MEB'in İzin Yönergesi öğretmenleri üzdü!

Yapılan değişikliğe göre, okul öğretmenlere artık okul müdürleri mazaret izni verebilecek. 

"www.memurlar.net" Eğitim Sorumlusu Maksut Balmuk'un yaptığı analizde öğretmenleri üzen haberler de var. Öğretmenlerin master yapmak için haftada iki gün kullandıkları izinler kaldırıldı mesela...

Milli Eğitim Bakanlığı'nın değişikliğe uğrayan İzin Yönergesi bir çok yenilikle dolu. Memurlar.Net Eğitim Sorumlusu Maksut Balmuk bu konurda kapsamlı bir analiz yapmış. İşte o analiz:

"MEB nihayet İzin Yönergesini değiştirerek yenisini yürürlüğe koymuştur. Nihayet diyoruz çünkü bu düzenleme gecikmiş bir düzenlemedir. 13.02.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111 sayılı torba yasadan sonra bu düzenleme zorunluydu. Torba yasayla izinle ilgili bir çok hüküm değişmiş fakat MEB bu konuda bir adım atmamıştı. Örneğin bu yasa ile;

- Doğum sonrası aylıksız izin bir yıldan iki yıla

- Evlilik izini 5 günden 7 güne

- Ölüm izni daha önce eş, çocuk, kardeş, anne baba ile sınırlı iken, eşin derece yakınları da kapsama alınmış ve 5 günden 7 güne

- Babaya doğum izni 3 günden 10 güne,

…

Çıkarılmıştır.

Bu düzenlemelerin İzin Yönergesine işlenmesi gerekiyordu. Bu düzenleme için iki yıl bekleyen MEB geç ve eksik de olsa hatasını düzeltmiştir.

Yönergeler; kanun ve tüzükleri açıklayan hukuki metinlerdir. Çoğu zaman yönetmelik gibi işlevleri vardır.

Bu yönerge de kanundaki hususları açıklamak üzere yürürlüğe girmiştir. Açıkça söylememiz gerekirse bir çok konu açıklığa kavuşmuşken bir çok konu halen cevapsızdır.

Şimdi bu yönergede dikkatimizi çeken hususlara değinelim. Yönerge maddelerini kırmızı renkle ele alalım.

Kanun maddelerinin işlenmesi noktasında sorun görülmemektedir.

Öncelikle izin vermeye yetkili amirlerde düzenleme yapılmış ve 652 sayılı KHK hükümleri de işlenmiştir.

İZİN VERMEYE YETKİLİ AMİRLER MERKEZ VE TAŞRA İÇİN AYRI AYRI DÜZENLENDİ

İzin vermeye yetkili amirler

MADDE 6- (1) İzin vermeye yetkili amirler:

a) Merkez teşkilâtında; (yani bakanlık teşkilatında)

1) Müsteşar, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı, Rehberlik ve Denetim Başkanı, Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri, bakanlık müşavirleri ve Özel Kalem Müdürüne Bakan,

2) Müsteşar yardımcıları ve İç Denetim Birimi Başkanına Müsteşar,

3) Diğer birim amirlerine bağlı oldukları müsteşar yardımcısı,

4) Grup başkanlarına birim amirleri,

5) Diğer memurlara grup başkanları,

b) Taşra teşkilâtında: (Yani il ve ilçelerdeki memur, müdür öğretmen, hizmetli tüm personel)

1) İl millî eğitim müdürlerine vali, ilçe millî eğitim müdürlerine kaymakamlar,

2) İl millî eğitim müdür yardımcıları ve il eğitim denetmenlerine il millî eğitim müdürleri,

3) Şube müdürleri, tesis müdürleri ve okul müdürlerine bağlı oldukları il/ilçe millî eğitim müdürleri,

4) Diğer memurlardan il/ilçe millî eğitim müdürlüklerinde görev yapanlara şube müdürleri, eğitim kurumlarında görev yapanlara eğitim kurumu müdürleri,

c) Yurt dışı teşkilâtında;

1) Eğitim müşavirlerine büyükelçiler,

2) Eğitim ataşelerine başkonsoloslar,

tarafından verilir.

Burada bakanlık elinde bulunan yetkiyi ilgili birimlere devretmiştir.

ZORUNLU MAZERET İZİNLER ESKİDEN OLDUĞU GİBİ OKUL MÜDÜRÜ TARAFINDAN VERİLECEK

Mazeret izni

MADDE 10- (1) Verilmesi zorunlu olan mazeret izinleri şunlardır:

a) Kadın memura doğum yapmasından önce 8 hafta ve doğum yaptığı tarihten itibaren 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta süre ile aylıklı izin verilir. Çoğul gebelik halinde doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 hafta süre eklenir. Sağlık durumu uygun olduğu takdirde hekimin onayı ile memur isterse doğumdan önceki 3 haftaya kadar çalışabilir. Bu durumda, kadın memurun fiilen çalıştığı süreler doğum sonrası analık izni süresine eklenir.

b) Doğumun erken gerçekleşmesi sebebiyle, doğum öncesi analık izninin kullanılamayan bölümü de doğum sonrası analık izni süresine ilave edilir.

c) Doğumun beklenen tarihten sonra gerçekleşmesi halinde, fazladan geçen süreler doğum sonrası analık izni süresinden düşülmez.

ç) Doğumda veya doğum sonrasında analık izni kullanılırken annenin ölümü hâlinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilir.

d) Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir.

e) Erkek memura, isteği üzerine eşinin doğum yapması nedeniyle doğum tarihinden itibaren on gün izin verilir.

f) Memura, isteği üzerine kendisinin veya çocuğunun evlenmesi halinde evlilik tarihinden itibaren yedi gün izin verilir.

g) Memura, isteği üzerine eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba veya kardeşinin ölümü halinde ölüm tarihinden itibaren yedi gün izin verilir.

Buraya kadar olan mazeret izinleri kanunen her memura verilmesi zorunlu izinlerdir ve bu izinler geçmişte olduğu gibi en yakın birim yada disiplin amirince verilecektir. Örneğin öğretmenlere daha önce olduğu gibi okul müdürü verecektir.

AMİRİN TAKDİRİNE BAĞLI MAZERET İZİNLERİNDE, YETKİ OKUL MÜDÜRLERİNE DEVREDİLDİ.

(2) Amirin takdirine bağlı olan mazeret izinleri şunlardır:

a) Birinci fıkrada belirtilen hallerden başka, memurlara mazeretleri nedeniyle bir yıl içinde toptan veya kısım kısım olarak on gün izin verilebilir.

b) Memura, zorunluluk halinde ve memurun gelecek yıl kullanacağı yıllık izninden düşülmesi şartıyla ikinci defa on gün mazeret izni verilebilir. Bu izin öğretmenlere verilmez.

(3) Mazeret izni memurun isteği üzerine 6 ncı maddede belirtilen amirler tarafından verilir.

Amirin takdirine bağlı mazeret izinlerinde ise gerçekten reformist yaklaşılmış ve bu yetki alt birimlere bırakılmıştır. Örneğin amcası vefat eden bir öğretmen kanunen zorunlu izin alamaz. Bunun için önceki düzenlemelere göre önce okul müdürüne, ardından ilçe müdürüne ardından da kaymakama iznini imzalatmak zorunda kalmaktaydı.

Yeni düzenleme ile öğretmenin mazeretini uygun gören okul müdürü öğretmene yılda 10 güne kadar izin verebilecektir. Tekrar belirtelim ki her memurun mutlaka kullanması gereken bir izin olmayıp zorunlu hallerde amirin takdirine bağlı izinlerdir. Geçmişte kaymakamlıklara en azından 3 güne kadar devir yapın diye talepler varken 10 güne kadar yetki devri yapılması tartışılabilir fakat yaklaşım olumludur.

MEMURUN ÇOCUĞU HASTA OLURSA NASIL HAREKET EDİLMESİ GEREKTİĞİ YİNE AÇIKLANMADI

Hastalık ve refakat izni

MADDE 11- (1) Memura, verilecek raporda gösterilecek lüzum üzerine kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı hâlinde onsekiz aya kadar, diğer hastalık hâllerinde ise oniki aya kadar hastalık izni verilir. Azamî izin sürelerinin hesabında, aynı hastalığa bağlı olarak fasılalarla kullanılan hastalık izinleri de, iki izin arasında geçen sürenin bir yıldan az olması kaydıyla dikkate alınır.

(2) İzin süresinin sonunda, hastalığının devam ettiği resmî sağlık kurulu raporu ile tespit edilen memurun izni, birinci fıkrada belirtilen süreler kadar uzatılır. Bu sürenin sonunda da iyileşemeyen memur hakkında emeklilik hükümleri uygulanır. Memurun, hastalığı sebebiyle yataklı tedavi kurumunda yatarak gördüğü tedavi süreleri, birinci fıkrada belirtilen hastalık iznine ait sürenin hesabında dikkate alınır.

(3) Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir meslek hastalığına tutulan memur, iyileşinceye kadar izinli sayılır.

Burada uzun süreli hastalıklardaki durumlardan bahsedilmektedir.

Kafaları kurcalayan ve açıklaması olmayan sorular şöyledir:

Örnekten hareket edecek olursak; çocuğu hastalanan bir öğretmenin ya da memurun çocuğuna eşlik etmek, hasta evde yatarken başında durmak zorunda olduğu açıktır. Bu durumda doktor yukarıda belirtilen durumlara bağlı rapor düzenleyemeyeceğine göre nasıl bir izne tabi olacaktır? Yani memur ya da öğretmen çocuğunu doktora hangi izne bağlı olarak götürebilecek yada yanında bulunabilecektir? Bu husus maalesef açıklığa kavuşturulmamıştır. Bu durumda müracaat edilecek tek yöntem amirin takdirine bağlı mazeret izni istenmesidir. Bu da amirin takdirinde olduğundan sorun yaratabilir.

(6) Hastalık izni 6 ncı maddede belirtilen amirler tarafından verilir. Ancak, geçici görev veya vekâlet sebebiyle diğer kurumlarda görevli memurlara görev yaptıkları kurumların izin vermeye yetkili amirlerince, yurt dışında geçici görevli memurlara ise misyon şeflerince hastalık izni verilir.

Hastalık izinleri de yukarıda belirtilen 6.maddedeki amirlerce verilecektir. Bu daha önce de düzenlendiği halde raporları İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerine gönderen okul müdürleri yada isteyen ilçe müdürleri vardır.

24 AYLIK DOĞUM İZNİ FASILALI KULLANILABİLECEK

Aylıksız izin

MADDE 15- ….

(2) Doğum yapan memura doğum sonrası analık izni süresinin bitiminden, eşi doğum yapan memura ise doğum tarihinden itibaren olmak üzere, istekleri üzerine yirmidört aya kadar toptan veya kısım kısım aylıksız izin verilir.

Burada önemli bir düzenleme yapılmış ve doğum yapan memur yada eşine verilecek 24 aylık aylıksız iznin kesintili olarak kullanılması açıklanmıştır. Yani memur doğum izninden sonra 6 ay aylıksız izne ayrılırsa ardından 6 ay çalışırsa ve çocuğunu bakmaya devam etmek isterse 12 ay daha izin kullanabilir. Eskiden bir yıl olan doğum sonrası aylıksız iznin kesintisiz kullanılması esastı.

ÖĞRETMENİN AYLIKSIZ İZNİNİ KİM VERECEK, NET DEĞİL!

Aylıksız izin vermekle yetkili amirler

MADDE 17- (1) Aylıksız izin, 15 inci maddenin altıncı fıkrası hariç olmak üzere, memurun isteği üzerine;

a) Merkez teşkilâtında;

1) Müsteşar, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı, Rehberlik ve Denetim Başkanı, Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri, bakanlık müşavirleri ve Özel Kalem Müdürüne Bakan,

2) Müsteşar yardımcıları ve İç Denetim Birimi Başkanına Müsteşar,

3) Diğer birim amirlerine bağlı oldukları müsteşar yardımcısı,

4) Diğer memurlara İnsan Kaynakları Genel Müdürü,

b) Taşra teşkilâtında;

1) İl millî eğitim müdürlerine vali, ilçe millî eğitim müdürlerine kaymakam,

2) Diğer memurlardan il millî eğitim müdürlüklerinde görev yapanlara il millî eğitim müdürü, ilçe millî eğitim müdürlüklerinde görev yapanlara ilçe millî eğitim müdürü,

c) Yurt dışı teşkilâtında;

1) Bağlı oldukları misyon şefinin uygun görüşü üzerine eğitim müşavirlerine ve eğitim ataşesine Müsteşar,

tarafından verilir.

Buradaki en önemli sorun;

“2) Diğer memurlardan il millî eğitim müdürlüklerinde görev yapanlara il millî eğitim müdürü, ilçe millî eğitim müdürlüklerinde görev yapanlara ilçe millî eğitim müdürü,”

Cümlesidir.

Bu cümle ya da maddeye göre Öğretmen yada okullardaki diğer personele Aylıksız iznin kim tarafından verileceği belli değildir. Okulda çalışan öğretmen ilçe milli eğitim müdürlüğündeki memur sayılamayacağına göre izninin kullanılmasının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Buradaki yetki devri de anlamlıdır. Her zaman kaymakamlık oluruna bağlanarak yapılan uygulama son bulmakta ve bürokrasi azaltılmaktadır.

Diğer izinler

MADDE 18- (1) Memurun kullanacağı diğer izinlere ilişkin uyulacak hususlar şunlardır:

a) Özre bağlı yer değiştirme istekleri norm kadro yetersizliği sonucu yerine getirilemeyen öğretmenlere istekleri üzerine 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 37 nci maddesinin beşinci fıkrasına göre, diğer memurlardan eşlerinin bulunduğu yere ataması yapılamayanlara ise istekleri üzerine 657 sayılı Kanunun 72 nci maddesine göre izin verilebilir.

Bu madde 652 sayılı KHK’da yer alırken uygulamadaki sorunların önüne geçilmek istenmiştir.

YÜKSEK LİSANS İÇİN HAFTA İKİ YARIM GÜN OLAN İZİN KALDIRILDI

AMİR YÜKSEK LİSANS YAPAN ÖĞRETMENE KOLAYLIK GÖSTERECEK

b) Memurlardan Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsüne devam edenlere, eğitimleri süresince aylıklı izin verilir. Lisansüstü öğrenimine devam edenlere ise, görevlerini aksatmamak şartıyla, izin verilmesi hususunda gerekli kolaylık sağlanır. Öğretmenlerin ders programları, lisansüstü öğrenimlerine devam edebilmelerine imkân verecek şekilde düzenlenir.

Burada ise MEB’e yani adında Eğitim olan bir bakanlığa yakışmayacak bir düzenleme yapılmıştır. Daha önce “Yüksek lisans öğrenimine devam edenlere, görevlerini aksatmamak kaydıyla haftada iki yarım gün izin verilebilir.” Olan hüküm kaldırılmış ve öğretmenlerin ders programının ayarlanması düzenlenmişken tam gün çalışan diğer memur ya da yöneticiler (okul yöneticileri dahil) mağdur edilmektedirler. Daha önce her ilde üniversite var gibi dayanaksız gerekçeyle yüksek lisansa bağlı öğrenim özrünü kaldıran bakanlık şimdi de yüksek lisansa devama olanak sağlayan iki yarım gün izni kaldırmıştır. Bu MEB’in personelinin gelişimini engellemeye yönelik bir adım olarak algılanabilir. Ve bu durum kabul edilebilir değildir.

FAZLA ÇALIŞMAYA İZİN

d) Öğretmenler hariç olmak üzere, fazla çalışma ücreti verilmeksizin günlük çalışma saatleri dışında çalıştırılan memurlara, fazla çalışmasının her 8 saati bir gün hesap edilerek izin verilir. Fazla çalışmaları karşılığında ayrıca ek ders ücretinden yararlandırılmaları öngörülmeyen okul/kurum yöneticilerine de bu kapsamda izin verilir. Bu şekilde verilecek iznin en çok 10 günlük kısmı yıllık izinle birleştirilerek o yıl içinde kullandırılabilir.

Bu madde ile toplu sözleşme ile kazanım olarak sunulan ikili eğitim yapan okullardaki yöneticilerin 2 saat ilave ek ders ücreti almalarına yönelik düzenleme kısır bir sonuca ulaşılmış yani hak kaybı oluşturulmuştur.

Bu madde; sabah 07.00’ da başlayıp akşam 18.00’a kadar çalışan yöneticinin bu çalışmasının karşılığı haftada iki saat ücret (haftada 16.50TL) anlamına gelmektedir. Neredeyse her gün 3-4 saatten fazla çalışma yapan yönetici haftada sadece iki saat ücretle yetinecektir. Bu yöneticiler kanunun öngördüğü 8 saatlik ek çalışmaya karşılık bir günlük izinden yararlanamayacaklardır.

Toplu sözleşme ile gelen haftada iki saatlik ek dersi kazanım olarak sunanların bir kere daha düşünmelerinde fayda vardır.

(2) Birinci fıkrada düzenlenen izinler, birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerine göre verileceklere 17 nci maddede belirtilen amirler, diğer bentlere göre verileceklere 6 ncı maddede belirtilen amirler tarafından verilir.

MÜDÜR BAŞYARDIMCISI VARKEN, MÜDÜR YARDIMCISINA VEKALET VERİLEMEYECEK

ALTINCI BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

İzne ayrılan personele vekâlet

MADDE 40- (1) İzin vermeye yetkili amirler, izne ayrılacak personele kimin vekâlet edeceğini personelin izne ayrılmasından önce belirler. Vekâlet görevinin, özel bir hüküm yoksa hiyerarşik kademeler dikkate alınarak, izne ayrılan personele makam ve unvan bakımından en yakın olana verilmesi esastır.

Vekalet konusunda yaşanan sorun çözümlenmeye çalışılmıştır. Örneğin okul müdürü izne ayrıldığında müdür başyardımcısı varken ben vekaleti müdür yardımcısına bırakıyorum diyemeyecektir. Olumlu ve yerinde bir düzenlemedir.

OKUL MÜDÜRÜ YETKİLERİNİ DAHA ALT KADEMEYE DEVREDEBİLECEK

Yetki devri

MADDE 42- (1) İzin vermekle yetkili amirler, bu yetkilerini alt kademelere devredebilirler.

Yetki devri yönergede yeterince yapıldığı halde bu maddenin konulması çok da anlamlı olmamıştır. Merkez teşkilatı için bazı geçerlilikleri olabilir fakat taşra teşkilatı çok net düzenlendiğinden bu düzenleme anlamsızdır. Örneğin bir okul müdürü yıllık izin yada mazeret izni verme yetkisini müdür başyardımcısına devredebilir mi? Yada devretmeli midir? Bu maddeye göre okul müdürü, bazı yetkilerini yetkisini müdür başyardımcısına devredebilecektir.

İZNİN YURTDIŞINDA GEÇİRİLMEK İSTENMESİ DURUMUNDA VAROLAN BÜROKRASİ KALDIRILDI

İznin yurt dışında geçirilmesi

MADDE 43- (1) Kanunî izin sürelerini yurt dışında geçirmek isteyen personelin bu durumu İzin Onay Belgesinde belirtmesi yeterlidir.

(2) Öğretmenlerden yarıyıl ve yaz tatillerini yurt dışında geçirmek isteyenlerin, iznin geçirileceği adresi disiplin amirine yazılı olarak bildirmesi yeterlidir.

Buradaki düzenleme yurt dışına çıkacak personeli bürokrasiden kurtarmaya yöneliktir. İzin süresinde yurt dışına çıkacak bir öğretmen ya da memur kaymakamlık onaylı yurt dışı izin onayı olmadan çıkamazken bu düzenleme ile sadece beyanı yada izin belgesinde belirtmesi yeterli olacaktır.

Burada açıklığa kavuşturulması gereken husus ise hafta tatili olan Cumartesi Pazar günlerinde yapılacak seyahatler ile bu seyahatlerdeki hastalık halinde nasıl bir yol izleneceğidir.

Son söz olarak;

İki yıl beklenerek yapılan bir düzenlemeden beklenen daha açıklayıcı ve bağlayıcı hususlar iken bu başarılamamıştır. Bunun yanında özellikle yetki devri konusunda yapılan açılımlar yerinde olmuştur.