İş Güvenliği Tasarısı Komisyon'dan geçti

MEMURLAR - Komisyonun toplantısında tasarıya yeni maddeler eklendi, bazı maddelerde değişikliğe gidildi.

Tasarının, kamudaki üst düzey bürokratların görevden alınmaları ya da görev sürelerinin sona ermesi halinde Başbakanlık Merkez Müşavirlik kadrosu oluşturulmasını da içeren maddesi bugün yeniden ele alındı. Bu kapsama girecek yöneticilerin kapsamına düzenleyici ve denetleyici kurumlar ile TMSF'nin başkan ve üyeleri dışındaki görevliler de alındı.

 

Tasarıda yapılan başka bir değişiklikle babalık izni de 5 güne çıkartıldı

Tasarı tehlikeli ve çok tehlikeli iş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından işverene yeni sorumluluklar, Soma ve Ermenek'teki maden kazalarıyla bu iki kazanın meydana geldiği tarihler arasında diğer madenlerdeki kazalarda hayatını kaybedenlerin yakınlarına bazı haklar, çocuk oyuncuların çalışma süreleri, uzaktan çalışmanın yasal dayanağa kavuşturulması konularında düzenlemeler içeriyor.

Üretim veya imalat planlarına, iş programlarına aykırı hareket edilerek üretim zorlaması nedeniyle hayati tehlike oluşturacak şekilde çalışma biçimleri, işin durdurulma sebebi sayılacak.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'nda kabul edildi.

İşverene teknik rehberlik ve danışmanlık yapmak üzere görevlendirilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı, görev aldığı işyerinde göreviyle ilgili mevzuat ve teknik gelişmeleri göz önünde bulundurarak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları, tedbir ve tavsiyeleri belirleyecek ve işverene yazılı olarak bildirecek.

Bildirilen eksiklik ve aksaklıkların acil durdurmayı gerektirmesi veya yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı ve benzeri hayati tehlike arz etmesine rağmen işveren tarafından gerekli tedbirlerin alınmaması halinde, bu durum işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanınca, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirilecek. Bildirim yapmadığı tespit edilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının belgesi 3 ay, tekrarında ise 6 ay süreyle askıya alınacak.

Bu bildirimden dolayı işvereni tarafından işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının iş sözleşmesine son verilemeyecek ve hiçbir şekilde hak kaybına uğratılamayacak. Aksi takdirde işveren hakkında bir yıllık sözleşme ücret tutarından az olmamak üzere tazminata hükmedilecek. Kötü niyetle gerçek dışı bildirimde bulunduğu mahkeme kararıyla tespit edilen kişinin belgesi ise 6 ay süreyle askıya alınacak.

"Durdurulma kararı, kolluk kuvvetleri marifetiyle uygulanacak"

Çalışanların kişisel koruyucu donanım kullanmaması, makine ve teçhizatın koruyucusunu etkisiz hale getirmesi, işle ilgili güvenlik kurallarına uymaması nedeniyle ayrı ayrı üç defa yazılı olarak uyarılması halinde, işveren bakımından iş sözleşmesinin haklı nedenle derhal fesih hakkı doğacak.

Çok tehlikeli sınıfta yer alan ve kamudan ihale ile alınan işlerde; teknolojik gelişme, iş gücü kapasitesinin arttırılması, üretim metotlarında yenilik gibi bir kısım unsurlar sağlanmadan, üretim veya imalat planlarına, iş programlarına aykırı hareket edilerek üretim zorlaması nedeniyle hayati tehlike oluşturacak şekilde çalışma biçimleri, işin durdurulma sebebi sayılacak.

İş yerinde durdurulan işlerde izinsiz çalışma yaptıran işveren veya işveren vekillerine 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek.

İş yerlerinde işin durdurulması kararı, kolluk kuvvetleri marifetiyle uygulanacak.

Ölümlü iş kazası meydana gelen maden işyerlerinde, kusuru yargı kararıyla tespit edilen işveren, kusuru oranında 2 yıla kadar kamu ihalelerinden yasaklanacak.

Takip sistemi 2016'da başlayacak

İş kazası ve meslek hastalığına ilişkin yaptırımlar, doğrudan Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından uygulanacak.

İş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermeyen işverene, her aykırılık için ayrı ayrı çalışan başına 500 lira, işin durdurulması nedeniyle işsiz kalanlara ücretlerini ödeme veya başka iş verme yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene ihlale uğrayan her çalışan için aykırılığın devam ettiği her ay için 1000 lira, çalışanlarına standartlara uygun ve CE işaretli kişisel koruyucu donanım temin etmeyen işverenlere çalışan başına 500 lira, yer altı maden işletmelerinde çalışanların bulundukları yeri ve giriş çıkışlarını gösteren takip sistemini kurmayan işverenlere çalışan başına 500 lira para cezası verilecek.

Para cezaları çalışan sayısı ile iş yerinin tehlike sınıfına göre yüzde 100'e kadar artırılacak. İşin durdurulması halinde, durdurmaya sebep olan fiilden dolayı idari para cezası uygulanmayacak.

Madenlerde bulunulan yer ve giriş çıkış takip sistemini kurma yükümlülüğü 2016 yılının başında yürürlüğe girecek.

Uygulanacak idari para cezaları, Bakanlık tarafından çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinde kullanılacak.

Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü 1 Ocak 2018, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin (C) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü 1 Ocak 2017'ye kadar yerine getirilecek.

Yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirme yükümlülüğünü yerine getiren işverenlere geriye dönük idari para cezası uygulanmayacak.

Üçüncü çocuk için yüzde 10 destek

Asgari geçim indirimi, yüzde 5 olan üçüncü çocuk için yüzde 10'a çıkarılacak, sonrakiler için yüzde 5 olarak uygulanacak. Böylece, evli, eşi çalışmayan ve üç çocuklu bir çalışan, asgari ücret üzerinden gelir vergisi oranında asgari geçim indiriminden yararlanabilecek.

Mezunları iş güvenliği uzmanı olabilen fakültelerde iş sağlığı ve güvenliği dersleri zorunlu olarak okutulacak.

Kamulaştırma nedeniyle idarece ödenmiş olan, ancak kesinleşen yargı kararları gereği geri ödenmesi gereken kamulaştırma bedelinin tahsilinde faizden vazgeçilecek.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, Avrupa Birliği ve Mali Yardımlar Dairesi Başkanlığı olarak yapılandırılacak. İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitü Müdürlüğündeki müdür ve yardımcıları kadroları iptal edilerek, taşrada araştırma ve geliştirme enstitü müdürlüğü kadroları, merkezde döner sermaye işletmesi kadroları ihdas edilecek.

Bakanlığın yurt dışı sürekli görevlerine, yurt dışı işçi hizmetleri uzmanları ile Bakanlık merkez teşkilatı veya bağlı veya ilgili kuruluşlarında ek göstergeleri Genel Müdür düzeyinde veya daha yüksek tespit edilen kadrolarda bulunanlar, mesleki nitelik değerlendirmesine tabi tutulmaksızın atanabilecek. Bakanlık ile Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ve Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünde Genel Müdür Yardımcısı veya Daire Başkanı kadrolarında en az iki yıl çalışmış olanlar da mesleki nitelik değerlendirmesine tabi tutulmak, Bakanlığın yurt dışında bulunan toplam birim sayısının yüzde 10'unu geçmemek ve bir defaya mahsus olmak üzere yurt dışı sürekli görevlere getirilebilecek.

Ermenek'te meydana gelen maden kazasında, sigortalı olanlar ile kazada hayatını kaybedenlerin hak sahiplerine, 6 ay süreyle brüt asgari ücretin iki katı tutarında, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödeme yapılacak.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'na göre, İş Kanunu ile TSK Personel Kanunu hariç olmak üzere, tabi oldukları personel kanununa bakılmaksızın Başbakanlık, bakanlıklar ile bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlarla başkan ve üyeleri hariç olmak üzere düzenleyici ve denetleyici kurumlar ve TMSF'de yönetici kadrolarında bulunan personelin görevden alındığında veya görev süresi sona erdiğinde atanacakları kadroların belirlenmesi amacıyla, yapılacak atamalar için uygun boş kadro bulunmaması halinde, bunların atamalarına ilişkin olarak Başbakanlık Merkez Müşavirliği kadroları ihdas edilecek. Kamu personeli görevden alındığında ya da görevi sona erdiğinde atanacakları kadrolar, dereceleri ve kurumlarına göre Başbakanlık müşavirliği, bakanlık müşavirliği, araştırmacı, kurumca tespit edilen kadrolar olabilecek.

Bu hüküm hakim ve savcılar, Dışişleri meslek memurları, mülki idare amirleri, MİT mensupları ve emniyet hizmetleri sınıfına giren yönetici kadrolarında bulunanlar için uygulanmayacak.

İş kazası meydana gelmeyen iş yerlerine teşvik

Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, Bakanlıkça çıkarılacak tebliğlerde belirtilen mesleklerde, Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunu kapsamında yetkilendirilmiş sınav ve belgelendirme kuruluşlarının gerçekleştireceği sınavlarda başarılı olan kişilerin 31 Aralık 2017 tarihine kadar belge masrafı ile sınav ücreti İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak.

1 Ocak 2018'den 31 Aralık 2019'a kadar ise belge masrafı ile sınav ücretinin yarısı fondan karşılanacak. Bu desteklerden bir kez yararlanılabilecek.

Çok tehlikeli sınıfta 10'dan fazla çalışanı bulunan ve 3 yıl içerisinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen işyerlerinde çalışanların işsizlik sigortası işveren payı, teşvik olarak bir sonraki takvim yılından geçerli olmak üzere ve 3 yıl süreyle yüzde 1 olarak alınacak. Ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmesi halinde takip eden aydan itibaren bu teşvik uygulamasına son verilecek. İşverenler şartları tekrar sağlamaları ve talepleri halinde bu teşvikten yeniden yararlanacak.

Teşvikten yararlanan işverenlerden ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazalarını bildirmeyenler, iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren yararlandıkları primleri yasal faiziyle birlikte geri ödeyecek ve teşvikten 5 yıl süreyle yasaklanacak.

Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde, şirket ortaklarının tamamı hakkında; sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında yasaklama kararı verilecek. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilecek.

Ermenek'teki maden ocağı kazası için İşsizlik Fonu devrede

Ermenek'te meydana gelen maden kazasında, sigortalı olanlar ile kazada hayatını kaybedenlerin hak sahiplerine, 6 ay süreyle brüt asgari ücretin iki katı tutarında İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödeme yapılacak. Bu ödemelerde vergi kesintisi yapılmayacak.

Aynı mevkide faaliyette bulunan ve bu kanunun yayımı tarihinden önce İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında "işin durdurulması" kararı gereği kapalı olan maden iş yerlerinde çalışan ve sigortalıların ödenmeyen net ücretleri, iş yerlerinin kapalı olduğu dönemle sınırlı olmak ve 3 ayı geçmemek üzere fondan aylık olarak ödenecek. Bu ödemeler işverenden yasal faiziyle tahsil edilecek.

Tasarıyla ortalama sigortalı sayısının yanlış hesaplanması sebebiyle sigorta primi desteğinden yersiz yararlandığı tespit edilen işverenlerin teşvikleri iptal edilerek, geriye dönük prim borcu çıkarılacak. Ancak bu teşvikten yersiz yararlanılan prim tutarlarına gecikme cezası ile gecikme zammı uygulanmayacak.

Ceylanpınar'da kentsel dönüşüm kararı

Şanlıurfa'nın Ceylanpınar ilçesinde belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan alan, kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edilecek.

Bu alanda yer alan ve imar planında eğitim ve sağlık alanına ayrılanlar ile fiilen kamu hizmetlerinde kullanılanlar hariç Hazine'ye ait olan ve kullanıcısı bulunan taşınmazlar, öncelikle kullanıcılarına satılacak ya da talebi halinde Ceylanpınar Belediyesi'ne bedelsiz olarak devredilecek.

Mülkiyeti Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne ait olan Ceylanpınar'daki 141 milyon 793 bin 751 metrekare yüzölçümlü taşınmazlardan, hak sahipliği Şanlıurfa Valiliğince tespit edilmiş göçer ailelerinin iskanı için gerekli olan kısımları ayrılarak, bedelsiz olarak hak sahiplerine verilmek üzere tapuda Hazine adına tescil edilecek.

Yapı denetim kuruluşlarının görevleri yeniden düzenleniyor

Yapı denetim kuruluşları, iş yerinde iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre düzenlenmesi gereken sağlık güvenlik planına uygun olarak çalışmaların yapıldığını kontrol etmek, iş sağlığı ve güvenliği yönünden gerekli tedbirlerin alınması için yapı müteahhidini yazılı olarak uyarmak, uyarıya uyulmadığı takdirde durumu ilgili Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüğüne bildirmekle görevlendirilecek.

İzin belgeleri iptal edilebilecek

Denetim görevini yerine getirmediği tespit edilen yapı denetim kuruluşlarına, tespite konu olan yapının, yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin yüzde 10 ile yüzde 50'si arasında ceza uygulanacak.

Yapı denetim kuruluşuna son bir yıl içinde 3 defa idari para cezası uygulanması halinde bir yıl yeni iş almaktan men cezası verilecek. Yeni iş almaktan men cezasının ilan edilmesinden sonra, iki kere daha yeni iş almaktan men cezasını gerektiren fiil işlenmesi halinde Merkez Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapı denetim kuruluşunun izin belgesi iptal edilerek, faaliyetine son verilecek ve teminatı irat kaydedilecek.

Faaliyete son verme cezası verilen yapı denetim kuruluşunun denetimini üstlendiği yapıların devamına, yeni yapı denetim kuruluşu görevlendirilmedikçe izin verilmeyecek.

Yapı denetim kuruluşunda görevli iken laboratuvar kuruluşlarında da görev alan mimar ve mühendislere İl Yapı Denetim Komisyonu'nun teklifi üzerine Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce 5 bin lira ceza uygulanacak.

Yeni iş almaktan men cezası alan yapı denetim kuruluşunun ortakları, ceza süresi içinde; faaliyete son verme cezası alan yapı denetim kuruluşunun ortakları ise, üç yıl süre içinde herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamayacak ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olamayacak.

Yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan denetçi mimar ve denetçi mühendislerin belgeleri iptal edilecek. Belgesi iptal edilen denetçi mimar ve denetçi mühendislerle 3 kere ceza verilmesine neden olan teknik personel, 3 yıl süreyle herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik görev alamayacak, başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olamayacak.

Mevzuata uygun çalışmadığı tespit edilen laboratuvar kuruluşuna uyarı cezası ile 5 ile 10 bin lira arasında değişen para cezası uygulanacak.

Üçüncü defa aynı cezaları gerektiren fiillerin işlendiği laboratuvarlar için bir yıl yeni iş almaktan men cezası verilebilecek. Laboratuvar kuruluşunun idarelere veya şahıslara verdiği deney raporlarının gerçeği yansıtmayan sonuçlar ihtiva ettiğinin tespit edilmesi halinde ise kuruluşun sözleşmesi feshedilebilecek.

Laboratuvar kuruluşuna 3 kez idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan denetçi mühendislerin belgeleri, Merkez Yapı Denetim Komisyonu tarafından iptal edilecek. Belgesi iptal edilen denetçi mühendislerle teknik personel 3 yıl süreyle herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamayacak, başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olamayacak.

15 yaşını doldurmamış çocuklar çalıştırılamayacak, 14 yaşını doldurmamış çocuklar ise sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilecek. Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde çalışan çocuklar günde 5 ve haftada 30 saatten fazla çalıştırılamayacak.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nda da değişiklik yapıyor. İhaleli işlerde, iş sağlığı ve güvenliğine dair yükümlülükler ihale öncesinde belirlenecek.

İş Kanunu'ndaki, "Çağrı üzerine çalışma" şeklindeki madde başlığı, "Çağrı üzerine çalışma ve uzaktan çalışma" şeklinde değiştiriliyor.

Tasarı, uygulamada var olan ancak yasal dayanağı bulunmayan uzaktan çalışma kavramını, "işverenin belirlediği mal veya hizmeti üretmek amacıyla işçinin işyeri dışında, iş edimini yerine getirdiği yazılı sözleşmeye dayalı iş ilişkisi" olarak tanımlanıyor.

Uzaktan çalışmada, işçilerin çalıştıkları gün ve saatler, işveren tarafından onaylanan günlük puantaj cetvellerine kaydedilecek. İşin emsal işçi tarafından yapılabileceği süreye ilişkin bir hesaplama, sözleşmeye eklenecek.

İşveren, işçinin yürütmekte olduğu işle ilgili iş sağlığı ve güvenliği önlemleri konusunda işçiyi bilgilendirecek.

Maden işçilerinin çalışma saatleri iyileşiyor

Çalışma süresinden sayılan haller dahil, yeraltında çalışan maden işlerine haftalık 37,5 saati aşan her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde 100'den az olmamak üzere arttırılması suretiyle ödenecek.

Çalışma süresinden sayılan haller dahil, yer altında çalışan maden işçilerinin günlük çalışma süresi en çok 7,5 saat, haftalık çalışma süresi ise en çok 37,5 saat olacak.

Sanayiden sayılmayan işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla 7,5 saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilecek.

Evlilik, ölüm ve babalık izni

İşçiye evlenmesi, evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü halinde 3 gün, eşinin doğum yapması halinde 5 gün ücretli izin verilecek.

İşçiler, en az yüzde 70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuyla ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde 10 güne kadar ücretli izin alabilecek.

Çocuklara yasal güvence

Tasarı, çocuk çalıştırma yasağına ve çalıştırma koşullarına ilişkin düzenlemeler de içeriyor.

Buna göre, 15 yaşını doldurmamış çocuklar çalıştırılamayacak. Ancak 14 yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış çocuklar beden, zihin, sosyal ve ahlaki gelişimlerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilecek. 14 yaşını doldurmamış çocuklar ise beden, zihin, sosyal ve ahlaki gelişimlerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilecek.

Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde çalışan çocuklar günde 5 ve haftada 30 saatten fazla çalıştırılamayacak. Bu süre, 15 yaşını tamamlamış çocuklar için günde 8 ve haftada 40 saate kadar artırılabilecek.

Okul öncesi çocuklar ile okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde 2 saat ve haftada 10 saat olacak.

Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinin kapsamı, bu faaliyetlerde çalışacak çocuklara çalışma izni verilmesi, yaş grupları ve faaliyet türlerine göre çalışma ve dinlenme süreleriyle çalışma ortamı ve şartları, ücretin ödenmesine ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususlar Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ile Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.

Emekli Sandığı Kanununa göre 8 Eylül 1999 tarihi itibarıyla 50 ve daha yukarı yaşlarda bulunanlar yaş haddi nedeniyle istekleri üzerine veya resen emekliye ayrıldıklarında fiili hizmet sürelerinin 10 yılı doldurmuş olması şartıyla emekli aylığına hak kazanacak. 8 Eylül 1999'dan önce geçen ve aylık bağlanmasında dikkate alınan hizmetler nedeniyle bu hükümlerinin uygulanması talep edilemeyecek. Bu şartları taşıyanlara müracaatlarını takip eden ay başından itibaren aylık bağlanacak ve bunlara geçmişe yönelik herhangi bir ödeme yapılmayacak.

Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerlerden bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmayacak.

Kursiyerlerin prim oranı, prime esas kazançlarının yüzde 13,5'ten yüzde 5,5'e, yüzde 12,5 olan genel sağlık sigortası payı yüzde 4,5'e inecek.

Sandıkların devir tarihini Bakanlar Kurulu belirleyecek

Tasarı, Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamındaki sandıkların Sosyal Güvenlik Kurumu'na devir tarihini belirleme yetkisini Bakanlar Kurulu'na veriyor. Buna göre, Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumu'na devir tarihini belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

Soma ve Ermenek dışındaki kazalarda hayatını kaybedenlere de imkan sağlanıyor

Soma'da 13 Mayıs 2014 tarihinde meydana gelen maden kazasıyla Ermenek'te 28 Ekim 2014 tarihinde meydana gelen su baskını tarihleri arasındaki diğer maden kazalarında hayatını kaybeden sigortalı ve hak sahiplerine aynı imkanlar sağlanacak.

Faaliyet izni kaldırılan yönetim ve denetimi TMSF'ye devredilen ya da doğrudan iflasına karar verilen bankalar, bu bankaların hakim ortakları, yönetim ve denetimine sahip olduğu iştirakleri, gerçek ve tüzel kişi hakim ortaklarının hakim ortak olduğu şirketler ve ilgili kanunlar kapsamında bankanın fona olan borcundan sorumlu tutulan kişiler hariç olmak üzere, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla haklarında iflas kararı verilmiş ve işlemleri devam eden, iflas tasfiyesi sonuçlanmış olan şirketlerin borçlarından, müşterek ve müteselsil sorumluluğu bulunanlardan şirket yönetim organlarında görev almayan ve sermaye sahibi olmayan kanuni temsilciler ve üst düzey yönetici veya yetkilileri hakkında kurum alacaklarından icra takibi başlatılmış olsun veya olmasın ilgili mevzuata ilişkin müşterek ve müteselsil sorumlulukları sona erecek. Yapılan takipler sonlandırılacak, bu kişiler hakkında uygulanan hacizler kaldırılacak.

Tasarıyla, Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Belgelerinin kalite güvencesinin aynı şekilde sürdürülebilmesi amacıyla Denetim Dairesi Başkanlığı ile Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi Dairesi Başkanlığı kuruluyor.

Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, standardı yayımlanan ve tebliğlerde belirtilen mesleklerde, tebliğin yayım tarihinden itibaren 12 ay sonra mesleki yeterlilik belgesine sahip olmayan kişiler çalıştırılamayacak. Bu kişileri çalıştıranlara her bir çalışan için 500 lira idari para cezası verilecek.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'na göre, Mesleki Yeterlilik Kurumu'ndaki Mali ve İdari İşler Dairesi Başkanlığı, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'na uyumlu hale getirilerek, Strateji Geliştirme Dairesi ile İnsan Kaynakları ve Destek Hizmetleri Dairesi başkanlıkları olarak yeniden yapılandırılacak.

Yürürlükte olan meslek standartları en geç 5 yılda bir yeniden değerlendirilecek. Ulusal meslek standartlarının ve ulusal yeterliliklerin güncellenmesi ve iptaline ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenecek. Mesleki ve teknik eğitim ve öğretime ilişkin orta ve yükseköğretim programları, Milli Eğitim Bakanlığı ve üniversiteler tarafından bir yıl içinde ulusal meslek standartlarıyla uyumlu hale getirilecek. Eğitim ve öğretimin bu programlara göre verilmesi sağlanacak.

Tasarıyla Ulusal Yeterlilik Çerçevesi, Türkiye Yeterlilikler Çerçevesine dönüştürülüyor ve işleyişi yeniden belirleniyor. Buna göre, kalite güvencesi sağlanmış tüm yeterlilikler Türkiye Yeterlilikler Çerçevesine dahil edilecek. Yeterliliklerin kalite güvencesinin sağlanmasına ilişkin ölçütler Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından belirlenecek. Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinin oluşumu ve yürütülmesi için Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu, Mesleki Yeterlilik Kurumu ve ilgili tarafların temsilcilerinden oluşan kurul, komisyon ve çalışma grupları gibi danışma, karar ve uygulama birimleri oluşturulabilecek. Bu birimlerin oluşturulmasına, işletilmesine, kalite güvence ölçütlerine, kalite güvencesini belirleyecek kurum ve kuruluşların belirlenmesine ve Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenecek.

Mesleki Yeterlilik Kurumu'nda yönetici pozisyonunda çalışmaya, iktisadi ve idari bilimler fakültesinin yanı sıra fen ve edebiyat fakültelerinden mezun olma şartı da eklendi. Personel sayısının mevcut pozisyon sayılarının yarısını aşmamak kaydıyla arttırılmasına ve unvanlarda değişiklik yapılmasına Yönetim Kurulu'nun kararı ve ilgili bakanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu'nca karar verilecek.

Ulusal mesleki yeterlilikler alanında eğitim ve öğretim kurumlarının akreditasyonundan elde edilen gelirler, Mesleki Yeterlilik Kurumu'nun gelir kalemlerinden biri olacak.

İş kazalarının azaltılması hedefleniyor

Tasarıyla, nitelikli iş gücü istihdamıyla iş sağlığı ve güvenliği ortamının geliştirilmesi, iş kazalarının azaltılması ve verimliliğin artırılmasını hedefleyen düzenlemelere gidiliyor. Buna göre, tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, standardı yayımlanan ve tebliğlerde belirtilen mesleklerde, tebliğin yayım tarihinden itibaren 12 ay sonra tasarıdaki esaslara göre mesleki yeterlilik belgesine sahip olmayan kişiler çalıştırılamayacak. Mesleki Eğitim Kanunu'na göre ustalık belgesi alanlarla Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı mesleki ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin mesleki ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmayacak.

Bu alandaki denetimleri iş müfettişleri gerçekleştirecek. Bu hükümlere aykırı davranan işveren veya işveren vekillerine Çalışma ve İş Kurumu il müdürü tarafından her bir çalışan için 500 lira idari para cezası verilecek. Bu cezalar tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenecek.

Tasarıyla oluşturulacak Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi nedeniyle Mesleki Yeterlilik Kurumu'nda 107 kadro ihdas edilecek.

Kanunların ve Nizamnamelerin Sureti Neşir ve İlanı ve Meriyet Tarihi Hakkında Kanun'a eklenen maddeyle Resmi Gazete'nin yayımı ve ilanlarında değişikliğe gidiliyor.

Resmi Gazete basılı olarak ve internet ortamında yayımlanacak. İnternet ortamında yayımlanan Resmi Gazete ile basılı nüsha arasında farklılık olması halinde basılı nüsha esas alınacak. Resmi Gazete'de yayımlanacak ilanlar, sadece internet ortamında duyurulacak.

Mühendis, mimar ve diş hekimlerince açılacak bürolara İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun hükümleri uygulanmayacak. Böylece mimar, mühendis ve diş hekimleri büro açarken avukat, mali müşavir ve noterlerle aynı haklara sahip olacak.

Kamudaki engelli işçilere yer değişikliği hakkı

Kamu kurum ve kuruluşlarında sürekli işçi kadrosunda görev yapan ve en az yüzde 40 oranında engelli işçiler ile ağır engelli raporlu eşi veya bakmakla yükümlü olduğu birinci derece kan hısımları bulunan işçiler, engellilik durumundan kaynaklanan gerekçelere dayalı olarak kurum içinde yer değiştirme talebinde bulunabilecek. Yer değişikliği hakkından bir kere yararlanılabilecek.

Orman yangınlarını önleme ve söndürme işlerinde görevlendirilen işçilerin orman yangın ekip bina ve kulelerinde bulunan sosyal tesisler ve lojmanlarda çalışma saatleri dışında geçirdiği süreler, çalışma süresinden sayılmayacak.

Asgari geçim indiriminin üçüncü çocuk için yüzde 10'a çıkarılmasına ilişkin hüküm, tasarı yasalaştıktan sonraki ay başından itibaren, maden kazalarında hayatını kaybedenlere sağlanan haklar 13 Mayıs 2014'ten geçerli olmak üzere, diğer hükümler yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.

Bu düzenlemenin yayımı tarihinden önce, ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım paylarının eczanelerce usulüne uygun tahsil edilmemesi nedeniyle, eczacılar hakkında öngörülen cezai şart, her fatura dönemi için brüt 5 asgari ücret tutarını geçemeyecek.

Kamu idarelerinde, kadro ve pozisyonlarda sürekli ve sözleşmeli olarak çalışan, ancak sigortalı olması öngörülmemiş olanlar ile Devlet Memurları Kanunu uyarınca açıktan vekil atananların hizmet bilgilerinin; belirlenen süre içerisinde sigorta bilgilerinin elektronik ortamda kuruma hiç gönderilmemesi halinde, sigortalı başına aylık asgari ücretin beşte biri, geç gönderilmesi halinde ise sigortalı başına aylık asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanacak. Böylece, emeklilik işlemlerinin daha hızlı ve sağlıklı yürütülmesi amaçlanıyor.

Borcu olan Bağ-Kur'lular için yeni düzenleme

Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla, tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, kuruma kayıt ve tescilleri yapıldığı halde, bu düzenlemenin yayımlandığı ayın sonu itibarıyla 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu prim borçlarını 3 ay içinde ödememeleri veya yapılandırmamaları halinde; prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durdurulacak. Durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyecek.

Sigortalılıkları durdurulanlardan, ilgili kanun uyarınca çalışmaya devam edenlerin sigortalılıkları yeniden başlatılacak. Daha sonra sigortalı ya da hak sahipleri tarafından talep edilmesi halinde, durdurulan sigortalılık sürelerinin tamamı ihya edilecek.

Sigortalılıkları durdurulanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler hakkında, 1 Ocak 2012'den, bu maddenin yürürlük tarihine kadar durdurulan süreler için genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmayacak.