Aylıktan kesme cezası hangi durumlarda verilir

Verilen bir disiplin cezası nedeniyle memurun maaşından kesinti yapılması; memurun aylıktan kesme cezası almasından kaynaklanabileceği gibi, aldığı başka bir disiplin cezasının uygulanmasından da kaynaklanabilir.

Disiplin uygulamalarında memurun aylığından kesinti yapılmasını gerektirecek durumlar

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Devlet memurları hakkında disiplin cezası verilmesini gerektirecek fiil ve halleri ağırlık derecelerine göre; uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektirecek haller şeklinde 5 gruba ayırmıştır.

Öte yandan, işlenen bazı fiiller nedeniyle verilen disiplin cezalarının, bir alt ceza ya da bir üst ceza şeklinde uygulandığı durumlar da söz konusu olabilmektedir. Bu itibarla, haklarında verilen çeşitli disiplin cezaları, memurun aylığından kesinti yapılması sonucunu da doğurabilmektedir.

Buna göre;

-Memur hakkında verilen “kınama” cezasının tekerrür şeklinde uygulandığı durumlarda, memurun brüt aylığından 1/30 - 1/8 aralığında kesinti yapılır.

-Memur hakkında verilen “aylıktan kesme” cezasının aylıktan kesme cezası şeklinde uygulandığı durumlarda, memurun brüt aylığından 1/30 - 1/8 aralığında kesinti yapılır.

-Memur hakkında verilen “kademe ilerlemesinin durdurulması” cezasının bir alt ceza şeklinde uygulandığı durumlarda, memurun brüt aylığından 1/30 - 1/8 aralığında kesinti yapılır.

-Kazanılmış hak aylık seviyesi 1/4 olan memur hakkında verilen “kademe ilerlemesinin durdurulması” cezasının “kademe ilerlemesinin durdurulması” şeklinde uygulandığı durumlarda, memurun brüt aylığından 1/4 - 1/2 aralığında kesinti yapılır.

AYLIKTAN KESİLECEK ORAN
Devlet memurunun işlediği disipline aykırı fiil veya halden dolayı maaşından kesinti yapılması gereken durumlarda, memurun brüt maaşının belli oranları esas alınarak kesinti yapılmaktadır.

Öte yandan, disiplin cezası nedeniyle memurun aylığından kesinti yapılacak hallerde, aylıktan yapılacak kesinti oranının, ilgili cezaya ilişkin kararda mutlaka belirtilmesi ve oran belirtilmeden, “alt sınırdan ceza” ya da “üst sınırdan ceza” gibi ifadelere yer verilmemesi gerekmektedir.

Ayrıca, brüt maaştan kesinti yapılacak miktara ilişkin oran, Kanunda alt ve üst sınırlarına göre belirlendiğinden,  aylıktan yapılacak kesintinin alt sınırların üzerinde bir oranda olabilmesi için, bu durumun gerekçesinin ilgili ceza kararında (fiilin ağırlığı, birden fazla fiilin işlenmiş olması gibi hususlar gerekçe olarak ileri sürülebilir) belirtilmesi gerekeceğini değerlendirmekteyiz.

AYLIKTAN KESİNTİ YAPILACAK ZAMAN VE SÜRE
Disiplin cezası nedeniyle memurun aylığından kesinti yapılması gereken durumlarda, konuya ilişkin disiplin cezasının ilgili memura tebliğ tarihini takip eden aybaşında, memurun aylığından kesinti yapılır. Ancak, bu tarihte maaştan kesinti yapılmamış olması, bu kesintinin daha sonraki bir ayda yapılamayacağı anlamına da gelmemektedir. Bu gibi durumlarda, cezanın verildiği tarihi takip eden aybaşında geçerli olan maaş esas alınarak kesinti yapılır.

Öte yandan, memurun maaşından disiplin cezası nedeniyle kesinti yapılması gereken durumlarda, sadece 1 maaş üzerinden kesinti yapılır. Yapılacak kesintinin parça parça olarak farklı aylara ait maaşlardan kesilmesi de söz konusu olmaz.