Aşı olana altın hızma, yumurta, para hediyesi... İşte detayları

Dünyada ve ülkemizde Covid-19'a karşı aşılama çalışmaları tüm hızıyla devam ediyor. Sağlık Bakanlığı'nın Covid-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu'na göre, 15 Nisan itibarıyla uygulanan toplam doz sayısı 19 milyon 506 bin 543 oldu. Başta Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca olmak üzere uzmanlar da aşı sırası gelenin hiç vakit kaybetmeden randevusunu alarak kendisine en uygun aşıyı olması konusunda uyarılarını sık sık yineliyor.

Tüm uyarılara rağmen, sırası gelmiş olsa da aşı yaptırmayanların ülkemizdeki oranı oldukça yüksek. Hürriyet Gazetesi'nden Nuray Babacan'ın haberine göre, ortalama her dört kişiden biri aşı sırasını pas geçti. Bunların önemli bir kısmı da salgının en yoğun olduğu şehirlerden biri olan İstanbul'da bulunuyor. Geçtiğimiz günlerde Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Kemalettin Aydın, "İstanbul'da aşı sırası gelen 250 bin kişi henüz aşısını olmadı" açıklamasıyla durumun ciddiyetini ortaya koydu.

Sırası gelenin aşı olmaması durumu sadece Türkiye'ye özgü değil. Salgının etkisinin çok yoğun hissedildiği birçok ülkede böyle sorunlar yaşanıyor. Almanya'dan Hindistan'a kadar çok geniş coğrafyadaki ülkelerden gelen benzer aşı kararsızlığı haberleri bir süredir dünya basının gündeminden düşmüyor. Hatta bazı ülkelerde bu sorunla başa çıkmak için aşı olan vatandaşlara bazı hediyeler verilmesi seçeneği bile gündeme geldi. Bu hediyeler bazen bir karton yumurta oluyor, bazen de altın bir hızma.

Altın hızma-el blender'ı 
Hediye işinin en yaygın olduğu yerlerden bir tanesi, aynı zamanda salgının ikinci dalgasıyla günlük vaka sayılarının 200 binlere yaklaştığı ve aşılamanın 45 yaş üstü tüm vatandaşlara açıldığı Hindistan. Ülkenin en çok okunan gazetelerinden biri olan Hindustan Times'ın aktardığına göre, Gücerat eyaletinin Rajkot şehrinde, kuyumcular birliği aşı olanlar için bir hediye sistemi geliştirdi. Birliğin organize ettiği aşılama merkezinde aşı olan kadınlara birer adet altın hızma, erkeklere ise birer adet el blender'ı hediye ediliyor.

Aşı olanlara yüzde 5 vergi indirimi uygulanıyor
Ülkenin başka yerlerinde de bu kadar değerli olmasa da aşılananlara verilen hediyeler var. Bunlar arasında ücretsiz atıştırmalıklar, otomobil tamircilerinde indirimler, kırtasiye ürünleri, Hindistan'ın milli yemeklerinden biryani, tatlılar ve tavuk yemeklerini saymak mümkün. Kuzey Delhi Belediyesi ise daha ilginç bir çözüm geliştirmiş. Burada yaşayıp aşı olanlara yüzde 5 vergi indirimi uygulanıyor.

İki doz aşı olanlara 50 puan para hediyesi
Bir diğer ilginç örnek de 1,4 milyarlık nüfusunun yüzde 40'ını aşılamayı hedefleyen Çin. Çinli yetkililer bu hedefe ulaşmak için gerekli hızı yakalayabilmek adına ellerinden geleni yapıyor. Bunun için sürekli vatandaşları telefonla arayıp aşı olmaya davet eden yetkililer, kola batan iğnenin acısını da çeşitli hediyelerle telafi etmeye çalışıyor. Örneğin, Washington Post gazetesi, başkent Pekin'in banliyölerinden Pinggu'da iki doz aşı olanlara 50 puan para hediyesi verileceğini duyurdu. Hatta doz başına 100 yuana kadar çıkan banliyöler bile mevcut. New York Times da Pekin'de aşılama merkezlerinin önüne kurulan dondurma tezgahlarında, aşı kartını gösterenlerin bir dondurma fiyatına iki dondurma alabildiğini aktardı.

İki karton dolusu yumurta hediye
South China Morning Post gazetesinin haberine göre ise özellikle ileri yaştaki vatandaşları aşıya yöneltmek isteyen Beişiançiyao yerel yönetimi, 60 yaşın üzerinde olup da ikinci doz aşısını olan herkese iki karton dolusu yumurta hediye ediyor. Un, tuvalet kağıdı gibi başka ev ihtiyaçlarını hediye eden yerler de var.

Aşı olanlara parklar ücretsiz
Sadece bu da değil... Çin'de birçok yerde aşı olanlar için alışveriş çekleri dağıtıyor. Aşı olana indirimli çay satan tezgahlar da var, ücretsiz oyuncak dağıtan mağazalar da... Hatta devlet idaresindeki bir fotoğraf stüdyosu aşılananların düğün fotoğraflarında indirim yapılacağını bile duyurdu. En ilginci ise aşı olanların tüm parklara ücretsiz girebileceğini duyuran Şicingşan mahallesi olsa gerek. Başka yerlerdeki ödülleri duyan mahalle sakinlerinin bu hediyeyi "biraz cimri" bulduğu da haberlerde yer alıyor. Aşılananlara verilen hediyeler sadece Hindistan ve Çin'le sınırlı değil. Örneğin Dubai'de üç restoran bir doz aşı olana yüzde 10, iki doz aşı olana ise yüzde 20 indirim uyguluyor.

10 dolarlık hediye kartları
ABD'deki bir restoran indirim işini bir nokta daha ileri taşımış. Detroit'te bulunan bir deniz ürünleri restoranı, aşı olduğunu kanıtlayan müşterilerine tam yüzde 50 indirim yapıyor. Mekanın şefi ve sahibi Jared Gadbaw, uygulamayı Fortune dergisine, "Sevdiğimiz işi yapmaya geri dönmemizi sağlayacak tek şeyi kutlamak için bir promosyon organize etmek istedik" diyor. Chicago'daki bir başka restoran ise aşı olanlara 10 dolarlık hediye kartları dağıtıyor. Tallahassee'nin otobüs hizmetlerini yürüten StarMetro şirketi de aşı olmaya gidenlerden ücret almıyor. ABD'de bunun dışında donut gibi hamur işleri, oyun jetonları, aşı kartına PVC kaplama, patlamış mısır ve nakit ödülü, ücretsiz oyunlar, surf tahtasi ve şnorkel kiralama gibi ödüller de var. Hatta bir restoran zinciri aşı olan çalışanlarına 250 dolar ikramiye artı iki gün ücretli izin hakkı veriyor.

Rusya ve İsrail örnekleri
Rusya da aşı olanlara dondurma hediye edilen ülkelerden. İsrail'de bazı mekanlar aşı kartını gösterene ücretsiz içecekler, ekmek, pizza, çeşitli hamur işleri ve özel günlerde yenen bir çeşit et yemeği sunuyor. Ücretsiz DJ performansı hediye eden yerler de var.

Ücretsiz buharda pişmiş mantı
Temmuz ayında başlayacak olan Olimpiyatlar öncesi nüfusunun önemli bir kesimini aşılamak isteyen Japonya'da aşılamadan sorumlu bakan Taro Kono, geçtiğimiz günlerde televizyona çıkarak, aşı olanlara ücretsiz buharda pişmiş mantı sunmanın iyi bir fikir olduğunu söyledi. Henüz bu fikri uygulamaya koyan olmadı ama aşılama hızı hedeflenen seviyeye gelmezse, hediye çözümüne burada da başvurulacak gibi görünüyor.