Reform sonrası emeklilik nasıl oluyor?

Okurumuz Murat ÖZDEMİR soruyor: “1973 doğumlu olan bir çalışanım. 2009 yılının Şubat ayında 4/b’li Bağ-Kur kapsamında sigortalı oldum. En avantajlı olarak en az prim ödeyerek kaç yaşında emekli olabilirim? Eski Kanunlarla emeklilik daha avantajlı diyorlar, bundan faydalanmak için ne yapmam gerek?”

Sayın okurum, bilindiği üzere son sosyal güvenlik reformu ile getirilen 5510 sayılı Kanun farklı hükümleri yönünden farklı tarihlerde (1.1.2008, 30.4.2008 ve 1.7.2008 tarihlerinde) olmak üzere yürürlüğe girmiştir.

Siz 5510 sayılı Kanun yani reform kanunu sonrasında Bağ-Kur kapsamında çalışmaya başlayanlardansınız. Reform yürürlüğe girdikten sonra ilk kez sigortalı olaranlar yeni kanuna tabidir.

60 Yaşını Doldurmadan Önce Emekli Olamazsınız

Yeni kanun kapsamında halk arasında “emekli maaşı bağlanması” olarak tabir edilen “yaşlılık aylığı” alabilmeniz için kadınlar için 58, erkekler içinse 60 yaşını doldurmuş olmaları ve en az 9000 gün (25 tam yıl) malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şarttır.

Ancak bu belirttiğimiz durum hiç ara vermeden çalışmaya devam etmeniz halinde geçerlidir. Eğer çalışma yaşamınızda çalışmaya ara verirseniz emekli olmanız için gerekli olan yaş şartı;

1) 1/1/2036 ilâ 31/12/2037 tarihleri arasında kadın için 59, erkek için 61,

2) 1/1/2038 ilâ 31/12/2039 tarihleri arasında kadın için 60, erkek için 62,

3) 1/1/2040 ilâ 31/12/2041 tarihleri arasında kadın için 61, erkek için 63,

4) 1/1/2042 ilâ 31/12/2043 tarihleri arasında kadın için 62, erkek için 64,

5) 1/1/2044 ilâ 31/12/2045 tarihleri arasında kadın için 63, erkek için 65,

6) 1/1/2046 ilâ 31/12/2047 tarihleri arasında kadın için 64, erkek için 65,

7) 1/1/2048 tarihinden itibaren ise kadın ve erkek için 65,

olarak uygulanır.

Gün Sayısını Doldurduğunuz Tarih Önemli

Yeni kanun kapsamında yaş hadlerinin uygulanmasında prim gün sayısı şartının doldurulduğu (başka bir deyişle 9000 günü doldurduğunuz) tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınır.

Görüldüğü üzere yeni Kanun emeklilik yaşı açısından kademeli bir geçiş sistemi öngörmüştür. Mevcut çalışanların reformdan birden etkilenmesi için gerçekleştirilen bu uygulama geçici olup bu geçiş 2047 yılında tamamlanacaktır.

5400 Günle Erken Emekli Olabilirsiniz

Yeni kanun kapsamında ilk kez sigortalı olanlar, yukarıda belirttiğimiz yaş hadlerine 65 yaşını geçmemek üzere üç yıl eklenmek ve adlarına en az 5400 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla da yaşlılık aylığından yararlanabilirler.

Başka bir deyişle işinizden ayrılmadan çalışmaya devam ederseniz 15 yıl sonra prim ödemeye son verdiğiniz takdirde 63 yaşınızı doldurduğunuz tarihte emeklilik için müracaat etmeniz de mümkündür.

Özürlüler Daha Erken Emekli Olur

Sorunuzda bir özrünüz olup olmadığını belirtmemişsiniz. Diğer okurlarımızı bilgilendirmek açısından yeni kanun uyarınca özürlü olan sigortalıların emekliliğinin nasıl olduğunu da açıklayalım.

Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malûl sayılmayı gerektirecek derecede (rapora göre % 60 ve üzerinde) hastalık veya özürü bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az 15 yıldan beri sigortalı olmaları ve en az 3960 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmaları şartıyla yaşlılık aylığı bağlanmaktadır. Bunlarda yaş şartı aranmaz.

Özür oranı SGK’nın belirlediği doktordan alacakları rapora göre % 60’ın altında olanlar malul sayılmaz. Ancak bunlar için de özel emeklilik şartları getirilmiştir. Buna göre özür veya hastalık oranı (mevzuattaki adıyla çalışma gücündeki kayıp oranı),

    % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,

    % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,

malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla Kanunda belirtilen yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar.

Bağ-Kur Borcu Olana Maaş Bağlanmaz

Bağ-Kur, yeni kanundaki adıyla 4/1-(b) kapsamında çalıştığınız için bir ufak ayrıntıyı daha hatırlatalım.

4/1-(b) (Bağ-Kur kapsamındaki) sigortalılara yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için yazılı talepte bulunduğu tarih itibarıyla genel sağlık sigortası primi dahil kendi sigortalılığı nedeniyle prim ve prime ilişkin her türlü borcunun olmaması zorunludur. Borcu bulunan Bağ-Kurlular bu borçlarını kapatmadan aylık almaya başlayamazlar.

---

Kıssadan Hisse

"Sen kendini biliyorsan, bil ki kendini bilmezlerin söyledikleri anlamsızdır. Unutma, gereksiz eleştiri yalnızca gizli hayranlıktır."

— Cengiz Aytmatov

Sorularınız için:

Emeklilik tarihini hesaplatmak isteyen okurlarımızın T.C. kimlik numarası, SSK sigorta sicil numarası, Bağ-Kur numarası, ay-gün-yıl olarak doğum tarihi, askerlik yaptığı ve terhis olduğu tarihleri, askerlik süresini, er olarak yada yedek subay olarak yaptığını, ilk işe giriş tarihi (ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarih), hizmet dökümü, doğum borçlanması için çocukların doğum tarihlerini, özürlü ise özürlülük rapor oranını, vergi indirimi yazısı alıp almadığı bilgilerinin tümünü eksiksiz göndermeleri gerekmektedir. Tarihlerin ay, yıl ve gün şeklinde gönderilmesi gerekir.

Yazarın tüm yazıları için: