Kamu hangi alanlarda, nasıl yolsuzluk yapar?

Sayıştay Başdenetçisi, Kamu Görevlileri Etik Kurulu Raportörü Abdülkadir Barutçu, Sayıştay Başdenetçisi, Kamu Görevlileri Etik Kurulu Raportörü Ahmet Sayer, Sayıştay Uzman Denetçisi, Kamu Görevlileri Etik Kurulu Raportörü Murat Altun tarafından hazırlanarak Sayıştay Dergisi'nde yayınlanan "Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kararları Işığında Kamuda Görülen Etik Dışı Davranışlar ve Yolsuzluklar" konulu akademik makale çarpıcı sonuçları gün yüzüne çıkardı.

Makalede, Kamu Görevlileri Etik Kurulu'nun kamu görevlileri hakkında verilen etik ihlal kararları esas alınarak, kamu yönetiminde en sık görülen etik dışı davranışlar tespiti bir sınıflandırma çerçevesinde aktarıldı. Etik Kurulu'nun yapılan başvurulara göre, kamu kurumlarına personel alımında usulsüzlük, kayırmacılık ve ayrımcılık yapılması, takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda kullanılmaması, personele psikolojik taciz (mobbing) yapılması, kamu hizmetine güven duygusunun zedelenmesi ve adalet ilkesine zarar verilmesi, çıkar çatışmasından kaçınılmaması, hediye alınması, kamu kaynaklarının israf edilmesi, amaçları dışında kullanılması ve kamu alımlarında usulsüzlük yapılmasının ön plana çıktığı görüldü.

RAKAMLARLA DURUM

Makalede, Kamu Görevlileri Etik Kurulu'na yapılan başvuruların 7 yıllık sonuçları aktarıldı. Verilere göre; kurula, 2005-2012 yılları arasında, başvuru konuları itibariyle Etik Dışı Davranışlar ve Yolsuzluklar ile ilgili bin 358 başvuru yapıldı. Yapılan başvuruların büyük çoğunluğu yolsuzlukla ilgili olması dikkat çekti. Bu süre zarfında kurula, 214 yolsuzluk başvurusu yapılırken, 123 mobingg, 217 görevi ihmal ve kötüye kullanma, 76 çıkar çatışması, 152 kayırmacılık, 76 kamu kaynakları kişisel amaçlar için kullanma, 66 bilgi edinme hakkı ihlali, 37 eşitlik ve tarafsızlığa aykırı uygulamalar, 4 intihal başvurusu yapıldı.
Yapılan başvurularla ilgili olarak 936 adet karar verildi. Kurulun inceleme alanındaki kamu görevlileri hakkındaki 285 başvuruyla ilgili olarak verilen 56 kararda kamu görevlilerinin etik davranış ilkelerine aykırı davrandığı, 128 başvuru hakkında etik davranış ilkelerine aykırılık tespit edilmediği ve 101 başvurunun da yargıya intikali nedeniyle incelenemediği anlaşıldı.

NEDENLERİ...

Makalede; Türk kamu yönetiminde etik dışı davranışların ve yolsuzluğun birçok nedeni bulunduğu ifade edilirken şu tespitler yapıldı: "Bunların başında ise hukuk devleti ilkesinin ve etik kültürünün yerleşmemiş olması, bürokrasinin merkeziyetçi ve statükocu yapısı, siyasilerin bürokratik yapı üzerindeki etkisi, takdir yetkisinin keyfi kullanılışı, bürokratik hizmetlerin kalitesi, kamu görevlilerinin kamu hizmetine adanmışlığında yetersizlik, bürokratik işlemlerdeki kuralların çokluğu ve karmaşıklığı, idari usul eksikliği, kamuda istihdam sorunları, kamu yönetiminde saydamlık eksikliği, kamu yönetiminde denetim yetersizliği, ekonomik nedenler, eğitimin yetersizliği, medya ve sivil toplumun etkinliğinin az oluşu ve bürokratik ayrıcalıklar geliyor."