Memur ve emekliye ikinci zam geliyor!

Dün akşam Meclis'ten geçen 2013 bütçesi üzerine Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, milletvekillerinin ekonomi ile ilgili sorularını cevapladı.

2013 BÜTÇESİ ÜZERİNE MERAK EDİLENLERİ CEVAPLADI

Şimşek, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülen bakanlığının 2013 yılı bütçesi üzerinde milletvekillerinin soru ve eleştirilerini yanıtladı.

Türkiye'nin topladığı bütün vergilerin milli gelirin yüzde 26'sı olduğunu belirten Şimşek, OECD ülkelerinde ise bu oranın yüzde 34'ü bulduğunu ifade etti.

Türkiye'de vergi yükünün yüksek olmadığını, fakat doğrudan ve dolaylı vergiler arasında bir dengesizlik bulunduğunu vurgulayan Şimşek, ülkede vergisi ile ilgili arama sonuçları gelir vergisi ve kurumlar vergisinin Gayrisafi Yurtiçi Hasıla'ya (GSYH) oranının yüzde 6 civarında bulunduğunu söyledi.

İktidara geldiklerinde kayıtdışılığın azalması için kurumlar vergisi oranını aşağı çektiklerini belirten Şimşek, ''Dolayısıyla kimse burada (vergiler yüksek olduğu için kayıtdışılık var) argümanı yapamaz'' dedi.

Kurumlar vergisinin artmadığı yönündeki söylemlerin yanlış olduğuna değinen Şimşek, 10 yıl önce 6 milyar lira düzeyinde olan kurumlar vergisinin, bu sene 28,5 milyar liraya çıkmış olacağını bildirdi.

Şimşek, 2000 yılında kurumlar vergisinin GSYH'ye oranının yüzde 1,6 düzeyinde bulunduğunu, bu sene ise yüzde 2 olduğunu dile getirerek, bir miktar da olsa GSYH'ye oranı açısından kurumlar vergisinde artış yaşandığını dile getirdi.

KAYIT DIŞI İSTİHDAM YÜKSELDİ Mİ?

Gelir vergisinin üst limitinin yüzde 49,5'tan yüzde 35'e, alt limitinin yüzde 22'den yüzde 15'e, asgari ücret üzerindeki vergilerin ise yüzde 0-5 aralığına indirildiğini hatırlatan Şimşek, buna rağmen Türkiye'de TÜİK rakamlarına göre kayıtdışı istihdamın yüzde 38 düzeyinde bulunduğunu vurguladı.

Şimşek, ''Ben (vergiler yüksek olduğu için kayıtdışılık fazladır) söylemlerine katılmıyorum. Bugün fırınlarda KDV yüzde 1'dir. Ben size rakamları paylaşsam şaşırırsınız'' dedi.

VERGİ MÜKELLEFİ SAYISI NE KADAR ARTTI?

Mükellef sayılarının artmadığı yönündeki eleştirilere de katılmadığını belirten Şimşek, resen telkinler dikkate alındığı zaman mükellef sayısının yüzde 50 arttığının görüleceğini söyledi.

Şimşek, ''Sadece bu sene gayrimenkul sermaye iradı konusundaki yeni uygulamamız sayesinde 371 bin tane bize hiç kaydı olmayan yeni mükellef kayıt altına alınmıştır. 371 bin, toplam vergi mükellef sayımızın yüzde 10'udur'' diye konuştu.

Bütçenin bu yıl gerek büyümenin kompozisyonundan gerekse iradi, kısmen de gayri iradi konulardan dolayı saptığını belirten Şimşek, şöyle devam etti:

''Harcamalardaki sapmaya baktığımız zaman personelle ilgili sapma gayri iradidir. Yılın ilk yarısında biz çalışanlarımıza yüzde 4 maaş artışı verdik, yılın ilk yarısı enflasyonu ise yüzde 1,9'dur. Yani istatistiki rakamları kullanacak olursak şunu çıkıp diyebilirsiniz; 'bu yılın ilk yarısında Türkiye memuruna, emeklisine enflasyonunun iki katı maaş artışı vermiştir.' Yılın ikinci yarısında da bir sapma söz konusu, vermemiz lazım. Bütçede biz bunu öngörmüş müydük? Tam bu düzeyde öngörmemiştik. Ondan dolayı bir sapma oldu.

Ulaştırma yatırımları hakikaten hepimizin önemsediği yatırımlardır. Bundan dolayı son yıllarda biz ulaştırmaya ilave destekler verdik. Bu sene her ne kadar imkanlarımız, yani gelirlerimiz öngördüğümüzün üstüne çıkmadıysa da tabii ki süreç bu şekilde işledi, bu iradidir. Ama mesela mahalli idarelere payların artması o otomatik olan, kanuni olan bir şeydir.''

KAYIT DIŞI ÇALIŞANLARIN SAYISI ARTI MI?

TÜİK'in rakamlarına göre istihdamda kayıtdışılık oranının yüzde 38 olduğuna işaret eden Şimşek, bundan 10 yıl önce söz konusu rakamın yüzde 50 olduğunu söyledi.

Şimşek, araştırmalara göre Türkiye'de genel ekonomideki kayıtdışılık oranının ise yüzde 27,2 olarak tahmin edildiğini dile getirdi. Genel ekonomide OECD ülkelerindeki kayıtdışılık ortalamasının yüzde 19,2 olduğunu belirten Şimşek, ''Biz genel ekonomideki kayıtdışılıkta OECD ortalamasını yakalarsak 40 milyar lira ilave vergi geliri elde edeceğiz. Bunu da önümüzdeki 3-7 yıl arasında gerçekleştirmemiz lazım. Yani OECD ortalamasını yakalayıp ilave 40 milyar lirayı ülkemiz yatırımları için kullanmak lazım'' dedi.

ENERJİ TASARRUFLARI TEŞVİK EDİLECEK

Yeni Gelir Vergisi Kanunu tasarısında enerji tasarrufu sağlayıcı harcamaları teşvik edeceklerini de açıklayan Şimşek, ''Kiraya verilen gayrimenkul için yapılan ısı yalıtımı, izolasyon, enerji tasarrufu ve depreme karşı dayanıklılığı artırmaya yönelik harcamalar beyan edilen vergiden indirilecek. Şu anda öngördüğümüz tasarı bu, ne şekilde çıkar o sizlerin takdirinde olan bir konudur'' ifadesini kullandı.

Şimşek, gayrimenkul yatırım ortaklıklarına ilişkin kazanç istisnası ve bunun istismarını engellemeye yönelik bir düzenlemeyi planladıklarını da vurguladı.

Kamu İhalesi Kurumu'na yönelik eleştirilere yanıt veren Şimşek, 2011 yılında istisna kapsamında gerçekleştirilen alımların toplam harcamaların yüzde 15,85'ine denk geldiğini belirtti.

AB direktiflerinde de enerji, su, posta, haberleşme sektörlerinde bu istisnaların bulunduğunu vurgulayan Şimşek, savunma ve Devlet Malzeme Ofisi alımlarının da kapsam dışında olduğunu söyledi.

KAMUDAKİ TAŞIT SAYISI 90 BİNİN ÜZERİNDE

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2002 yılında kamudaki taşıt sayısının 85 bin, bugün ise yaklaşık 90 bin düzeyinde bulunduğuna dikkati çekerek, en fazla aracın ise İçişleri, Milli Savunma ve Sağlık bakanlıklarınca alındığını söyledi.

ÖZELLEŞTİRME HEDEFİNDE YANILMIŞIZ

Şimşek, 2012 özelleştirme hedefini ortaya koyarken 12,8 milyar dolarlık ihalesi tamamlanmış, devir noktasında bulunan özelleştirme uygulaması bulunduğunu dile getirerek, ''Biz de kendi kendimize dedik ki (bunun yarısı dahi gerçekleşse bu hedefi tuttururuz) yanılmışız'' dedi.

Bakan Şimşek, bu sene Halk Bankası'nın halka arzıyla 7 milyarlık özelleştirme geliri elde edilmiş noktasına gelineceğini de vurguladı.

Özelleştirme konusunda rekabeti, inovasyonu, tüketici refahını düşündüklerini vurgulayan Şimşek, şöyle konuştu:

''TEDAŞ konusunda çok eleştirildi. 2006 yılında hükümet olarak biz TEDAŞ'ın borçlarını sıfırladık. 2006-2012 döneminde TEDAŞ 10 milyar lira borç biriktirdi. Nasıl biriktirdi? Kayıp-kaçaktan bahsetmiyorum, sattığı elektriğin parasını toplayamıyor. 10 milyar liranın yükünü de yine vatandaşlarımız çekiyor. TEDAŞ parayı toplayamayınca EÜAŞ'a borcunu ödemiyor, EÜAŞ parayı alamadığı için BOTAŞ'a olan borcunu ödemiyor. BOTAŞ parayı alamadığı için ödememezlik yapamıyor. Niye? Çünkü Ruslara ödeyecek, İranlılara ödeyecek. Ne yapıyor, ödüyor. Ama bu arada vergi mükellefiyetini yerine getiriyor. Aslında hepimizin ciddi bir şekilde oturup bu hususu tartışmamız lazım. TEDAŞ ciddi bir şekilde o parayı toplayabilirse nakit akışında problem olmayacak, vatandaşa yük gelmeyecek. Size örnek vereyim Orta Anadolu'da bir şebeke. Özelleştirmeden önce örneğin tarımsal sulamada ödeme yüzde 15 bile değildi. Yani 100 liralık elektrik satıyorsak 15'i dahi tahsil edilemiyordu. Özelleştirmeden sonra 100 liralık elektrik satılıyorsa 90'ı tahsil ediliyor.''

Elektrik dağıtımında Akdeniz Bölgesi'nin düşük fiyattan satılmadığını da belirten Şimşek, Gigavatsaat (GWh) özelleştirilen dağıtım bölgelerinin ortalama fiyatının 103,5 dolar, Akdeniz'in 546 milyon dolarlık ihale bedeli ile GWh başına ortalama fiyatın 109 dolar olduğunu kaydetti.