Görevden ayrılan veya vefat eden memurların emekli ikramiyesi hakkında bilinmesi gerekenler
Görevden ayrılan veya vefat eden memurların emekli ikramiyesi hakkında bilinmesi gerekenleri Memurhaber.com yazarımız Şevket Tezel yazdı.
Hizmet sürelerinin tamamı 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu veya 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 4 üncü maddesi kapsamında geçenlerden emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanan veyahut toptan ödeme yapılan asker ve sivil tüm iştirakçilere, her tam fiili hizmet yılı için aylık bağlamaya esas tutarın bir aylığı emekli ikramiyesi olarak verilmesi gerekiyor.
Hizmet Birleştirme ile emeklilik
Hizmet sürelerinin bir kısmı 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu veya 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 4 üncü maddesi kapsamında geçmekle beraber birleştirilen hizmet süreleri üzerinden emeklilik, yaşlılık ya da malullük aylığı bağlananlara ise; 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu veya 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 4 üncü maddesi kapsamında daire, kuruluş ve ortaklıklarda geçen çalışmalarının,
1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesinde belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermiş olması şartıyla emekli ikramiyesi ödenmesi gerekiyor.
Yani farklı sosyal güvenlik kuruluşlarındaki hizmet süreleri birleştirilerek emeklilik, yaşlılık ya da malûllük aylığı bağlananların emekli ikramiyesi alabilmeleri için, kamuda geçen görevinden;
- Evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde isteği ile ayrılan kadın iştirakçi olması,
- Muvazzaf askerlik görevi nedeniyle isteği ile ayrılan erkek iştirakçi olması,
- 8.9.1999 tarihinden önce çalışmaya başlayıp, bu tarihten sonra 15 yıl sigortalılık süresine ve 3600 prim ödeme gün sayısına sahip iken ayrılan bir iştirakçi olması,
- 8.9.1999 tarihinden sonra çalışmaya başlayıp 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim ödeme gün sayısına sahipken veya sadece 7000 prim ödeme gün sayısına sahipken ayrılan bir iştirakçi olması,
- Emekli, malûllük veya vazife malûllüğü aylığı bağlanarak ya da toptan ödeme yapılarak ayrılan bir iştirakçi olması,
gerekiyor.
Bu kapsamda ödenecek emekli ikramiyesi, 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu veya 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 4 üncü maddesi kapsamına giren görevlerde geçen her tam fiili hizmet yılı ile sınırlı olarak bu görevlerden ayrıldıkları tarihteki emeklilik keseneğine esas aylık tutarı üzerinden ve aylığın başlangıç tarihindeki katsayılar dikkate alınarak ödenmesi gerekiyor.
İkramiyeye Katılmayacaklar
Birleştirilen hizmet süreleri üzerinden aylık bağlananlara ödenecek emeklilik ikramiyesinin hesabında 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu veya 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 4 üncü maddesi kapsamında geçen ve 1475 sayılı Kanunun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde sona eren geçmiş hizmet süreleri ve her ne suretle olursa olsun evvelce iş sonu tazminatı veya bu mahiyette olmakla birlikte başka bir adla tazminat ödenen süreleri ile kıdem tazminatı ya da emekli ikramiyesi ödenmiş olan süreler dikkate alınmaz.
Hizmet birleştirme işlemi yapılmış olmakla beraber, 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu ve 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında geçmiş hizmetler arasında başka bir sigortalılık hali kapsamında çalışması bulunmayanların emekli ikramiyesine esas fiili hizmet sürelerinin hesabında, 1475 sayılı Kanunun 14 üncü maddesindeki şartlar aranmaz. Yani memuriyetten ilk ayrılışının ne şekilde olacağını önemi yoktur.
Ayrılışın nedenini belgeletin
Emekli ikramiyesinin hesabına esas hizmet süresinin tespitinde dikkate alınmak üzere, emeklilik veya malullük aylığı bağlanması dışında herhangi bir sebeple görevleri sona erenler için, görevin sona erme sebebinin bu durumu kanıtlayan belgelerle birlikte yazılı olarak kuruma bildirilmesi ve bunların özlük dosyasında saklanması zorunlu bulunuyor. Bu nedenle memuriyetten yaşı bekleme gerekçesiyle ayrılanların bu gerekçe ile ayrıldıklarını dilekçelerinde belirtmeleri ve bu ayrılış gerekçesinin özlük dosyalarında bulundurulmasını istemelerinde kendileri için fayda var.
30 yıl Üzeri Süreye İkramiye
30 yıldan fazla hizmete ikramiye yolu Anayasa Mahkemesinin iptal kararıyla açıldığından 07.01.2015 tarihinden itibaren emekli olanlar ikramiyelerinde 30 yıl sorunu yaşamıyorlar. Daha önce emekli olanlar şayet 30 yıldan fazla hizmetle emekli olmuşlar iseler daha önce 30 yıldan fazlası için alamadıkları ikramiye haklarına kavuşmak için idare mahkemelerinde dava açmaları gerekiyor.
Ölüm Halinde
Emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanmadan veyahut toptan ödeme yapılmadan ölen iştirakçiler için yukarıdaki esaslara göre hesaplanacak ikramiyenin tamamı, aylığa veya toptan ödemeye hak kazanan dul ve yetimlere hisseleriyle orantılı olarak ödenir.
Sosyal Güvenlik Kurumunca tahakkuk ettirilmiş veya ettirilecek emekli ikramiyelerini almadan ölenler ile ölüm tarihinde aylığa müstahak dul ve yetim bırakmadan ölen iştirakçilerin ikramiyeleri, kanuni mirasçılarına ödenir.
İkramiyeyi Aslında Kurumlar Öder
Emekli ikramiyesini aldıktan sonra yeniden iştirakçi durumuna girenlerin tekrar emekliye ayrılmalarında, sadece sonradan geçen hizmetlerine karşılık emekli ikramiyesi ödenir.
İkramiyeyi Sosyal Güvenlik Kurumu öder ve ödediği bu emekli ikramiyelerini, düzenleyeceği fatura üzerine Sayıştay ve Danıştay başkanları için kendi kurumları, diğerleri için emekliye sevk onayını veren kurum tarafından karşılanır.
Özelleştirilen, faaliyeti durdurulan, kapatılan veya tasfiye edilen kamu idareleri tarafından karşılanması gereken emekli ikramiyesi tutarları ise, emekliye sevk onayı aranmaksızın ve faturası karşılığında Hazine tarafından karşılanır.