LYS tercihi yaparken nelere dikkat edilmeli?

2016 Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) başvuruları ne zaman sona erecek? 2016 LYS'de hangi konular çıkar? LYS puan türleri neler? LYS tercihlerinde nelere dikkat edilmeli? İşte LYS hakkındaki bütün soruların cevabını barındıran LYS dosyası...

Üniversiteye geçiş sınavlarının ilk aşaması olan Yükseköğretime Geçiş Sınavı’nın (YGS) sonuçlarının açıklanmasının ardından adaylar için ikinci adımı olan Lisans Yerleştirme Sınavları (LYS) için başvuru süreci başladı.

Haziran ayında 5 ayrı oturum halinde yapılacak LYS’ler için başvurular 14 Nisan Çarşamba günü son bulacak. Ancak ücret ödemek için adayların süresi 15 Nisan’da bitecek. LYS’ler için gireceğiniz sınavları seçtikten ve ücretinizi yatırdıktan sonra başvuru işleminizi tamamlamış olacaksınız.

LYS'YE NASIL BAŞVURU YAPILMALI?

LYS’lerin sonuçları ile yükseköğretim kurumlarının dört ya da üzerindeki lisans programlarını seçme hakkına sahip olacaksınız. Ancak her başvuruda olduğu gibi adayların girecekleri LYS’leri belirlerken ve başvuru gerçekleştirirken yaptığı hatalar var. Oysa yapacağınız başvuru sizin gireceğiniz sınavları belirleyecek ve bu sınavlardan alacağınız puanlar da tercihlerinizde etkili olacak.

Bu yazı dizisinde LYS başvurularınızı yaparken dikkat etmeniz gereken noktaları anlatacağız. Hangi sınavlardan hangi puanların çıkacağını, tercih için doğru stratejiyi nasıl belirleyeceğinizi anlatacağız.

Lisans Yerleştirme Sınavları’nın (LYS) sonuçları, yükseköğretim kurumlarının 4 yıllık ve üzerinde lisans programlarını tercih etmek için kullanılacak. Önümüzdeki haziran ayında yapılacak bu sınavlar 5 ayrı oturum halinde gerçekleştirilecek. Adaylar bu sınavlara, hangi bölümlerde okumak istiyorlarsa bu bölümlerin istediği puanları dikkate alarak başvuru yapacak.

LYS'DE TEK OTURUMA KATILMANIN BİR ANLAMI YOK

Adayların LYS’lerin tüm oturumlarına katılma zorunlulukları yok. Ancak bir adayın puanının hesaplanabilmesi için en az 2 sınava girmesi şartı var. Çünkü ÖSYM, 2013 yılında bir değişiklik yaparak puan hesaplama kuralını değiştirdiği için artık LYS’de tek oturuma katılan adayların puanları hesaplanmıyor. Bu yüzden de adayların puanlarının hesaplanabilmesi için en az 2 sınava girmeleri gerektiğini unutmaması gerekiyor.

“2 sınav kuralı” yalnızca dil puanları ile tercih yapacak adayları bağlamıyor. Bu adayların puanları hesaplanırken, YGS’den sonra yalnızca Dil Sınavı’na (LYS-5) girmeleri yeterli olacak.

ALTERNATİF PUANLARINIZ OLSUN

Ancak size tavsiyemiz eğer yabancı dil konusunda da yeterli eğitim aldığınızı düşünüyorsanız mutlaka 5 sınava da başvuru yapmanız olacak. Yıllardır öğrencilere söylediğimiz “5 sınava da başvurun” önerisi, artık ÖSYM duyurularında da adaylara tavsiye ediliyor. Daha farklı puan türlerinde puanınızın hesaplanabilmesi için bu sınavların tümüne girebilirsiniz. Nasıl tüm sınavlara girme zorunluluğu yoksa, tüm sınavlara girmenizin önünde de bir kısıtlama bulunmuyor. Adaylar isterlerse 3 isterlerse 5 sınava da girebilir.

PUAN TÜRLERİ DEĞİŞEBİLİR

Ayrıca tüm sınavlara girmeniz bölümlerde olası puan değişiklikleri durumunda mağdur olmanızı engeller ve ek yerleştirme döneminde açılacak yeni programlar için de yine tercih seçeneklerinizi genişletir. ÖSYM de LYS başvuruları başladığında yaptığı duyuruda “Yeni açılacak programlar, puan türlerinde oluşabilecek değişiklikler gibi durumlar nedeniyle farklı alanlarda puan türlerinin hesaplanabilmesi için, adayların LYS’lerin tamamında sınava girmeleri yararlarına olacaktır” diyerek bu gerçeğe dikkat çekiyor

HANGİ GÜN HANGİ SINAV VAR?

18 Haziran Cumartesi: LYS-4 (Sosyal Bilimler)
19 Haziran Pazar: LYS-1 (Matematik)
25 Haziran Cumartesi: LYS-2 (Fen Bilimleri)
25 Haziran Cumartesi: LYS-5 (Yabancı Dil)
26 Haziran Pazar: LYS-3 (Edebiyat-Coğrafya

HER OTURUM 35, TOPLAM 175 TL

LYS’lerin her oturumu için adayların 35 TL ödemesi gerekiyor. En az 2 sınava girileceği için bir adayın ödemesi gereken en düşük miktar 70 TL. Tüm sınavlara girmek isteyen aday ise 175 TL ödeyecek. LYS’ler için başvurular 14 Nisan’da son bulurken, ücret yatırmak için adayların 15 Nisan’a kadar süreleri olacak.

2 HAFTA SONU 5 AYRI SINAV VAR

LYS’ler önümüzdeki haziran ayında 2 hafta sonunda yapılacak. Bu yıl ilk sınav 18 Haziran Cumartesi günü Sosyal Bilimler Sınavı (LYS-4) ile başlayacak. Sınav sabah 10.00’da gerçekleştirilecek ve 135 dakika sürecek. 19 Haziran Pazar günü ise saat 10.00’da başlayacak ve 135 dakika sürecek Matematik Sınavı (LYS-1) var.

25 Haziran Cumartesi günü 2 sınav olacak. Bu sınavların ilki saat 10.00’da başlayacak ve 135 dakika sürecek Fen Bilimleri (LYS-2) Sınavı olacak. Aynı gün saat 14.30’da ise 120 dakikada tamamlanacak Yabancı Dil Sınavı (LYS-5) yapılacak. Bu yılın LYS maratonu, 26 Haziran Pazar günü yapılacak Edebiyat- Coğrafya (LYS-3) Sınavı ile son bulacak. Bu sınav da saat 10.00’da başlayacak ve 120 dakika sürecek.

YA BAŞVURU MERKEZİ YA İNTERNET

Adayların LYS başvurularını yapmak için izleyecekleri iki yol bulunuyor. Bunlardan biri 3 TL hizmet bedeli ödeyerek ÖSYM başvuru merkezlerine gitmek. Eğer başvuru merkezini seçerseniz 14 Nisan mesai saati bitimine kadar işleminizi yapmalısınız.

Bu merkezlerde başvurular resmi işgünlerinde ve mesai saatleri içinde alınıyor. Başvuru merkezine şahsen gitmeniz şart. Yanınızda mutlaka nüfus cüzdanı ve süresi geçerli pasaport ile doldurduğunuz Aday Başvuru Formu olmalı.

Görevli işleminizi yaptıktan sonra size bilgilerinizi kontrol etmeniz için bir çıktı verecek. Bunun üzerinde yer alan onay kodunu görevliye verdiğinizde bu kod sisteme girilecek. Unutmayın, onay kodu girilmemiş başvurularda sınav ücreti yatıramazsınız. Bu durumda da başvurunuz geçerli sayılmaz ve sınavlara da giremezsiniz.

LYS BAŞVURULARI 14 NİSAN'DA SONA ERECEK

Eğer başvurunuzu bireysel olarak ÖSYM’nin internet sayfası üzerinden yapacaksanız süreniz 14 Nisan’da saat 23.59’da sona erecek. Bu durumda da “Başvuru işlemi ÖSYM’ye bildirilmiştir” uyarısını mutlaka görmeniz ve yazıcıdan da çıktı almanız gerekiyor. Eğer hata yapmaktan çekiniyorsanız bir başvuru merkezinden işleminizi gerçekleştirmeniz doğru olacak.

BİLGİLERİNİZİ MUTLAKA KONTROL EDİN

Başvurusunu tamamlayan adaylar sınav ücretlerini yatırdıktan sonra başvuruları geçerli olacak. Eğer ücret yatırmazsanız işleminiz tamamlanmamış sayılacak ve sınavlara girme hakkınız olmayacak. Zaten adınıza sınav giriş belgesi de düzenlenmeyecek.

Başvurunuzu yaptınız ve ücretinizi yatırdınız ancak bilgilerinizi mutlaka ÖSYM’nin aday giriş bilgilerinizi düzenleyen https://ais.osym. gov.tr internet adresinden başvuru süresi içinde kontrol edin ve bunların bir dökümünü alın. Bu belgeyi de yerleştirme işlemine kadar saklayın.

LYS TERCİHLERİ YAPARKEN NELERE DİKKAT ETMEK GEREKİYOR?

1- Lisans programlarını tercih etmeniz için ham puanınızın 180 ve üstü olması gerekmektedir. Y-YGS veya Y-LYS puanınız 200'den yüksek de olsa lisans programı tercih edebilmeniz için ham puanınızın ilgili puan türünde 180 ve üstü olmasına dikkat ediniz. 140-180 aralığında ham puan almış adaylar ise önlisans programları ile Açık Öğretim Fakültesi lisans programlarını tercih edebileceklerdir. Açık Öğretim Fakültesi'nin İngilizce Öğretmenliği bölümü için 180 barajını aşma şartı ve Okul Öncesi Öğretmenliği bölümlerinin özel koşulları vardır. Tercih Robotu'nda bu bölümlerin özel koşullarını da inceleyebilirsiniz.

2- ÖSS sonuç belgenizdeki puanınızdan çok Türkiye Başarı Sıranızı dikkate alın. En önemlisi mezun olduğunuz alana göre AOBP katsayınızın 0,15 veya ek puanla çarpılacağı ortak puan türlerindeki başarı sıranızdır. En çok okumak istediğiniz bölümü, başarı sıranızın %30 üstünde olsa bile birinci sıraya yazın. Eğer bölüm değil de en çok istediğiniz üniversiteyi seçmek istiyorsanız, başarı sıranıza göre yerleştiğinizde, yatay geçiş veya çiftanadal, yandal seçeneklerini araştırın.

EN ÇOK İSTEDİĞİNİZ BÖLÜMLERİ YAZIN

3- Tercih listenizi oluştururken kriterlerinize uygun bölümleri en çok istediğinizden başlayarak sıralayın. Tercih listenizde en fazla 30 bölüme yer verebileceğinizi unutmadan, sıralamanızı Türkiye başarı sırasına göre en yüksekten en düşüğe göre oluşturun. Son 4 tercihinizde Türkiye Başarı Sıranızın en az % 30 oranında altta olan bölümlere yer veriniz.

4- Puan türleri farklı ortak alanlardan tercih yaparken, listenizi, her alandan en çok istediğinize göre sıralayarak oluşturun. Örneğin MF'ciler aynı zamanda TM puanlarıyla da tercih yaparlar. İstedikleri bölümü MF-1,2,3,4 ve TM-1,2,3 puan türlerine karşılık gelen Türkiye Başarı Sıralarına göre karma olarak hazırlamalıdırlar. Türkiye Başarı Sıralarını dikkate alacağım derken, bir gurubu en üste, diğerleri alta yazmak gibi bir yanlışa düşmeyin. Tabiki sizin için öncelik MF-1,2,3,4 bölümleri ise böyle bir sıralama da yapabilirsiniz.

YERLEŞTİRME YAPARKEN NELERE BAKILIR?

5- ÖSYM yerleştirme yaparken, öncelikle adayın Y-LYS veya Y-YGS bilgilerine bakar. O nedenle tercih listenizdeki sıralamanızın önemi kendi istediğiniz bölüme yerleşmenizle bağlantılıdır. Y-LYS veya Y-YGS verisi yüksek olan aday, bir bölümü son sırada da tercih etse de ilk sırada tercih eden adayın önüne geçer.

ÖSYM'nin izlediği yol şöyledir; Y-LYS veya Y-YGS puanına sahip, aynı bölümü tercih etmiş iki aday (tercih sırası aynı olmak zorunda değil) bu bölüm için oluşturulan Y-LYS veya Y-YGS puanı sıralamasında, o bölümün kontenjanı olan sırayı eşit olarak paylaşıyorlarsa; yerleştirmede öncelik, o puan türünde HAM LYS veya YGS puanı yüksek olana verilir. O da eşitse, o puan türünün ana alan testlerinde neti daha yüksek olana, o da eşitse daha üst sırada tercih edene öncelik verilir. Tercih sıranızın önemi burada ortaya çıkar. Bu durumunuz da diğer adayla eşitse, yaşı küçük olana, o da eşitse kura çekilir ve kurayı kazanan yerleştirilir.

BAŞARI SIRASI DEĞİŞKENDİR

6- LYS veya YGS bir sıralama ve eleme sınavıdır. Bölüm ve programların başarı sırası ve taban puanı verileri, her yıl adayların tercihlerine göre oluşur. Adaylar da bir önceki yılın başarı sırası ve taban puanını göz önünde bulundurarak tercihlerini sıraladığı için bu durum biraz yumurta-tavuk meselesine dönüşür. Yine de bölüm ve programların başarı sırası ve taban puanı değişkendir.

Taban puanlar sınavın zorluğu, aday sayısı gibi etkenlerle daha fazla değişkenlik gösterirken, başarı sıraları, kontenjan artışlarına ve adayların gösterdiği sınav başarısına göre değişebilir. Örneğin 2007 yılında 7.000'inci sıradan yerleşilen bir programa, geçen yıl 13.000'inci sıradan yerleştirme gerçekleşmiştir. Bu yıl da başarı sıralarının değişkenlik gösterebileceğini unutmayın ve başarı sırası aralığınızı geniş tutun.

SEÇTİĞİNİZ OKULLARA DİKKAT!

7- Tercihlerinizde yer verdiğiniz bölüm/programların devlet, vakıf, KKTC veya yurt dışı da olsa maddi koşullarına dikkat ediniz. Üniversite ve bölüm seçiminizde maddi koşullar çok önemlidir. Devlet üniversitelerinde ikinci öğretim yapan bölümlerin harç miktarları normal öğretimlere göre çok yüksektir. Ayrıca devlet üniversitelerinde de yurt dışı üniversiteleriyle entegre yürütülen bölüm/programlar vardır ve paralıdır. Bu bölümlerin belirli dönemleri Türkiye'de, diğer dönemleri de yurt dışında okutulur. Hem Türkiye hem de yurt dışında okunan yıllar için bir bedel ödenir.

8- Tercih listenize aldığınız bölümle ilgili koşulları mutlaka incelemelisiniz. Bazı bölümlerde puan ve başarı sıranız denk gelse de özel koşullar vardır. Yabancı dil ayrımından, sağlık durumuna, ekstra ücret uygulamasından, hazırlık sınıfı şartına göre pek çok kriter yer alabilir. 

9- Tercih Formu teslim etme süresini ne zaman sona ereceğini unutmayın. Tercih formunu teslim ettikten sonra hiçbir değişiklik yapma hakkınız olmayacaktır. O nedenle tercih formunuza yazdığınız bölümlerin kodunun doğru olup olmadığına çok dikkat ediniz. Pek çok aday kod hatası nedeniyle açıkta kalmakta veya istemediği bölümlere yerleştirilmektedir. İsterseniz internet şifreniz ve TC Kimlik numaranızla ÖSYM'nin sitesinden tercih formunuzu gönderebilirsiniz. Bu yolu seçtiğinizde, "Tercihleriniz sistem tarafından başarıyla kabul edilmiştir" uyarısını görmeden sistemden çıkmayın ve Tercih Formu'nuzun bir kopyasını yazıcıdan almayı unutmayın.