Borcu olan vatandaşlara müjdeli haber
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, vergi borçlarının yapılandırılması ile ilgili teklifi kabul etti. Peki borç yapılandırılması hangilerini kapsıyor? İşte ayrıntılar...
Vergi, sigorta primi ve gümrük vergilerinin 30 Haziran 2016 tarihine kadar olan borçlarına taksitle yeniden yapılandırma imkanı getiren teklif, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi.
AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş ve TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Süreyya Sadi Bilgiç imzalı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun Teklifi" üzerinde verilen çok sayıda önergeyle yapılandırılan alacakların kapsamı genişletildi.
EMEKLİLİK KESENEĞİ, SİGORTA PRİMLERİ DE DAHİL
Teklif, vergiler ve vergi cezaları, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, gümrük vergileri ve idari para cezaları, sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, cezai faiz ve gecikme cezaları yeniden yapılandırılıyor.
BORÇ YAPILANDIRMASI HANGİ SÜRELERİ KAPSIYOR?
Yapılandırmalar, 30 Haziran da dahil, bu tarihten önceki dönemi kapsıyor. Kesinleşmiş kamu alacakların asıl tutarlarının tahsilinden vazgeçilmiyor. Bu asıllara uygulanan gecikme faizi, gecikme zammı ve gecikme cezası yerine yurt içi ÜFE esas alınarak belirlenecek tutarın ödenmesi öngörülüyor.
Teklif, bazı varlıkların milli ekonomiye kazandırılmasına ilişkin hükümler ile İş Kanunu ile Bazı Kanun ve KHK'larda Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun hükümlerine göre yapılandırılan alacaklara ilişkin hükümleri de kapsıyor. Teklif, bu yıla ilişkin tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisinin ikinci taksitini kapsam dışında bırakıyor.
Maliye ile Gümrük ve Ticaret bakanlıkları, belediyelere bağlı tahsil dairelerince takip edilen kesinleşmiş alacakları düzenleniyor.
Askerlik Kanunu, Karayolları Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, Milletvekili Seçimi Kanunu, Karayolları Trafik Kanunu, Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun, Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun, Karayolu Taşıma Kanunu, Nüfus Hizmetleri Kanunu, Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun, Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun ve Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında kanun gereğince verilen idari para cezaları, il özel idarelerinin idari para cezaları, özel idare payı hariç ödenmeyen asli ve fer'i alacaklar da yapılandırma kapsamına alınıyor.
YENİDEN YAPILANDIRMA KAPSAMINA ALINAN ALACAKLAR
- Sayılan bazı istisnalar hariç, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında takip edilen ve Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında olup tahsil dairelerine takip için ulaşan amme alacakları dahil olmak üzere asli ve fer'i amme alacakları,
- Belediyelerin idari para cezaları ile belediyelere ödenmesi gereken paylar hariç, beyana dayanan vergilerde ve 2016'ya ilişkin 30 Haziran'dan önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları,
- Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında takip edilen ödenmeyen asli ve fer'i amme alacakları,
- Belediye Gelirleri Kanunu'na göre tahsil edilmeyen ücret alacakları ve bunlara bağlı fer'i amme alacakları,
- Belediyelerin su, atık su ve katı atık ücreti alacakları ile sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dahil alacakları,
- Büyükşehir belediyelerinin katı atık ücreti alacakları,
- İSKİ Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamındaki büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin vadesi 30 Haziran'dan önce olduğu halde ödenmemiş su ve atık su bedeli alacakları, bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi alacakları.
HANGİ ALACAKLAR YAPILANDIRILACAK?
Düzenlemenin kanunlaşıp yayımlandığı tarih itibarıyla vadesi geldiği halde ödenmeyen ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan vergiler ve vergi cezaları, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, gümrük vergileri, idari para cezaları ile bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi ve cezası gibi fer'i alacaklar yapılandırılıyor.
Vergi veya gümrük vergilerinin ödenmemiş kısımlarının tamamı ile bu asıllara bağlı faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı gibi kamu alacakları yerine, bu düzenlemenin yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE esas alınacak. Buna göre hesaplanacak tutar, belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tahsilinden vazgeçilecek.
Vadesi geldiği halde ödenmeyen ya da ödeme süresi henüz geçmeyen ve bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş vergi cezaları ile iştirak nedeniyle kesilmiş vergi cezalarının, gümrük yükümlülüğü nedeniyle gümrük vergisi asıllarına bağlı olmaksızın kesilen idari para cezalarının ise yüzde 50'si ve bunlara bağlı gecikme zammı yerine, Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ödenecek. Yapılacak ödemeyi müteakip cezaların kalan yüzde 50'si ile gecikme zamları tahsil edilmeyecek.
İdari para cezalarının tamamı ile bunların dışında kalan asli amme alacakların ödenmemiş kısmının tamamı, Belediye Gelirleri Kanunu'na göre tahsili gereken ücretler ile su, atık su ve katı atık ücreti alacaklarından vadesi 30 Haziran'dan önce ödenmemiş olanlar, ilgili kanun kapsamında büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacak asılları, bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE hesaplanacak. Bu tutarın belirtilen şartlarda ve sürede ödenmesi şartıyla faiz, cezai faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer'ilerden vazgeçilecek.
Gümrük vergisi mevzuatında gümrüklenmiş değere ilişkin idari para cezalarının yüzde 30'u, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından uygulanan idari para cezalarının yüzde 50'sinin ödenmesi halinde de bu cezaların bakiyeleri terkin edilecek.
İhtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden ve kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla vadesi geldiği halde ödenmemiş vergiler/gümrük vergileri için kesinleşmiş alacaklara ilişkin hükümler uygulanacak.
Bu alacaklar için düzenlemeden yararlanmak istenmesi durumunda ihtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilere/gümrük vergilerine ilişkin açılan davaların yargıdaki aşamaları ödenecek tutarı etkilemeyecek ve beyan üzerine tahakkuk eden verginin/gümrük vergisinin tam olarak ödenmesi istenecek.
BAŞVURUDA BULUNMAK ŞART
Teklifle, 2016 yılında tahakkuk eden geçici vergilerle ilgili düzenleme de yapılıyor. Ödenecek motorlu taşıtlar vergisi için taksit ödeme süresince fenni muayene izni verilecek.
Düzenlemenin yayımlandığı tarih itibarıyla yargı kararıyla kesinleştiği halde mükellefe ödemeye yönelik tebligatın yapılmadığı alacaklar için mükelleflerce belirtilen şekilde başvuruda bulunulması koşuluyla bu alacaklar da bu hükümden yararlanacak. Bu hüküm kapsamına giren alacaklar için ayrıca tebligat yapılmayacak ve alacakların vade tarihi kanunun yayımlandığı tarih olacak.
Bu düzenlemeden yararlanmak isteyen borçluların ayrıca dava açmamaları, açılan davalardan vazgeçmeleri gerekecek. Teklif, kesinleşmemiş veya dava aşamasında bulunan amme alacaklarının nasıl yapılandırılacağını da düzenliyor.
Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla dava açma süresi geçmemiş olan veya dava açılmış olup henüz karar verilmemiş olan alacaklar için eğer kişi, davalı alacak aslının yüzde 50'sini öderse geri kalan yüzde 50'nin terkini yapılacak.
İhtilaf, ilk derece mahkemesinde sonuçlanmış ancak üst yargı mercileri Danıştay veya bölge idare mahkemesinde devam ediyorsa, en son karara bakılacak. En son karar terkinse, alacak asıllarının yüzde 20'sinin ödenmesi halinde geri kalan yüzde 80'i terkin edilecek. Vergi aslına bağlı kesilen vergi cezalarının tamamından vazgeçilecek.
BORÇLAR ÖDENMEZSE...
Borçları yapılandırılan borçluların maddelerde öngörülen şartları yerine getirmelerinin yanı sıra yıllık gelir veya kurumlar vergilerini, gelir (stopaj) vergisini, kurumlar (stopaj) vergisini, katma değer vergisini ve özel tüketim vergisini zamanında ödemeleri gerekecek. Bu vergilerin, çok zor durum olmaksızın bir yılda ikiden fazla vadesinde ödenmemesi halinde bu hükümlerden yararlanılamayacak.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun Teklifi, inceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemlere ilişkin düzenleme de yapıyor.
Teklifin kapsadığı dönemlere ilişkin olarak kanunun yayım tarihi itibarıyla inceleme ve tarhiyat aşamasında bulunan alacaklara yönelik başlayan vergi incelemeleriyle, takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine devam edilecek.
Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edilen vergilerin yüzde 50'si ile bu tutara gecikme faizi yerine kanun yayımlandığı tarihe kadar Yİ--ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile bu tarihten sonra ihbarnamenin tebliği üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizinin tamamının, vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın yüzde 25'inin; vergi aslının yüzde 50'sinin, vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın yüzde 75'inin, vergilere düzenlemenin yayımlandığı tarihe kadar uygulanan gecikme faizinin ve vergi aslına bağlı cezaların tamamının tahsilinden vazgeçilecek ancak bunun için ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yazılı başvuruda bulunularak, ilk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde 6 eşit taksitte ödenmesi gerekecek.
Teklifin kapsadığı dönemlere ilişkin olarak iştirak nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarında cezaya muhatap olanların, cezanın yüzde 25'ini belirtilen süre ve şekilde ödemeleri halinde cezanın kalan yüzde 75'i tahsil edilmeyecek.
DÜZENLEMEDEN FAYDALANMAK İÇİN DAVA AÇILMAMASI GEREKİYOR
Teklifin kapsadığı dönemlere ilişkin olarak, düzenlemenin yayımlandığı tarihten önce tamamlandığı halde bu tarihte ya da bu tarihten sonra vergi dairesi kayıtlarına intikal eden takdir komisyonu kararları ve vergi inceleme raporları üzerine gerekli tarh ve tebliğ işlemlerinin yapılması ve belirlenen tutarın, belirtilen süre içerisinde ödenmesi şartıyla bu düzenlemelerden yararlanılacak.
Mükelleflerin düzenlemeden yararlanabilmeleri için dava açmamaları gerekecek. Düzenlemenin yayımlandığı tarih itibarıyla Vergi Usul Kanunu'nun tarhiyat öncesi uzlaşma hükümlerine göre uzlaşma talebinde bulunulmuş ancak uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış olmakla birlikte vergi ve ceza ihbarnameleri mükellefe tebliğ edilmemiş alacaklar da düzenleme kapsamında olacak.
PİŞMANLIK ZAMMI VE VERGİ CEZALARI
Vergi Usul Kanunu'na göre düzenlemenin yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar pişmanlıkla beyan edilen matrahlar üzerinden tarh ve tahakkuk ettirilen vergilerin tamamı ile pişmanlık zammı yerine hesaplanan Yİ-ÜFE tutarının belli bir ödeme planı kapsamında ödenmesi şartıyla pişmanlık zammı ve vergi cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek.
Vergi Usul Kanunu kapsamında kendiliğinden verilen beyannameler üzerinden tarh ve tahakkuk ettirilen vergilerin tamamı ile gecikme faizi yerine hesaplanan Yİ-ÜFE tutarının, belli bir ödeme planı kapsamında ödenmesi şartıyla gecikme faizi ve vergi cezalarının tamamı alınmayacak.
2016 yılı ve önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin emlak vergisi bildiriminde bulunmayan veya bildirimde bulunduğu halde vergisi eksik tahakkuk eden mükelleflerce bildirimde bulunulması ve tahakkuk eden vergi ve taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payının tamamı ile bunlara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı yerine hesaplanan Yİ-ÜFE tutarının, belli bir ödeme planı kapsamında ödenmesi şartıyla bu alacaklara bağlı gecikme faizi, gecikme zammı ve vergi cezalarının tamamının tahsili yapılmayacak.
MATRAH ARTIRIMI
Mükellefler, teklifte belirlenen şartlar dahilinde gelir ve kurumlar vergisi matrahlarını artırdıkları takdirde, kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmayacak.
Mükelleflerin, düzenlemede belirtilen şartlar dahilinde gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisini artırmaları halinde, kendileri nezdinde söz konusu vergiyi ödemeyi kabul ettikleri yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak artırıma konu ödemeler nedeniyle gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı da olmayacak.
Katma Değer Vergisi (KDV) mükelleflerinin vergi artırımında bulunmaları halinde artırımda bulundukları dönemler için haklarında KDV yönünden vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacak.
Matrah veya vergi artırımında bulunan ve bu konudaki şartları yerine getiren mükelleflerin, defter ve belgeleri incelenmeyecek ve artırıma konu vergilerle ilgili tarhiyat yapılmayacak. Mükelleflerin, defter ve belgeleri üzerinde daha önce vergi incelemesi yapılmış olması, ilgili yıllar için mükellefler tarafından matrah veya vergi artırımında bulunulmasına engel olmadığı gibi, idarenin artırımda bulunulmayan yıllar veya dönemler için vergi incelemesi yapma hakkı saklı kalacak.
Matrah veya vergi artırımında bulunulması düzenlemenin yayımlandığı tarihten önce başlanılmış vergi incelemeleri ve takdir işlemlerine engel oluşturmayacak ancak maddede yer alan inceleme yapma hakkına yönelik hükümler saklı kalmak kaydıyla vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin düzenlemenin yayımlandığı tarihi izleyen ayın başından itibaren bir ay içerisinde sonuçlandırılamaması halinde bu işlemlere devam edilmeyecek. Bu süre içerisinde sonuçlandırılan vergi incelemeleri ile ilgili tarhiyat öncesi uzlaşma talepleri dikkate alınmayacak.