Aşırı et tüketimine dikkat!

- Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Beslenme ve Diyetetik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nevin Şanlıer, Kurban Bayramı'nda gereğinden fazla miktarda et tüketiminin birçok rahatsızlıklara neden olabileceği gibi var olan rahatsızlıkların da ilerlemesine yol açabileceğini belirterek, aşırı et tüketiminden kaçınılması gerektiğini söyledi.

Şanlıer, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kırmızı et tüketiminin Avrupa ülkelerinde yıllık kişi başına 60-100 kilogram iken, Türkiye'de yaklaşık 20 kilogram olduğunu söyledi.

Sağlıklı beslenmenin bir parçası olan et tüketiminin Kurban Bayramı ile arttığına işaret eden Şanlıer, kırmızı etin iyi kalitede protein içerdiğini, aynı zamanda demir, çinko, fosfor, B12 ve A vitamininden zengin bir besin olduğunu belirtti.

Kurban Bayramı'nda gereğinden fazla miktarda et tüketiminin birçok rahatsızlıklara neden olabileceği gibi var olan rahatsızlıkların da ilerlemesine yol açabileceğini bildiren Şanlıer, aşırı et tüketiminden kaçınılması gerektiğini ifade etti. Şanlıer, şöyle devam etti:

" Et hayvansal kaynaklı bir besin grubu içinde iken aynı zamanda içeriğinde doymamış yağları bulundurur. Ayrıca kolesterol içeriği nedeniyle de tüketim miktarına dikkat etmek gerekir. Günlük et tüketimi ortalama 120 gramı (günde 3-4 köfte kadar) geçmemelidir. Ancak yine de tüketim önerileri açısından bireysel farklılıklar göz önünde bulundurulmalıdır. Yağlı etlerin doymuş yağ ve kolesterol içeriği daha yüksek olduğu için kalp-damar hastalığı, mide rahatsızlıkları, diyabet (şeker hastalığı) ve yüksek tansiyonu olan kişiler, Kurban Bayramı'nda yağsız veya az yağlı etleri tercih etmeli, kısıtlı miktarlarda tüketmeli ve aşırıya kaçmamalıdır. Mümkünse eti kavurma şeklinde tüketmekten kaçınmalı, yapılacaksa da etin mümkünse en az yağlı kısımları tercih edilmelidir. Kuyruk eti ve iç yağı kalp-damar sağlığını tehdit eder. Bu nedenle et yemeklerinin pişirilmesinde et kendi yağında kısık ateşte pişirilmeli, ek yağ ilavesi yapılmadan tüketilmelidir"

-"HAYVAN KAYNAKLI HASTALIKLARIN YAYILMA RİSKİ FAZLA"

Etlerin kesiminden pişirilmesine kadar her aşamada. sağlığı tehdit edici risklere karşı çeşitli tedbirlerin alınmasının önemine değinen Şanlıer, bu kapsamda kurbanlığı satın almadan önce veteriner kontrolünden geçtiğine emin olunması gerektiğini söyledi.

Kesim alanlarının ve aletlerinin hijyeninin de önemli olduğunu dile getiren Şanlıer, kesim yapılacak alanların hijyenik ve yeterli havalandırma koşullarına sahip olmasının gerekliliğine dikkati çekti.

Sağlık ve hijyen kurallarına uyulmaması, personelin eğitimsizliği gibi vb sebeplerden dolayı kurbanlık hayvanlardan elde edilen et ve diğer yenilen kısımların insan sağlığı için tehlikeli olabildiğine işaret eden Şanlıer, " Kurban Bayramında hayvan kaynaklı hastalıkların yayılma riski çok fazladır. Kesim ve parçalama işlemlerinde kullanılan alet ve malzemeler paslanmaz çelikten olmalı ve sık sık dezenfekte edilmelidir"şeklinde konuştu.

-KESİLEN ETLERİN SAKLANMASI

Kesilen etler hemen tüketilmeyecekse depolanmasına dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Şanlıer, " Hazırlanan etler buzlukta -2 derecede birkaç hafta, -18 derece derin dondurucuda ise daha uzun süreyle saklanabilir. Kıyma halindeki etler derin dondurucuda en çok 3-4 ay, parça halindeki etler -18 derecede 12 aya kadar saklanabilir" dedi.

Etteki yağ miktarı arttıkça depo ömrünün olumsuz etkilendiğini belirten Şanlıer, "Dondurulmuş etlerin buzdolabının alt bölmesinde veya mikrodalga fırında ya da soğuk su altında çözdürdükten sonra tüketilmesi lazım. Çözdürülen etler tekrar dondurulmamalıdır. Kalorifer veya mutfak tezgahı üzerinde, oda sıcaklığında çözdürülmesi bakterilerin üremesine yol açarak sağlığı olumsuz yönde etkiler" görüşüne yer verdi.

-SAĞLIKLI PİŞİRME YÖNTEMLERİ

Kesilen eti dinlendirmeden tüketilmemesi gerektiğini ifade eden Şanlıer, yeni kesilen etin "ölüm katılığı" nedeniyle pişirmede ve sindirimde güçlüğe yol açtığını söyledi. Şanlıer, bu yüzden etin pişirilmeden önce en az bir gün dinlendirilmesi gerektiğini belirtti.

Sağlıklı pişirme yöntemlerinin kullanılmasının gereğine de işaret eden Şanlıer, şunları kaydetti:

" Et pişirirken kızartma, kavurma yöntemleri yerine haşlama, fırın ve ızgara yöntemleri kullanılarak pişirilmelidir. Et ızgarada pişirilirken et ile ateş arasında en az 15 cm uzaklık olacak şekilde pişirilmelidir. Et ve ızgara arasındaki mesafenin yakınlığı ve yüksek ateş etin iç kısmına ulaşmasını önleyerek yanmasına neden olur. Bu durum protein ve B grubu vitaminlerin kaybına ve kanserojenik bileşiklerin (nitrozaminler) oluşmasına neden olur"

-"SAKATATLARDAN UZAK DURUN"

Sakatatlardan uzak durulması uyarısında bulunan Şanlıer, kurbanların karaciğer, böbrek, işkembe gibi sakatat kısımlarının doymuş yağ ve kolesterol açısından çok zengin olduğunu, başta karaciğer olmak üzere bu organ etlerinde zararlı madde birikimi olabileceğinden, bu kısımların tüketiminden kaçınılması gerektiğini bildirdi.

Şanlıer, bayramda, 'tuz tüketimine dikkat edilmesi, soda yerine bol su içilmesi, aşırı şerbetli, yağlı tatlılardan kaçınılması, besin çeşitliliğinin sağlanması ve fiziksel aktivite yapılması' tavsiyelerinde de bulundu.