Çalıştıkça Emekli Maaşınız Yükselir mi Düşer mi?

Konya’dan okurumuz Mustafa ŞAHİN soruyor: “Bünyamin bey bu mektubu babamın isteği üzerine size gönderiyorum. Babam 05.02.1967 doğumlu. İlk işe başlangıç tarihi 08.01.1985 tarihindedir. Şuanda toplam iş günü 7777 iş günüdür. Askere gidiş tarihi 03.1987, geliş 07.1988’dir, 18 ay askerlik yapmıştır. Babam hala çalışmaktadır. Yaştan dolayı emekliliği beklediği için sigortası asgari ücret üzerinden yatmaktadır. Bu prim gününün hala devam etmesi ileride emekli maaşından herhangi bir kesintiye sebep olur mu? Babamın hesaplarına göre 8300 iş gününde emekli olacak. Biz tam olarak ne zaman ekeli olabileceğini ve son 3.5 yılda prim gününü isteğe bağlı ne kadardan yatırırsak ne kadar emekli maaşı alabileceğini öğrenmek istiyoruz.”

 
Sayın okurum, babanızın ilk işe giriş tarihine göre emeklilik şartları 25 yıl sigortalılık süresi ve 5225 prim ödeme gün sayısını tamamlaması koşuluyla 48 yaşını doldurduğu tarihtir.

Prim ödeme gün sayısını çoktan tamamlamış durumda. Ancak halen 46 yaşında olduğundan ötürü yaşa takılmış durumda.

Yaşa Takılanların Bekleme Süresi

Babanızın prim ödeme gün sayısı dolduğundan ötürü bugünden itibaren herhangi bir işyerinde çalışmasa yada isteğe bağlı ödemese de 05.02.2015 tarihinde emekliliği hakedecek.

Öte yandan yaşa takıldığı için prim günü dolduğu halde bekleyenlerin en çok sorduğu sorulardan birini bu bekleme döneminde çalışıp çalışmamak konusundaki kararları oluşturuyor.

Bekleme döneminde sigortalı olup olmamanın faydası ve zararlarını sırasıyla aktaralım.

Asgari Ücretten Prim Ödemeye Devam Edenlerin Durumu

Sosyal güvenlik sisteminde yapılan reformlar sigortalının emekli olurken alacağı maaşı belirleyen “aylık bağlama oranını” değiştirmiştir. Buna göre genel bir kural olarak söyleyecek olursak her reform bir öncekine göre daha düşük aylık bağlama oranı getirmiştir.

Emeklilik aşamasında her reform kanunu döneminde geçen çalışmalar o dönemin kanununundaki aylık bağlama oranına göre değerlendirilerek maaş hesaplanır.

Babanızın halen asgari ücret üzerinden sigortalı olarak çalışmaya yapmaya devam ettiği hizmet dökümünden görülüyor. Asgari ücret üzerinden yeni kanun döneminde, yani 01.10.2008 tarihi sonrasında geçen hizmetler emeklilik hesabında maaşa olumsuz yansır, gelecekte alacağınız maaşı her ay için yaklaşık 2 Lira düşürür. Bunun nedeni aylık bağlama oranı düşük olan dönemin çalışma yaşamına göre daha fazla olacak olmasıdır.

Ancak babanız bir işyerinde çalışmaya başlar ve brüt 2500 TL ve üzerinden sigortalı olursa bu takdirde emeklilik tarihine kadar alacağı maaşta her ay için ortalama 5-7 TL artış yapılmış olur.

Son 3,5 Yıl İsteğe Bağlı Olursa Statünüz Değişir

Babanız eğer işten ayrılır ve isteğe bağlı olarak prim ödemeye devam eder ise durum değişir. Şöyle ki emeklilikten önceki primi ödenmiş son 7 yıl içerisindeki son 3,5 yıl emeklilik statüsünü belirler. Babanız şuanda SSK şartlarından emekli olacak, daha fazla maaş alacak.

Ancak isteğe bağlı SSK yeni reform kanunu ile kaldırıldı. Tüm isteğe bağlı sigortalar Bağ-Kur’a sayılıyor. Bu yüzden Bağ-Kur ödemeleriniz 3,5 yılı geçerse hem emeklilik şartlarınız değişir, Bağ-Kur’dan maaş alırsınız, hem de maaşınız nispeten daha düşük olur.

Bu yüzden babanızın yaşı beklediği sürede ya sigortalı çalışmadan evde durmasını yada brüt 2500 TL ve üzerindeki bir işte sigortalı çalışmasını tavsiye ederiz.

Askerliği Ödemek Emekliliği Erkene Çeker mi?

Babanız için sorduğunuz bir başka husus da askerliği borçlanarak erken emekli olup olmayacağı. Bu da okurlarımızdan sıkça sorulan bir soruyu oluşturuyor.

Askerlik tarihi ilk işe giriş tarihinden sonra olduğu için 18 aylık askerlik dönemini borçlanarak SGK’ya ödemeniz babanızın emeklilik tarihini erkene çekmez. Yalnızca gün sayısı kazandırır ki, zaten fazlasıyla gününüz var. Bu yüzden askerliği borçlanmanızı tavsiye etmeyiz.

Öte yandan genel bir kural olarak söyleyelim ki, askerlik tarihi ilk işe giriş tarihinden önce olan sigortalılar askerlik yaptıkları dönemin tamamını yada bir kısmını borçlanmaları halinde borçlandıkları gün kadar ilk işe giriş tarihleri geriye gider ve erken emekli olma şansları doğar.

Emekli Maaşı Ne Kadardan Bildirilmelidir?

Son olarak ne kadar maaş alacağınız hususuna gelince, emekli maaşları çalışma yaşamı boyunca bildirilen Sigorta Primine Esas Kazanç yani maaş tutarına göre belirlenir. Babanız sürekli asgari ücret yada ona yakın bir ücret üzerinden sigortalı çalıştı ise alacağı maaş ortalama asgari geçim indirimi ile 700 TL civarında olacaktır.

Buradan tüm okurlarımıza belirtelim, eğer aldığınızdan düşük ücretle SGK’ya sigortalı bildiriliyorsanız gelecekteki emekli maaşınız düşük olacaktır. İşvereninize maaşınızı gerçek ücret üzerinden bildirmesini söyleyin, gerekirse konuyu SGK’ya intikal ettirerek hakkınızı arayın.

Yoksa emekli olduktan sonra insani bir yaşam standardını sürdüremeyecek emekli maaşına mahkum olursunuz.

---

Kıssadan Hisse

“Tarlada buğdayım var deme, ambara girmeyce. Hayırlı evladım var deme, el koynuna girmeyince. Vefalı eşin var deme, kötü gün görmeyince. Hayırlı kardeşim var deme, miras bölünmeyince. Vefalı dostum var deme, zor günü görmeyince.”

---

Sorularınız için:

Emeklilik tarihini hesaplatmak isteyen okurlarımızın T.C. kimlik numarası, SSK sigorta sicil numarası, Bağ-Kur numarası, ay-gün-yıl olarak doğum tarihi, askerlik yaptığı ve terhis olduğu tarihleri, askerlik süresini, er olarak yada yedek subay olarak yaptığını, ilk işe giriş tarihi (ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarih), hizmet dökümü, doğum borçlanması için çocukların doğum tarihlerini, özürlü ise özürlülük rapor oranını, vergi indirimi yazısı alıp almadığı bilgilerinin tümünü eksiksiz göndermeleri gerekmektedir. Tarihlerin ay, yıl ve gün şeklinde gönderilmesi gerekir.

Yazarın tüm yazıları için: