"Koronavirüs sonrası kronik rahatsızlıklar artacak"

Koronavirüs sonrası insan yaşamamı araştırma konusu oldu. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Yönetimi Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Nur Perihan Tosun ve Ordu Üniversitesi'nde görevli Doç. Dr. Taşkın Kılıç, koronavirüs sonrası insan yaşamı hakkında çalışma yaptı. Yaptıkları çalışma ile koronavirüsü atlatan 1014 kişiye hayatlarındaki değişimleri soruldu.

Koronavirüs sonrasında insanların hayatında değişecek temel unsurlar hakkında ipuçları arayan öğretim üyeleri insan ilişkileri ve sosyalleşme, komşuluk, iletişim, mesafe, özgürlük anlayışı, kalabalık ortamlar, doğaya yöneliş, mesai anlayışı ve tatil gibi unsurların değişeceği sonucuna ulaştı. Koronavirüs sonrasında online alışveriş ve eğitimin yaygınlaşmasının öngörüldüğü araştırma, insanların artık hastaneye gitmekten korktuğunu da ortaya çıkardı. Araştırma sonucunda pandemi sonrası kronik rahatsızlıklarda artış olacağı da öngörüldü. 

Koronavirüs sonrasında insan yaşamı hakkında bilgi veren Dr. Öğretim Üyesi Nur Perihan Tosun, "Yaptığımız araştırmada koronavirüse yakalananlara 'koronavirüs hayatımızdan ne zaman çıkacak?' diye sorduk. Katılımcılardan yüzde 52'si 2021 yılında, yüzde 7'si 2022 yılı, yüzde 15'i ise 2023 yılında koronavirüs tamamen hayatımızdan çıkacağını söyledi. Çalışmamızın ana ve temel soruların bir tanesi koronavirüs sonrasında hayatımızda değişecek 3 şeyin ne olacağıydı. Öncelikle olarak katılımcılar yaşam şeklimizin değiştiğinden bahsettiler. İnsan ilişkileri ve sosyalleşme oldukça değişti. Çevredekilerle mesafeler ve komşuluk ilişkilerimiz değişti. Daha çok özgürlük anlayışı ortaya çıktı. Kalabalıklardan uzak durarak doğaya yöneliş oldu. İnsanlar kendini zihinsel olarak nerede rahat ve sağlıklı hissedeceklerse bunlara doğru yöneldiler. İnsanların tatil anlayışları da değişti. Eskiden 5 yıldızlı otellerde tatil yapmak isterken şu an doğa ile iç içe tatil alışkanlıkları gelişmeye başladı" dedi. 

'DİJİTALLEŞME YAYGINLAŞACAK'
Koronavirüs sonrasında dijitalleşmenin de yaygınlaştığını söyleyen Dr. Tosun, "İş ortamlarımız, eğitim kurumları ve online alışveriş bu süreçte daha çok hayatımıza girdi. En önemli konulardan biri ise insanlar sağlık anlayışlarının değiştiğini söylediler. İnsanlar daha çok sağlıklı yaşam davranışlarına yöneldiler. Hijyen ve organik beslenme tarzına geçiş oldu. Koronavirüs sonrasında ayrıca insan hayatında değişmeyecek 3 şey de aile yapılarında değişiklik olmayacak. Aileye verilen önem değişmeyecek. Barınma, geçim ve temel ihtiyaçlarımız değişmeyecek. Çevreye duyarsızlık, israf ve savaş duygusunun da değişmeyeceği sonucuna ulaştık" diye konuştu. 

'SOSYALLEŞME ARTACAK'
Koronavirüsle birlikte insanlar arasında yalnızlık duygusunun öne çıktığını söyleyen Dr. Tosun, "İnsanlar bu süreçte öncelikli ve yoğun olarak yalnızlık duygusunu en çok yaşadı. Korku ve kaygı da bu süreçte yoğun yaşandı. Koronavirüs bir bilinmezlik içerisinde geldi. İnsanların aşı çalışmaları nasıl devam edecek, bununla ilgili endişeleri vardı. İnsanlar bu süreçte yalnızlık, korku ve kaygı yaşadıklarını belirttiler ve karantinalarla birlikte vaktimizin çoğunu evde geçirdiğimiz için fiziksel aktivitenin de azalmasıyla kilo alımı arttı" dedi.
Koronavirüs sonrasında insanların ilk işinin tatile çıkmak olacağını söyleyen Dr. Tosun, "İnsanlar en çok tatili özledi. Gezi ve seyahate çıkış çok olacak. Ayrıca maskelerden kurtulup yakınlarıyla, arkadaşlarıyla bir araya gelip sosyalleşme artacak. İnsanlar okullarını ve arkadaşlarını özlediler" diye konuştu.

'KRONİK HASTALIKLARDA ARTIŞ YAŞANACAK'
Salgın sonrası hastaneye gitme çekincelerinin ortaya çıktığını anlatan Tosun, "İnsanlar koronavirüs öncesinde sağlık hizmetlerini gerekli ve gereksiz çok fazla kullanıyordu. Şu anda ise insanlar hastanelere gitmekte endişe duyuyor. Bunun sebebi ise koronavirüse yakalanma kaygısıdır. Bu nedenle insanlar sağlık ihtiyaçlarını ertelediler. Bu konuda kronik hastaların takibi çok önemlidir. Kanser hastalıklarının erken tanısı çok önemlidir. İnsanlar hastanelere gitmelerini erteledikleri için maalesef bundan sonraki süreçte koronavirüs hayatımızdan çıksa bile kronik hastalıklarda artış ya da hastalıklar kötü yönetildiği için farklı ek hastalıklar da sürece dahil olacak.

Kanserler erken tanıda değil de ikinci ya da üçüncü evrelerde ortaya çıkacak. Maalesef böyle olumsuz bir tablo ile karşılaşabiliriz. Bunun önüne geçmek için Teletıp geliyor. Bu konuda Sağlık Bakanlığı'nın da projeleri var. İnsanların sağlık takipleri online olarak Teletıp üzerinden takip edilecek. Ülkemizde pandemi başarılı bir şekilde yönetildi. Çünkü kapsam dışında kalmadı. İnsanlarımız da koronavirüs sonrasında kesinlikle sağlık ihtiyaçlarını ertelememeli" ifadelerini kullandı.