İlaç kullanımında yeni bir dönem başlıyor
Uygulama sayesinde özellikle piyasaya yeni çıkan ilaçların öngörülmeyen yan etkileri toplanabilecek.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkan
Yardımcısı Güven Artıran, Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ),
hastalardan yan etki bildirimi toplanması projesinde, dünyada
ikinci ülke olarak Türkiye'yi seçtiğini bildirdi.
Dünyada ilk kez Hırvatistan'da başlatılan projenin bundan böyle
Türkiye'de de uygulanmaya başlandığını belirten Artıran, şu
bilgileri verdi:
''İlaçların tedavi edici özelliklerinin yanında birtakım
istenmeyen yan etkileri de olabiliyor. Yan etki bildirimleri,
ilaçlarla ilgili olası risklerin mümkün olan en kısa sürede tespit
edilip önlemlerin alınabilmesi için büyük önem taşıyor. Türkiye'de
aslında 1985'den beri hekimlerden, eczacılardan ve hemşirelerden
yan etki bildirimleri alınıyordu. Bu yan etkiler kurum
bünyesindeki Türkiye Farmakovijilans Merkezi'nde (TÜFAM) izlenip
kayıt altına alınıyordu. Artık hastalar ya da yakınları da ilaç
kullanımı sırasında karşılaşılan yan etkileri doğrudan TÜFAM'a
iletebilecek.''
ÖZELLİKLE YENİ ÇIKAN İLAÇLARA DİKKAT!
Özellikle piyasaya yeni çıkan ilaçlarla ilgili yan etki bildirimi
toplamayı amaçladıklarını ifade eden Artıran, bir hastalığın
tedavisine yönelik ilaçların yanı sıra aşı ve bitkisel ürünlerle
ilgili de bildirimde bulunulabileceğini bildirdi.
Artıran, vatandaşlara, hekimin önerisine ve kullanma kılavuzuna
uygun kullanılmasına rağmen ilaçlarıyla ilgili beklenmeyen yan
etkiyle karşılaştıklarında mutlaka bildirim yapmaları çağrısında
bulundu.
İSİMLERİ GİZLİ TUTULACAK
Hastaların kolayca yan etki bildirimi yapabilmesi Dünya Sağlık
Örgütü'nün hazırladığı elektronik raporlama sisteminin
kullanılacağını anlatan Artıran, bunun hem hastaların hem de
sağlıkçıların bildirim yapabileceği, herkese açık olacak bir sistem
olacağını söyledi.
Artıran'ın verdiği bilgiye göre, hastalar yan etki
bildirimini Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun
www.titck.gov.tr ana sayfasındaki linki kullanarak
yapabilecek.
Doğrudan TÜFAM'ın ulaşabileceği bir veri tabanına aktarılacak
bildirimler, Dünya Sağlık Örgütü'nün İlaç İzleme İşbirliği Programı
kapsamında örgütün veri tabanına da gönderilecek.
Yan etki bildirimi yapacakların sadece e-posta adresinin bulunması
yeterli olacak. Bu kişilerin adı ve iletişim adresi gibi bilgiler
kesinlikle gizli tutulacak, 3. kişi ve kurumlara izinsiz
açıklanmayacak.
Artıran, ''Beklenmeyen yan etki ilaçtan kaynaklanıyorsa kullanma
kılavuzuna uyarı ekleyebileceğimiz gibi toplatma yoluna da
başvurabileceğiz'' dedi.
HANGİ YAN ETKİLERİNİN OLDUĞU BELİRTİLMELİ
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkan Yardımcısı Güven
Artıran'ın verdiği bilgiye göre, şu durumlarda öncelikli yan etki
bildirimi yapılması gerekiyor:
-Piyasaya yeni çıkan ilaçlarda görülen tüm şüpheli yan etkiler
-İyi bilinen veya güvenli olduğu kabul edilen ilaçlar için tüm
ciddi ve beklenmeyen yan etkiler
-Sıklığında artış meydana gelen yan etkiler
-İlaç-ilaç, ilaç-gıda veya ilaç-gıda katkı maddeleri ile
etkileşmeler sonucu meydana gelen yan etkiler
-Gebelik ve emzirme sırasında ilaç kullanımına bağlı sorunlar
-İlacın intihar eğilimine ve bunun devamında şüpheli ilacın veya
başka ilaçların doz aşımına neden olduğuna işaret eden durumlar
-Hayati tehlike taşıyan hastalıkların tedavisinde kullanılan
ilaçlar, aşılar ve gebeliği önleyiciler başta olmak üzere
etkisizlik olayları
-Ciddi ve beklenmeyen yan etkiye yol açan yanlış kullanım ve
suiistimaller