Covid-19’a karşı bitkiden üretilen ’kokteyl aşı’ insan deneyine hazır hale geldi
Akdeniz Üniversitesinde Nicotiana Benthamiana adlı yeşil bitkiden üretilip üzerinde 1,5 yıldır çalışılan kokteyl aşı, insan deneylerine hazır hale geldi. Protein bazlı olan aşının içerisinde hem spike proteini hem de nukleokapsid proteini bulunuyor. Canlı virüs ve hayvan deneyleri yapılan aşının, mevcut varyantlar üzerinde etkili olabileceği gibi çocuklarda da güvenle kullanılabileceği bildirildi.
Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tarlan Mammedov ve ekibi, Nicotiana Benthamiana adlı yeşil bir bitkinin yapraklarından ürettikleri kokteyl Covid-19 aşısı üzerinde 1,5 yıl boyunca çalışmalar gerçekleştirdi. Aşıda hem spike hem de nukleokapsid protein barındıran aşı, hayvan ve canlı virüs üzerindeki deneylerinin ardından olumlu sonuçlar verdi. Sağlık Bakanlığı Aşı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mammedov ve ekibinin deneye hazır hale getirdiği aşı, dünyanın en prestijli dergisi olan Viruses’te de yayımlandı. Son çalışmalarla birlikte insan deneyine hazır hale gelen aşı için onay bekleniyor.
"Varyantlara karşı etkili olacağını düşünüyoruz"
Mevcuttaki tüm kullanılan aşıların spike protein bazında yer aldığına dikkat çeken Prof. Dr. Mammedov, varyantlarla birlikte aşıların etkilerinin azalabileceğine işaret etti. Kokteyl aşıda ise spike proteinin yanında Nukleokapsid proteinin de olduğunu vurgu yapan Mammedov, “Çok ümit verici ve mevcut varyantlara karşı etkili olacağını söyleyebilirim. Malt antigenler malt antikorlar da üretir. Nukleokapsid protein varyantlarda çok az değiştiği için ilave koruma gücüne sahiptir. Böyle bir aşının mevcut varyantlara karşı etkili olması söz konusu. Covid-19 virüsünün proteinlerini araştırdıktan sonra baktık ki spike proteinlerde az değişmeler oluyor ama Nukleokapsid proteinde daha az değişiklik oluyor. Böyle olunca varyantlara karşı etkili olacağını düşündük. Çünkü burada iki aşı söz konusu” dedi.
"Protein bazlı aşı, dünyanın en güvenilir aşısıdır"
Aşının mevcut varyantlara karşı etkili olabileceğini ve aynı zamanda çocukların da güvenle kullanabileceğini aktaran Mammedov, şunları söyledi:
Bunun üzerinde çalışıyoruz. Şimdiki delta varyanta karşı bu kokteyl aşının testlerini yapmak istiyoruz. Canlı virüse karşı yaptık, çok güzel sonuçlar aldık. Yaptığımız aşı protein bazlı bir aşı ve dünyanın en güvenilir aşısı. Eğer yetişkine 5 mg veriliyorsa, çocuklara da 2 mg verilebilir diye düşünüyorum. Protein bazlı aşılar en güvenli aşılardır, çünkü yan etkileri çok azdır. Burada temiz bir protein söz konusu.”
1 kilo bitkiden 5 bin doz
Prof. Dr. Tarlan Mammedov, kokteyl aşıda 1 kilo bitkiden 25 miligram aşı üretilebileceğini, bunun da yaklaşık 5 bin doz aşı olacağını belirterek üretim konusunda sıkıntı yaşamayacaklarını da sözlerine ekledi.