenilir bir ölçme sistemiydi. Bir velinin en temel eğitim hakkı olan çocuğunun gideceği okulu seçme hakkının elinden alınmasını anlamak kolay değil. Veli okul tercihini yaparken, eve olan uzaklık gibi lojistik etkenlerin yanı sıra eğitim kalitesi konusunda da tercihlerde bulunur. Bu sistemde de B listesinde sorunlar çıkacak, kılavuzda eleştiriler dikkate alınarak düzeltilmeye çalışılmış olsa da sistemdeki sorunlar MEB ile velileri karşı karşıya getirecek. Eğitim hakkı evrensel, anayasal ve kutsal bir haktır. Bu hakkın adil, eşitlikçi ve özgür bir sistem içinde kullanılmasını sağlamak gereklidir