Asgari ücrette neler değişti?

Bilindiği üzere Asgari Ücret Tespit Komisyonu her yıl toplanarak bir sonraki yılın birinci ve ikinci yarıyıllarında ne kadar asgari ücret artışı yapılacağını belirliyor.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2013 yılının son günü toplanarak 2014 yılı için uygulanacak asgari ücret tutarını da belirlemiş bulunuyor.

Komisyon ayrıca çalışanlar için farklı belirlenen asgari ücret oranları ve vergi yükü ile ilgili de önemli kararlar aldı.

Peki, yeni asgari ücret ne kadar, asgari ücrette neler değişti; tüm okurlarımızı bilgilendirecek şekilde aktaralım.

 

16 Yaşından Büyüklere Ayrım Kalktı

Bu yıl Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun aldığı en önemli karar 18 yaşını doldurmamış işçilere ödenen daha düşük asgari ücreti kaldırması oldu.

Şimdiye kadarki uygulamada 16 yaşından büyük ancak 18 yaşından küçük işçilere daha düşük asgari ücret tutarı belirleniyordu.

Eşit işe eşit ücret prensibine ve anayasal eşitlik ilkesine aykırı olan bu uygulama ne yazık ki gençlerin istihdama katılımını özendirmek yerine cezalandıran bir yaklaşıma sahipti.

Avrupa’da gençler daha lise yaşlarında ara eleman vasfını kazanarak çalışma yaşamına katılırken bizdeki ara eleman eksikliğinin bir nedeni de ücret açısından gençlere uygulanan ayrımcılık idi.

Son düzenleme ile yaşına bakılmaksızın tüm çalışanlar için tek asgari ücret belirlenmiş bulunuyor.

Bu gelecekte sektörel ve bölgesel asgari ücretin kapısını aralar mı, göreceğiz.

Ancak şunu söylemek gerekir ki, yaşa bakmaksızın ulusal tek asgari ücret uygulanması bizim gibi emeğin çokça sömürüldüğü ve karın kayıtdışılık üzerinden yapılmaya çalışıldığı ekonomik modellerde sosyal adaleti sağlayıcı bir işlev görüyor ve korunması gerekiyor.

 

2014’ün İlk Altı Ayında Ne Kadar?

Asgari Ücret Tespit Komisyonu aldığı karar ile yılın ilk altı ayında, başka bir deyişle 01.01.2014 ile 30.06.2014 tarihleri arasında, asgari ücreti % 5 oranında arttırarak brüt 1071 TL’ye çıkartmış bulunuyor.

Bu oran belirtmek gerekir ki brüt tutar, yani üzerinden vergi ve sigorta payı kesilecek giydirilmiş tutarı ifade ediyor.

Çalışan bir asgari ücretlinin eline ne kadar geçeceği ise bekar olup olmamasına, eşinin çalışıp çalışmamasına, çocuk sayısına ve özürlü olup olmamasına göre değişiyor.

Bekar ve çocuksuz bir asgari ücretlinin alacağı net asgari ücret, 80 TL 33 Kuruş asgari geçim indirimi de dahil olmak üzere 846 TL olacak.

Çocuklu ve evli olanlar ise çocuk sayısına ve eşinin çalışıp çalışmıyor oluşuna göre daha fazla asgari geçim indirimi alıyor. Vergi indirim belgesi almış sakat çalışanlar ise vergi indirimi aldığından eline daha fazla geçiyor.

Ancak şunu belirtmek gerekir ki tüm bu düzenlemeler ele geçen maaşta en fazla 100 TL’lik bir artışa neden olmakta.

 

1 Temmuz 2014’te Tekrar Artacak

Asgari ücretteki ikinci dönem artışı da şimdiden belirlenmiş durumda.

Yılın ikinci yarısı için % 6 zam uygulanacak.

Buna göre çalışanların alacakları asgari ücret tutarı yılın ikinci yarısı yani 01.07.2014 ile 31.12.2014 arasında brüt 1134 TL oluyor.

Bekar ve çocuksuz bir asgari ücretlinin alacağı net asgari ücret ise 891 TL 3 Kuruş. Bu rakamında içerisinde 80 TL 33 Kuruş asgari geçim indirimi de bulunuyor.

 

Asgari Ücretteki Artış Yeterli mi?

Yılın bütünü dikkate alındığından totalde % 11’lik bir artışın yapıldığı görülmekte.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’in Kasım ayı son verilerine göre yıllık bazda 2013 yılı enflasyonu % 7,32.

Enflasyonun ücretlerde yarattığı reel erime dikkate alındığından 2014 yılı asgari ücreti yaklaşık % 3,5 oranında arttırılmış bulunuyor.

Artışın enflasyon üzerinden olması asgari ücretlinin enflasyona ezdirilmemesi anlamında sevindirici.

Ancak bu artışın yeterli olduğu anlamına da gelmiyor. Çalışanlara ekonomik büyümeden pay verilmemesi, ancak öte yandan daralma dönemlerinde fedakarlık beklenmesi çelişkili bir durum.

Türkiye 2023’te dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olacaksa çalışanlarına büyümeden pay vermeyi, çalışan başına prodüktiviteyi arttırmayı ve katma değer üreten sektörlere geçmeyi öğrenmek zorunda.

Yoksa düşük ücret ile yerli sermayeyi sübvanse ederek ve katma değeri düşük emek yoğun ürünleri ihraç ederek kalkınma stratejisinin sınırlarına dayanmış bulunuyoruz.

 

3 Çocuklu Asgari Ücretli Vergi Vermeyecek

Belirttiğimiz üzere yılın ilk yarısında asgari ücret brüt 1071 TL olarak uygulanacak.

1071 TL’lik bu tutar üzerinden %  15 Gelir Vergisi kesiliyor. Bu da parasal olarak yaklaşık 56 TL 22 Kuruşluk bir vergiyi ifade etmekte.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun 2014 yılı için aldığı kararlardan biri de üç çocuğu bulunan ailelerden gelir vergisi alınmaması.

Asgari ücret üzerindeki vergi yükünün sıfırlanması vergide adalet açısından elzem bir durum. Transfer işlemleri ve finansal kazançlardan vergi almayan bir ülkenin asgari ücretliden vergi alması adil ve hakkaniyetli bir durum değil.

Son düzenleme ile, bundan böyle üç ve daha fazla çocuğu bulunanlar için asgari ücret üzerindeki vergi yükü sıfırlanmış bulunuyor. Şüphesiz bu adımda hükümetin “en az üç çocuk yapmayı” teşvik güdüsünün payı büyük.

Darısı çocuksuz ve bekâr asgari ücretlilerin de başına diyelim.

 

---

 

Kıssadan Hisse

“Tırmandığınız kaya ile kertenkele kadar bütünleşmelisiniz.”

 

---

 

Sorularınız için:

Emeklilik tarihini hesaplatmak isteyen okurlarımızın T.C. kimlik numarası, SSK sigorta sicil numarası, Bağ-Kur numarası, ay-gün-yıl olarak doğum tarihi, askerlik yaptığı ve terhis olduğu tarihleri, askerlik süresini, er olarak yada yedek subay olarak yaptığını, ilk işe giriş tarihi (ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarih), hizmet dökümü, doğum borçlanması için çocukların doğum tarihlerini, özürlü ise özürlülük rapor oranını, vergi indirimi yazısı alıp almadığı bilgilerinin tümünü eksiksiz göndermeleri gerekmektedir. Tarihlerin ay, yıl ve gün şeklinde gönderilmesi gerekir.

 

Yazarın tüm yazıları için: