Emeklilik hesaplaması '3600 gün şartı' ve '15 yıl sigortalılık'

MEMURHABER.COM- Erken emeklilik tüm çalışanların hayali peki 3 bin 600 gün şartı emeklilik açısından ne anlama geliyor? Erken emeklilikte 3 bin 600 gün prim şartı ve 15 yıl sigortalılık süresinin önemi nedir? İşte yanıtı...

Milyonlarca işçiye tanınan yıpranma hakkından yararlanmak için en az 3 bin 600 gün çalışma şartı esnetilecek. 2008'den önceki çalışma süreleri de yıpranma hesabında dikkate alınacak. Bu yolla erken emekli olma 2.5 yıl öne çekilecek.

EMEKLİLİKTE 3 BİN 600 GÜN ŞARTI
Yeni Akit'ten Ahmet Faruk, bugünkü yazısında yer verdiği 3 bin 600 gün şartına ilişkin, emeklilikte yaş artışını düzenleyen 8 Eylül 1999 tarihli yasal değişiklik öncesi sigortalıların emekli olabileceği iki kritik durumu masaya yatırdı.

İşte o yazıdan çarpıcı satırlar:

İlk emeklilik yolu;  yaşa tabi olmadan kadınların 20 yıl, erkeklerin 25 yıl sigortalılık süresi bulunması ve ayrıca 5000 gün prim ödemiş olmasıdır. İkinci emeklilik yolu ise 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödenmesi koşuluyla kadınların 50 yaşını erkeklerin ise 55 yaşını tamamlamasıdır. 

 Buna göre, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödemesini tamamlayan kadınlar 50 yaşında erkekler ise 55 yaşında emekli olabilirken 8 Eylül 1999 tarihinde emeklilik yaşıyla ilgili önemli bir düzenleme  yapılmıştır.

İKİ ÖNEMLİ MİLAT: 8 EYLÜL 

1981 VE 8 EYLÜL 1976 TARİHİ

Yapılan düzenlemeye göre 8 Eylül 1999 tarihinde kadınların 20 yıl erkeklerin ise 25 yıl sigortalılık süresini tamamlamalarına iki yıldan az kalmışsa diğer bir ifade ile kadınların sigorta başlangıcı 8 Eylül 1981 tarihinden önce erkeklerin sigorta başlangıcı ise 8 Eylül 1976 tarihinden önce ise değişiklikten etkilenmeyip 3600 gün primle yine  kadınlar 50 erkekler ise 55 yaşında emekli olabilmektedir. Ancak kadınların sigorta başlangıcı 8 Eylül 1981 ile 8 Eylül 1999, erkeklerin sigorta başlangıcı 8 Eylül 1981 ile 8 Eylül 1999 aralığında ise 15 yıl 3600 günle emekli olma şartlarında emeklilik yaşı artırılmıştır. 

Bu yaş artışı bir kademeye tabi tutulmuş olup milat tarihi 23 Mayıs 2002 tarihidir ve üç parametrenin aynı anda sağlandığı tarih aralığı emekli olma yaşını belirlemektedir. 

 1- Sigortalıların 15 yıl sigortalılık sürelerini tamamladıkları tarih,

2- Sigortalıların 3600 günü tamamladıkları tarih,

3- Kadınların 50 erkeklerin 55 yaşını tamamladıkları tarih,

23 Mayıs 2002 tarihinde sağlanmamış ise 15 yıl 3600 gün şartlarından emekli olma yaşı artacaktır.  

Bu üç şartın üçünün de sağlandığı tarih;

A-) 24.5.2002 ile 23.5.2005 arasında gerçekleşirse kadınlar 52 erkekler 56 yaşında,

B-) 24.5.2005 ile 23.5.2008 arasında gerçekleşirse kadınlar 54 erkekler 57 yaşında, 

C-) 24.5.2008 ile 23.5.2011 arasında gerçekleşirse kadınlar 56 erkekler 58 yaşında,

D-) 24.5.2011 ile 23.5.2014 arasında gerçekleşirse kadınlar 58 erkekler 59 yaşında

E-) 24.5.2014 tarihinden itibaren sağlanırsa, kadınlar 58 erkekler 60 yaşında emekli olmaya hak kazanacaktır.

GENÇLERİN EMEKLİLİK YAŞI YÜKSEK

 Kadınların sigorta başlangıcı 8 Eylül 1981 ile 8 Eylül 1999, erkeklerin sigorta başlangıcı 8 Eylül 1981 ile 8 Eylül 1999 aralığında ise pratik olması açısından şu bilgilerin not edilmesinde fayda var. 

1-İlk defa sigortalı olunan tarih 23 Mayıs 1987 tarihi öncesi değilse 3600 gün primle, kadınların 50, erkeklerin 55 yaşında  emekli olması imkansız. 

2-Yine kadınların doğum tarihi 23 Mayıs 1952 öncesi, erkeklerin doğum tarihi 23 Mayıs 1947 öncesi değilse 3600 gün primle, kadınların 50, erkeklerin ise 55 yaşında  emekli olması mümkün değil. 

3-Doğum tarihi 23 Mayıs 1961 tarihinden sonra olan kadınlar 58 yaşında, doğum tarihi 23 Mayıs 1959 tarihinden sonra olan erkekler ise 60 yaşında emekli olacaktır. 

EMEKLİLİKTE YAŞ HADDİ HESAPLAMASI
2008'den önceki sistemde, yıpranma hakkıyla kazanılan sürenin tamamı yaş haddinden de indiriliyordu. 5 yıl fiili hizmet süresi zammı alan kişinin yaş haddinde 5 yıl indirim yapılıyordu. 5510 sayılı kanunun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008'den itibaren yaş haddinden düşülecek süre, yıpranma ile kazanılan sürenin yarısına indirildi. Posta'nın haberine göre böylece, 5 yıl yıpranma hakkı bulunanların yaş haddinde en fazla 2.5 yıl indirim yapılıyor. 52 yaşında emekli olacak kişi bu sayede 49.5 yaşmda emekli olabiliyor. 

EMEKLİLİKTE KİMLERİN YIPRANMA HAKKI VAR?
Su altında çalışanlar, Emniyet ve, MİT mensubu, itfaiyeci, gazeteci, madenci, demir-çelik işçileri başta olmak üzere milyonlarca çalışanın yıpranma hakkı var. Yıpranma hakkı, erken emekli olmayı sağlıyor. Yani yıpranma süreleri emeklilik için gerekli yaş haddinden düşülüyor. Yıpranma ve yaş haddinden indirim hakkı için yıpranmaya tabi işte en az 3600 gün (10 yıl) çalışma şartı aranıyordu.  SGK, bu konuda kolaylık sağladı. 
 

3 BİN 600 GÜN HESABI
Buna göre; 3 bin 600 gün hesabında, 1 Ekim 2008 öncesi yıpranmaya tabi olmayan çalışma süreleri de dikkate alınacak. 2008 öncesi ve sonrası çalışma sürelerinin toplamı 3600 gün olanlar, 2008'den sonraki yıpranma sürelerini yaş haddinden indirip, daha erken emekli olabilecekler. Yıpranmadan yararlanan kişilere, çalıştıkları her 360 gün için 60 gün ile 180 gün arasında değişen sürelerde fiili hizmet süresi zammı veriliyor. Daha fazla emekli maaşı, çalışanları iki türlü etkiliyor. 
 
Fiili hizmet süresi zammı olarak da bilinen yıpranma, toplam prim gün sürelerine eklenerek daha yüksek maaş almayı sağlıyor. İkincisi, yıpranma süreleri yaş haddinden indirim yaparak erken emekliliğin yolunu açıyor. 
 
Örneğin; 360 gün çalışmaya karşılık 90 gün olan yıpranma hakkıyla 20 yıl çalışan 25 yıl çalışmış kabul ediliyor. Emekli maaşı 20 değil 25 yıla göre hesaplanıyor. 

SGK DAİRE İŞLERİ BAŞKANLIĞI'NDAN AÇIKLAMA
Konuyla ilgili SGK Daire Başkanlığından yapılan açıklamaya göre; konunun gündemde olduğunu ve üzerinde çalışılıp düzenlemelerin yapıldığı ifade edildi.