BES'te yüksek maaş için değişiklik!
BES'te yılda 6 kez fon tipini değiştirme hakkı olan vatandaş girdiği fona takılıp kalıyor. Yeni düzenlemeyle vatandaş değişim hakkını profesyonellere bırakacak.
Bireysel Emeklilik Sistemi'nde (BES) vatandaşın birikimine değer kazandıran hisse fonlarının kullanımı tüm uyarılara rağmen yüzde 14'ü ancak buldu. Oysa özellikle profesyonellerin yönettiği hisse fonlar ve bunlara bağlı esnek fonlarda getiriler likit fonlar ile devlet iç borçlanma senetlerine dayalı bono fonlarını oldukça geride bırakıyor. Öyle ki son 10 yılda hisse senedi fonları yüzde 367'lik nominal ve yüzde 82'lik net yani enflasyondan arındırılmış getiri ile diğer fonları açık ara geride bırakıyor. Örneğin risksiz olarak görülüp BES'teki vatandaşların yüzde 55.70'inin tercih ettiği bono fonlarının getirisi 10 yılda net ancak yüzde 59 oldu. 10 yılda hem global hem de Türkiye'ye yönelik endişelerle borsaların sarsılmış olmasına rağmen bono fonlarından yüzde 22 daha fazla sağlanan net getiri oranı güvenlik kaygısıyla devlet borçlanma araçlarına yönelen yatırımcıların kaybını ortaya koyuyor. Likit fonlarda 10 yılda getirisi ancak nominal olarak yüzde 238 ve reel olarak ise yüzde 31.8'e çıkabildi.
Vatandaşların BES fonlarından yeterli getiriyi sağlayamamalarının diğer bir nedeni ise başlangıçta seçtikleri fonları değiştirmemeleri.
DEĞİŞİM HAREKETİ BAŞLAYACAK
Oysa vatandaşların yılda 6 kez fon değiştirme hakkı var. Ekonomi ve yatırım araçları sık sık bazı gelişmelerden etkilenip yön değiştirirken olduğu yerde duran BES yatırımcısı kimi zaman kayıplara da uğruyor. İşte şimdi Hazine'de hazırlanan bir tebliğ ile artık vatandaşlar yılda 6 kez fon değiştirme hakkını da portföy yönetim şirketlerindeki profesyonellere bırakabilecek. Örneğin fon yöneticisi dövizin yükseleceğine inanıyorsa fonu dövize endeksli fon olarak değiştirebilecek.
ESNEK FONLARIN GETİRİSİ ÇOK YÜKSEK
Borsadaki düşüş ile hisse senedi fonları 2015'in başından bu yana ortalama yüzde 5'lik kayıp sağlarken bazı hisse fonları ve içinde hisse taşıyan esnek fonlar kazandırmaya devam etti. Örneğin Allianz İkinci Esnek, Garanti, Avivasa ve Anadolu Hayat'ın esnek fonları borsadaki düşüşe rağmen yüzde 20'nin üstünde getiri sağlamayı başardılar. 10 adet esnek fonun getirisi yüzde 10'ün yani enflasyonun üstünde kaldı. 2015'in başından bu yana en yüksek getiriyi sağlayan 5 fonun son 5 yıldaki getirisi ise yüzde 107 ile yüzde 222 arasında değişti. Son 1 yılda ise altın fiyatlarının yükselmesiyle altın fonları da yüzde 20 ile 23 arasında getiri sağladı.
HİSSE SENEDİ FONLARININ 10 YILI
Son 1 yılda içerisinde hisse senedi de bulunan ancak kritik durumlarda repo gibi araçlara dönülmesine olanak veren 'esnek' fonlardaki kaybın borsalardaki düşüşlere rağmen daha az olması profesyonellerin yönetiminin başarılı olabileceğini gösterdi.
ÖZEL ARAÇ SİGORTA PRİMİNE DE LİMİT
Önceki hafta Hazine Müsteşarlığı ticari araçların trafik sigortası poliçelerinde üst limit uygulamasına geçildiğini duyurmuştu. Sigorta şirketlerinin sürekli kaza yapan yüzde 2'lik kesimin primlerine getirilen bu limit ile geri kalan yüzde 98'in cezalandırıldığını belirttiği düzenlemenin genişletilmesi için çalışma yapıldığı öğrenildi. Hazine'nin özel araçlar için de zorunlu sigorta prim limiti getirme çalışması içinde olduğu belirtiliyor. Böylece artık sigorta şirketleri özel araçlar için de sınırsız prim kesemeyecek ticari araçlarda olduğu gibi en fazla keseceği limit olacak. Müsteşarlığın limit ne kadar olacağı konusunda çalışma yaptığı ifade ediliyor. Zorunlu trafik sigortasında genel olarak otomobil olarak kullanılan özel araçların toplama oranı yüzde 61 düzeyinde. Yılın son 9 ayında 3.9 milyar liralık hasarın 2 milyarı otomobiller tarafından gerçekleşti. Yazılan 4.3 milyar liralık primin de 2 milyarı otomobillere kesilmiş durumda.
SİGORTACILAR 17. 6 MİLYONDAN TOPLAYIP 369 BİNE DAĞITIYOR
Türkiye'de toplam 18 milyon sigortalıdan 17 milyon 629 bini hiç kaza yapmadı ve sigorta şirketine tazminat için başvurmadı. Bunların sigorta primleri şikayet edilecek kadar yüksek değil. Kaza yaparak primi yükselenlerin oranı ise yüzde 2.05. Sigorta şirketlerinin zarar etmesine neden olan bu kişilerin toplamı sadece 369 bin. Birden fazla kaza yapan 27 bin kişi bulunuyor. Sigorta şirketleri kaza yapmayan dikkatli 7.6 milyondan topladığı paraları bu kişilerin her birine ortalama 10 bin lira tazminat ödeyerek sistemi yürütmeye çalışıyor. Gelen her limit ise sistemin yükünü çeken dikkatli ve sorumlu davranan 17.6 milyona daha fazla yük anlamına geliyor.