Memurlar ticari faaliyette bulunabilir mi?
Memurlar ticaret yapma hakkına sahip midir? 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ticari faaliyetlere nasıl bir hüküm getiriyor? Türk Ticaret Kanunu memurlara nasıl bir çerçeve çiziyor? İşte yanıtı...
Devlet memurlarının ticaret yapmaları ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmaları yasaklanmış olmakla birlikte, bazı şirketlere ortak olmaları ve bazı şirketlerin yönetiminde görev alabilmeleri mümkün bulunmaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, memurların şirket ortağı olmaları konusunda bazı ortaklıklar için açık yasak getirmişken, bunların dışındakiler için ise yapılacak faaliyete ve alınacak göreve göre sınırlamalar getirmiştir.
Memurların;
-Türk Ticaret Kanununa göre (tacir) veya (esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunmaları,
-Ticaret ve sanayi müesseselerinde görev almaları,
-Ticari mümessil veya ticari vekil olmaları,
-Kollektif şirketlerde ortak olmaları,
-Komandit şirkette komandite ortak olmaları,
-Mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açmaları,
-Gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir işyerinde veya vakıf üniversitelerinde çalışmaları yasaklamış iken, görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler ile üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin kurulları üyelikleri görevleri, özel kanunlarda belirtilen görevler ile kurumundan izin alınmak kaydıyla yapılan insani ve sosyal amaçlı gönüllü çalışmalar ise yasak kapsamı dışında tutulmuştur.
Bu çerçevede, şirket ortağı olabilmesi açısından konuyu değerlendirecek olursak, memur;
1-Kollektif şirket ortağı olamaz.
Bu şirketlere ortak olamaz ve bu şirketlerde hiçbir görev alamaz.
2-Komandit şirkete ortak olması, ortaklık şekline bağlıdır.
*Komandite(sınırsız sorumlu) ortak olamaz.
*Sermayesi paylara bölünmüş komandit ortak olabilir.
*Komanditer(sınırlı sorumlu) ortak olabilir.
Ortak olduğu bu şirketlerin yönetim ve denetiminde görev alamaz, şirketin personeli sayılacak bir görev yapamaz ve şirketin kanuni temsilcisi olamaz.
3-Anonim şirket ortağı olabilir.
Yönetim ve denetimde görev almaması şartıyla, anonim şirket ortağı olabilir. Ancak, şirketin personeli sayılacak bir görev yapamaz ve şirketin kanuni temsilcisi olamaz.
4-Limited şirket ortağı olabilir.
Şirket ana sözleşmesinde şirketi idare ve temsil edecek olanların belirtilmiş olması, memurun bu kişiler arasında yer almaması, şirketin yönetim ve denetimde görev almaması şartıyla, limited şirket ortağı olabilir. Ancak, şirketin personeli sayılacak bir görev yapamaz ve şirketin kanuni temsilcisi olamaz.
5-Kooperatif şirket ortağı olabilir.
Üyesi olduğu yapı, kalkınma ve tüketim kooperatiflerinin yönetim ve denetim kurulunda görev alabilir. Ancak, bunların dışında üyesi olduğu kooperatif şirketlerin yönetim ve denetiminde görev alamaz, şirketin personeli sayılacak bir görev yapamaz ve şirketin kanuni temsilcisi olamaz.
6-Adi şirket ortağı olamaz.
Tüzel kişiliği olmayan, tacir sıfatı taşımayan ve ortakların her birinin ayrı ayrı tacir sıfatı taşıdığı adi şirketlere ortak olamaz.