Memurlar Toplu Sözleşmede Ne Kazandı?

Kamu İşveren Heyeti ile memur sendikaları arasında süren üçüncü dönem toplu sözleşme görüşmeleri hafta sonu uzlaşma ile sonuçlandı…

Masanın bir ucunda devlet işverenlerini temsilen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı öte ucunda ise yetkili sendika Memur-Sen vardı…

Görüşmelerde sayıları üç milyona yaklaşan devlet memurlarının sosyal ve mali hakları belirlendi.

Belirlenen haklar 2016 ve 2017 yıllarını kapsayacak… Yani üç milyon memurun önümüzdeki iki yıllık kaderi bu hafta sonu çizildi…

Peki, toplu sözleşme ile memurlar neler kazandılar, neleri kazanamadılar? Tüm memurların merak ettiği bu konuyu ayrıntılı olarak ve madde madde açıklayalım…

 

Memur Sendikalarının Hali Pürmelali

Toplu sözleşmenin sonuçlarına geçmeden öncelikle memur sendikalarının hali pürmelaline şöyle bir değinelim…

Ülkemizde işçi sendikacılığı kelimenin tek anlamıyla (ne yazık ki) ölmüş durumda. ILO ve OECD verilerine göre işçilerin yalnızca yüzde 5’i sendikalı… Yetki alacak kadar örgütlenebilen sendika oranı bir elin parmağını geçmiyor…

Ama durum memur sendikalarında daha iç açıcı. Son verilere göre üç milyona yaklaşan memurların yaklaşık 1,7 milyonu sendikalı…

Başka bir deyişle memurlarda sendikalaşma oranı yüzde altmışlar seviyesinde. Yani memur sendikaları güçlü bir temsile sahip...

Bu bardağın dolu tarafı…

 

Memur Sendikacılığı Parçalı bir Yapıda

Buna rağmen memur sendikaları arasındaki derin uçurumlar, siyasi çekişmeler güçlü bir sendikal hareketi engelliyor…

Bu da bardağın boş tarafı…

Bu toplu sözleşme görüşmelerine de damgasını vuranın memur sendikaları arasındaki bölünmüşlük olduğunu söylemek gerek…

Kamu-Sen, KESK ve MEMUR-SEN arasındaki çekişmeler ne yazık ki memurun haklarından çok siyasi kutuplaşmalardan kaynaklanıyor…

Oysa sendikalar hangi siyasi veya ideolojik görüşten olursa olsun üyelerinin çıkarlarını maksimize etmeye çalışan örgütler olmalı, bu amaçla bir araya gelebilmeli…

Ne var ki, sendikalar siyasi kutuplaşmanın bir aracı, o taraftan ya da bu taraftan olmanın yöntemi olarak görüldüğü sürece güçlü bir sendikal hareketin oluşabileceğinden söz etmek zor… Bunda o tarafın da bu tarafın da günahı var…

 

Dağ Fare mi Doğurdu?

Yine de, toplu sözleşmenin ülkemizde terör ve şiddet olaylarının arttığı bir dönemde uzlaşma ile sonuçlanmasının toplumsal barış açısından olumlu olduğunu ifade etmek gerek.

Lakin sendikalar arasında toplu sözleşmenin başarılı olup olmadığı konusunda ciddi bir ihtilaf var.

Yetkili sendika Memur-Sen sözleşmenin büyük bir başarı olduğunu, genel toplu sözleşme kapsamında 42, hizmet kolu sözleşmelerinde 170 olmak üzere 212 kazanım elde ettiklerini söylüyor.

Azınlıktaki Kamu-Sen ve KESK ise dağın fare doğurduğu, zam oranının oldukça yetersiz olduğu, Memur-Sen’in kendilerinin taleplerini dikkate almadığını söylüyor..

Peki, hangisinin dediği doğru? Bu sözleşme bir felaket mi bir zafer mi?

Yoksa doğru ikisi arasında bir yerde mi?

Biz sözleşme ile getirilenlere madde madde sıralayalım, sözleşmenin ne kadar başarılı olduğu ya da olmadığının değerlendirmesini memur arkadaşlara bırakalım…

 

2016 yılında Zam Oranı Ne Kadar?

Bu girişten sonra gelelim bu toplu sözleşmenin kazanımlarına ve kaybettiklerine…

Tabi toplu sözleşmenin en dikkat çeken, en merak edilen yanı zam oranıydı…

Memurlar 2016 yılı için ilk altı ayda %6 ikinci altı ayda ise yüzde 5 olmak üzere kümülatifte yüzde 11,3 oranında zam alacak.

2017 yılı zammı da şimdiden belirlendi. Buna göre 2017 yılında memurların maaşlarına yüzde 3+4 oranında, kümülatif olarak yüzde 7,1 oranında zaman yapılması öngörülüyor…

Her iki rakamın da beklenen (Maliye Bakanlığınca hedeflenen) enflasyonun üzerinde olduğunu söylemek gerek…

Ancak, son döviz artışları ve iki seçim arasında hükümetsizlik nedeniyle yaşanan ekonomik çalkantıdan sonra bu zamlar yeterli olacak mı, bunu zaman gösterecek. Tabi gerçekleşen enflasyon maaş artış oranını aşarsa enflasyon farkı ayrıca ödeneceği için memurların bir kaybı olmayacağını belirtelim.

 

Memurlar İçin Kazanımlar Neler?

Bu toplu sözleşmede önceki sözleşmelerden farklı olarak oldukça geniş bir yelpazede, birçok alanda karar alınmış bulunuyor. Bu alanlar yalnızca mali haklar değil ayni zamanda sosyal hakları da kapsıyor…

En önemli düzenlemelerden biri 2005 yılından sonra göreve başlayan 1 milyon 200 kamu çalışanına verilecek olan BİR DERECE hizmet kıdemi. Bu memurların az da olsa hem maaşlarını hem de özlük haklarını etkileyecek.

Öte yandan bu BİR DERECE’nin ne zaman verileceği henüz belli değil...

İkinci önemli düzenleme 850 bin öğretmene; 2016 yılında aylık brüt 98 TL'ye kadar nöbet ücreti, 2017 yılın ise aylık brüt 140 TL'ye kadar nöbet ücreti ödenecek olması.

Keza merkezi sınavlarda görevlendiren öğretmenlerin hafta sonu çalışmaları karşılığı alacakları sınav ücretleri 58 TL'den 132 TL'ye çıkarılmış bulunuyor.

 

4/C’lilere Kadro Verilecek mi?

Sözleşmede 4/C’li kamu personeline kadro verilmesi için yasal çalışma yapılması sözü veriliyor. Ama bu muğlak bir ifade, kadro verilir mi, şimdiden bir şey söylemek mümkün değil.

Kesin olan bir şey var o da 4/C’lilere 150 TL ek ödeme yapılması konusunda karara varılmış olması.

Yapılan bir başka düzenleme ile de sağlıkta çalışan diğer sağlık personeli için döner sermaye tavan oranı artırıldı. Böylece hemşire, acil sağlık personeli gibi personellere 180 TL'ye varan artış sağlandığı söyleniyor.

Sağlık çalışanlarının talebi olan fiili hizmet zammı ise değerlendirmek üzere bilim kuruluna havale edildi. O da, olur mu olmaz mı henüz belli değil…

 

Emeklilere de Zam Düzenlemesi

Toplu sözleşme ile karar alınan alanlardan biri de memur emeklilerinin maaşları oldu.

Buna göre 2015 Eylül ayından geçerli olmak üzere memur emeklilerinin tazminatlarında düzenleme yapılıyor. Buna göre memur emekli aylıklarını ortalama yaklaşık 100 TL zamlanması beklenmekte.

Keza memurlara yapılacak zam da aynen emeklilere de geçerli oluyor…

Memurlara yapılacak %11,3 oranındaki 2016 zammı da eklenince 2016’da memur emeklisi 2016 yılında yüzde 19,1 oranında artış almış olacak.

Bu durumun emekli olacak memurların ikramiyelerine de olumlu etki edeceğini ayrıca belirtelim.

 

Getirilen Diğer Sosyal Haklar Neler?

Toplu sözleşme ile memurlara getirilen önemli diğer sosyal haklar ise şunlar:

-                     Yurtdışı teşkilatındaki sözleşmeli personele aile yardımı verilmesi kararlaştırıldı.

-                     Şef, mübaşir, sivil savunma uzmanı, KİT’lerdeki mühendis, mimar, koruma ve güvenlik görevlileri, SGK icra memurları, sosyal güvenlik denetmenleri, mali hizmetler uzmanı, gelir uzmanı gibi bazı kadroların tazminatları arttırıldı.

-                     Cuma günleri öğle tatilinde memurların Cuma Namazına gidebilmesi için ibadet hürriyeti kapsamında düzenleme yapılması kararlaştırıldı.

-                     Daha önce 666 KHK ile kaldırılan tapu daireleri, vergi daireleri ve SGK sosyal güvenlik merkezlerindeki yoğun çalışan personelin bir kısmına fazla çalışma ücreti verilebilmesi kararlaştırıldı.

 

Eş Durumundan Tayin Şartı 1 Yıla Düşüyor

Toplu sözleşme ile değişiklik yapılan bir diğer alan ise memurların eş durumundan tayin hakları.

Daha önce yazdığımız yazılarda memurların SSK’lı veya Bağ-Kur’lu olan eşinin yanına tayin isteyebilmesi için üç yıl kesintisiz hizmet şartının henüz kalkmadığını yazmıştık.

Üç yıl kesintisiz hizmet şartı uzun bir süre olduğu için memurlardan büyük tepki geliyordu, biz de yazılarımızda memurların bu çığlığını duyurmuştuk.

Sözleşme ile eş durumu tayinlerinde öngörülen 3 yıllık sigortalı olma şartını 1 yıla indirilmesi konusunda anlaşıldığı görülüyor.

Tüm memurları kapsayan genel yönetmelikte önümüzdeki günlerde yapılacak değişiklik sonrası memurlar son bir yıldır SSK’lı veya Bağ-Kur’lu olan eşinin yanına tayin isteyebilecek…

 

---

 

Kıssadan Hisse

"Doğruluk ve sorumluluk sahibi kimse lider olmaya layıktır."
— Çiçero

 

---

 

Sorularınız:

 

Yazarın tüm yazıları için: