Nereden emekli olmak daha avantajlı?
Vatandaşlar erken emekli olmanın yollarını ararken soruyor 'Nereden emekli olmalı?'. İşte emeklilik hakkında ayrıntılı bilgiler...
Sosyal güvenlik sistemlerinin türleri ve vatandaşlar arasında emeklilik şartlarının farklılaşması akla bazı soruları getiriyor.
Sosyal güvenlik sisteminde tek çatı uygulamasına 2008’de geçildi. Ama tek çatı sadece sözde kaldı. Halen vatandaşlar arasında sigortalılık türleri ve emeklilik şartları farklı…
Meydan gazetesi yazarı Mehmet Bulut bir okurunun emeklilik ile ilgili sorusunu yanıtladı:
Okurlarımızdan Kudret Bey Twitter hesabıma gönderdiği mesajda emeklilikle ilgili birçok kişiyi ilgilendiren bir soru sormuş. Mesajında 19 Temmuz 1973 doğumlu olduğunu, 2006 yılında ilk kez çiftçi Bağ-Kurlusu olarak prim ödemeye başladığını söylüyor ve daha erken emekli olabilmek için mevcut durumda mı devam etmesi gerektiğini yoksa SSK’ya mı geçmesinin daha avantajlı olduğunu soruyor.
TEK ÇATI SÖZDE KALDI
2006 yılında sosyal güvenlik sistemimizde gerçekleştirilen reform sonrasında üç devasa kurum olan SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı birleştirildi. Akabinde 2008 yılında ise bu üç kurumun mevzuatları da 5510 sayılı kanun ile tek çatı altında toplandı.
Ancak hayata geçirilen bu tek çatı düzenlemesi sadece sözde kaldı ve bir bakıma sadece kavramların isimleri değiştirildi. Reformla birlikte SSK’lılara 4/A, Bağ-Kur’lulara 4/B ve Emekli Sandığı mensuplarına 4/C sigortalısı adı verildi. Böyle olmasına ve aradan sekiz yıl geçmesine rağmen okurumuz Kudret Bey’in de yazdığı gibi halen kapatılan kurumların isimleri telaffuz edilmekte.
Bundan daha önemlisi ise bu sigortalılık türleri arasında emeklilik ve hatta sağlık hizmetlerinden faydalanma noktasında farklılıklar bulunması. Yani tek çatı ile tüm sigortalıların eşit hak ve yükümlülüklere sahip olması gerekirken farklılık devam ediyor.
PRİM SÜRESİ FARKLI
Emeklilik tarihinin belirlenmesinde önemli olan bazı unsurlar var. Bunların başında da yaş ve prim ödeme gün sayısı geliyor. Mevcut uygulamada prim ödeme gün sayısı açısından işçiler bağımsız çalışanlara (yani Bağ-Kurlulara) göre daha avantajlı.
Kudret Bey’in sorusuna dönecek olursak eğer ki tarım Bağ-Kurlusu olarak prim ödemeye devam ederseniz 60 yaşında yani 19 Temmuz 2033’te emekli olmanız mümkün. Bir işyerinde işçi olarak çalışmaya başlamanız halinde de emeklilik yaşınızda ve tarihinizde bir değişiklik söz konusu değil.
Ancak arada şöyle bir fark var. Tarım Bağ-Kur’una devam ederseniz bundan sonra ödemeniz gereken yaklaşık 5200 günlük bir prim daha var. Buna karşın 4/A kapsamına (yani SSK’ya) geçerseniz bundan sonra ödemeniz gereken prim süresi 3200 civarında. Yani emeklilikte yaşa takılacağınız için her ne kadar emeklilik tarihiniz açısından bir farklılık olmasa da ödemeniz gereken prim süresi farklı olacak…