Mesleki eğitimler nasıl yapılacak?

MESLEKİ EĞİTİMLER NASIL YAPILACAK?

Dr. Adnan AĞIR Ph. D.
[email protected]

GİRİŞ: Çalışma hayatında mesleki eğitimler öteden beri hep tartışılmıştır. 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile ülkemizde meslek eğitimleri verilmeye başlanmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı da örgün ve yaygın eğitim kurumları aracılığı ile bunu başarmaya çalışmış ancak tam başarılı olduğu söylenemez.

GELİŞMELER: 2008-2009 yıllarında Tuzla tersaneler bölgesinde meydan gelen ölümlü iş kazalarının sayısının artması üzerine toplumun dikkatleri buraya çevrilmişti. Tam da bu sırada 4857 sayılı İş Kanununda bir değişiklik yapıldı ve ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılacak kişilerde mesleki eğitim alma şartı getirildi.

YENİ MEVZUAT: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 17. maddesinin 3. fıkrasında “mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamaz” hükmü bulunmaktadır. Bu Kanun hükmüne göre çıkarılan yönetmelik ise, 13.7.2013 tarihli ve 28706 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.

MESLEKİ EĞİTİM İLE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ AYNI ŞEYLER DEĞİLDİR: İşverenler genellikle eğitim denilince çalışanlara verilen iş sağlığı ve güvenliği eğitimi ile mesleki eğitimi birbiri ile karıştırmaktadır. İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri zaman içinde tekrar edilen bir eğitimken, mesleki eğitimi bir kez almak yeterli olmaktadır. Yani çalışanın mesleki eğitimi varsa emekli oluncaya kadar geçerlidir.

MESLEKİ EĞİTİMİ KİMLER VEREBİLİR?

1-Milli Eğitim Bakanlığının yaygın ve örgün bütün eğitim kurumları.
2-İŞKUR’un yetkilendirdiği eğitim kurumları.
3-Milli Eğitim Bakanlığınca 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında yetkilendirilen özel eğitim kurumları.
4-Mesleki Yeterlilik Kurumunca yetkilendirilmiş eğitim kurumları.
5-Milli Eğitim Bakanlığının onayını almak şartıyla; kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları örneğin Türk Tabipleri Birliği, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, eğitim amaçlı vakıf ve dernekler, işçi ve işveren sendikaları ile ticari şirketler.
Buraya kadar verilen örneklere göre eğitim verecekler yürürlükteki Talim Terbiye Kurulu Başkanlığının kararlarına uygun saatlere göre müfredatı uygulamak zorundadır. Ancak, 1.1.2013 tarihinden önce işe başlayanlara yine MEB ile yapılacak protokol kapsamında 32 saatlik eğitimler de geçerli sayılacaktır.

MESLEKİ EĞİTİM BELGESİ OLMAMANIN CEZASI NEDİR?

İşyeri çok tehlikeli veya tehlikeli sınıfta yer alıyorsa burada çalışanlar da eğer çok tehlikeli ve tehlikeli bir iş yapıyorsa mesleki eğitim belgesini ibraz etmek durumundadır. Aksi takdirde çalışan başına 1.078 TL idari para cezası uygulanacaktır.

İŞVERENLER NE YAPMALI?

1-Öncelikle işyeri SGK sicil numarasında işyerinin tehlike sınıfını bilmelidir. Eğer, az tehlikeli bir sınıfa yer alıyorsa mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunmamaktadır. Örneğin banka, ofis gibi.
2-Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan bir işyerinde öncelikle bütün çalışanların özlük dosyalarındaki eğitim durumları incelenmelidir. Eğer mühendis, tekniker ya da teknisyenlik gibi okullardan mezunsa zaten bunlar mesleki eğitimli sayılmaktadır.
3-Yaptığı iş tehlikeli veya çok tehlikeli ise mutlaka mesleki eğitim aldırılmalıdır.

SONUÇ VE ÖNERİLER:

Mesleki eğitim nedeniyle cezai durumla karşılaşmamak için öncelikle çalışanlardan kimlerin mesleki eğitim almadıklarının tespiti gerekir. Ardından bu kişilerin yaptığı işe bakılıp tehlikeli ve çok tehlikeli bir iş yapıp yapmadıklarına göre mesleki eğitim almalarının sağlanması gerekmektedir.